Voetballers uit de bocht

No sweat no glory, staat sinds dit jaar op de shirts van Club Brugge. Dat het team onder voorzitter Bart Verhaeghe structurele inspanningen deed om spelers tot grote prestaties te verleiden, haalde alle kranten. En met succes: blauw-zwart staat na acht speeldagen ook aan de leiding. Het nieuws van het ongeval van dinsdagavond over speler Daan Van Gijseghem en zijn passagier (en reservedoelman) Sven Dhoest kwam dan ook bijzonder ongelegen. Gisterenmorgen communiceerde Club op zijn website dat Van Gijseghem dinsdagavond om 22 uur op de Rijksweg in Rumbeke 'bij een inhaalmanoeuvre de controle over zijn stuur kwijtraakte" en dat daarbij geen andere partijen betrokken waren. Later op de dag voegde Club daar nog een alinea bij: "Club Brugge werd inmiddels op de hoogte gesteld van de parketvaststellingen van het ongeval. De speler reed aan hoge snelheid en onder invloed van alcohol."

Dat moest bijna ook: volgens Karlien Ververken van het Kortrijkse parket reed Van Gijseghem met een snelheid van 120 tot 140 kilometer per uur, waar 70 de maximumsnelheid was. "Zo goed als zeker was hij betrokken bij een straatrace", aldus Ververken. "Getuigenissen spreken over twee voertuigen die elkaar uitdaagden. Bij een inhaalmanoeuvre zijn de spelers van Club Brugge tegen een paal gebotst." De bestuurder van de andere auto vluchtte na het ongeluk weg, Van Gijseghem werd met rug- en nekklachten naar het ziekenhuis gebracht en uit een ademtest bleek dat hij te veel gedronken had. Volgens een bron had de voetballer 0,9 promille alcohol in het bloed, maar dat wilde het parket niet bevestigen. Zijn rijbewijs werd wel ingetrokken. Vanuit het Portugese Braga, waar Club vanavond een Europa League-duel speelt, liet Club Brugge-woordvoerder Wim De Meyer gisteren weten contact te hebben gehad met Van Gijseghem. Voordien al geblesseerd was die trouwens niet opgenomen in de selectie - de ongedeerde passagier Dhoest is wel mee in Portugal. "Over een straatrace hebben we het niet gehad", aldus De Meyer. "Maar we tillen zwaar aan de feiten. Omdat ze niet stroken met wat verwacht wordt van spelers van Club Brugge en van profvoetballers die een voorbeeldfunctie hebben." De strafmaatregel tegen beide spelers blijft niet lang uit: Van Gijseghem wordt een maand geschorst zonder loon; Dhoest moet een half maandsalaris inleveren. Bovendien worden ze allebei verplicht om vrijwilligerswerk te doen.

Geen voorbeeldfunctie

Van Gijseghem is de eerste voetballer niet die in een auto-ongeval betrokken raakt. François Sterchelé, Jonathan Legear: voorbeelden genoeg. Van Gijseghem zal evenmin de laatste zijn. Zegt ook sportpsycholoog Jef Brouwers, die overigens wel vindt dat een voetballer niet noodzakelijk een voorbeeldfunctie moet hebben. "Voetballers zijn mensen, met zwakke punten en met mogelijkheden, zoals andere mensen", vindt Brouwers. Maar: "Levensstijl, opvoeding en ontwikkelingsniveau bepalen je mate van verantwoordelijkheidsbesef. Plus: wie veel geld heeft, veroorlooft zich een levensstijl die met een middelmatig loon niet mogelijk is. Probleem is dat wat nu gebeurd is, bij veel clubs geen onderwerp is. Wat ze buiten de club doen, is privé. Terwijl ik vind dat spelers moet bijgebracht worden dat ze in álles mee moeten zorgen voor de prestatie waar je als club op rekent. En 's avonds om 22 uur moet een topvoetballer thuis zijn. Dat zouden ze moeten beseffen. Exuberantie leidt nooit tot een lange carrière. Mensen als Timmy Simons en Franky Van der Elst werkten vooral hard voor hun geld."

Met geld raakt Brouwers een punt aan, oud-scheidsrechter Frans Van den Wyngaert hamert er nog meer op. Vandaag is hij directeur van de topsportschool in Antwerpen. "Eén van onze leerlingen traint mee met de eerste ploeg van Beerschot", zegt Van den Wyngaert. "En wat gebeurt er? Die krijgt meteen een cabrio. Dat heb ik nog met geen enkele zwemmer, judoka of skiër meegemaakt. Maar een voetballer, die nog alles moet leren en nog maar net zijn nestels mag vastmaken, krijgt meteen zo'n auto. Dat is het probleem. Voetballers verdienen te veel, moeten niet eens zoveel trainen, en worden niet begeleid in wat ze met dat geld kunnen doen. Ze leven in een weelde die ze niet kunnen dragen. En respect is verdwenen. Vroeger gingen ze na een wedstrijd natuurlijk ook naar dancings. Maar vandaag zoeken ze steeds verregaandere manieren van ontspanning."

Het is de weelde, het is ook het gedrag. "Alle succes is gedrag", zegt Jef Brouwers, die uitgerekend in de prestaties van Club Brugge dit jaar leest dat blauw-zwart in het tussenseizoen werkte aan de psychologische ondersteuning van hun spelers. "Nabil Dirar is daar het typevoorbeeld van. Maar hij niet alleen: je ziet op het veld dat de sfeer in de club, met nochtans dezelfde trainer, beter is. Daarom is wat nu gebeurd is, heel vervelend voor Club Brugge. Maar niet alle spelers slagen erin om hun gedrag aan dat niveau aan te passen." Misschien omdat een hoger niveau, een hoger verwachtingspatroon, voor druk zorgt. Brouwers maakt een vergelijking met Yves Leterme: als Vlaams minister-president goed voor 800.000 stemmen, maar nadien een stap hoger en plots wordt alles complexer. "Omwille van zijn gedrag wilde iedereen hem weg. Dat was nochtans dezelfde mens. En nu, weer in de luwte, krijgt hij opnieuw goede punten."

Waarmee Brouwers aangeeft dat druk en verwachtingspatronen mensen bepalen. Maar er is meer. Brouwers werkt als psycholoog met de Belgische hockeyploeg, daar heerst een absoluut alcoholverbod voor de spelers in de selectie. Ook bij de QuickStep-wielerploeg wordt op hem beroep gedaan en toen Tom Boonen in het verleden enkele keren tegen de lamp liep (na snelheidsovertredingen en een glas te veel) spaarde hij zijn kritiek niet. "Maar Tom heeft dat zeer goed beseft en heeft zich achteraf zelf bijgestuurd. Hij zag goed in dat hij op die manier niet veel overwinningen meer zou behalen. De laatste twee jaar valt niks aan te merken op zijn levensstijl. En als hij dit jaar niet veel won, heeft dat zeker niet te maken met het feit dat hij minder goed zou trainen."

Vraag is: wat doe je als (voetbal)club? Hoe kun je spelers in de pas houden? En waar moet je op letten? "Verveling is een groot gevaar", zegt Brouwers. "Fitte spelers moeten voor resultaten zorgen, niet de gekwetsten. Maar een speler die acht maanden niet kan voetballen, valt in een heel groot gat. Die is gigantisch eenzaam. Iemand als Lieven Maesschalck (kinesist die een waslijst aan topvedetten behandelde, RVP/BJM) is daarom zo'n genie. Die is ongelooflijk betrokken en helpt die gasten daarom zo vooruit." Maar Van den Wyngaert is redelijk pessimistisch: "Clubs durven niet ingaan tegen hun spelers, want spelers vertegenwoordigen een kapitaal. Club Brugge zal er wel lessen uit trekken, maar tegelijk zou het me niet verbazen dat ze een en ander liever wat minimaliseren."