Direct naar artikelinhoud

'De universiteit mag geen veredelde hogeschool worden'

Drie jaar geleden stond Rik Torfs nog op de Senaatslijst van CD&V. Hij werd verkozen, maar kon nooit afscheid nemen van zijn universiteit. 'De passie is nooit verdwenen. Toen ik in 2010 mijn mandaat opnam, dacht ik meteen aan deze verkiezingen. De gedachte dat ik geen rector zou kunnen worden, heeft mij zelfs doen twijfelen om in de politiek te stappen.'

- 56 jaar
- opgeleid als kerkjurist
- voorzitter van bijzondere faculteit kerkelijk recht

Wat wilt u veranderen als rector?

"Een rector is geen bedreven technocraat, maar moet beschikken over een sterke persoonlijkheid. Zo moet er weer ruimte komen voor creativiteit, voor slow science. Ook moet het universiteitsbestuur de administratieve overlast bekampen. Daar is het tot nu toe niet in geslaagd. Ik stel voor om elke nieuwe regel te toetsen op de hoeveelheid administratie die het veroorzaakt. Bij een te grote impact mag de maatregel niet worden genomen."

Administratieve overlast is een ding, publicatiedruk een ander. Een op de twaalf onderzoekers manipuleert cijfers, bleek onlangs.

"Het zieke systeem werkt dat in de hand. Het gaat niet louter om kwaliteit. Als je weet dat een publicatie niets nieuws biedt, moet je ze niet schrijven. De ontsporing van het systeem, waarin ook de Vlaamse universiteiten zich hebben laten meeslepen, moet leiden tot een gewetensonderzoek en misschien zelfs een schuldbekentenis. In de aanpak van de publicatiedruk moet de nieuwe rector een leidende rol spelen en dit aankaarten bij universiteiten in binnen- en buitenland."

De integratie van de hogeschoolopleidingen doet veel studenten en professoren vrezen voor kwaliteitsverlies.

"In Leuven, maar bij uitbreiding heel Vlaanderen, zijn wij zogezegd meesters in het combineren van kwaliteit en kwantiteit. We zijn blijkbaar de enige ter wereld die dat kunnen. Ik vraag me af of dat straffeloos kan doorgaan. We willen de concurrentie aangaan met Oxford en Harvard, maar moeten Gent en Oostende ook tevreden houden.

"De universiteit mag geen veredelde hogeschool worden. Telkens wanneer de samenwerking met hogescholen dreigt uit te lopen op een vermindering van kwaliteit, moet gekozen worden voor het niveau van de universiteit."

Mogen ook academici kiezen? Nu moeten zij uitblinken in onderwijs en onderzoek.

"Niet elke professor kan een grootmeester zijn in alles. Onderwijs wordt ongelofelijk onderschat. Het moet meer gewaardeerd worden bij benoeming en bevorderingen. Meeslepende hoorcolleges geven is ook een talent. Voor de branding van de KU Leuven zouden we ze zelfs op cd te koop kunnen aanbieden."

Plaatste de KU Leuven genoeg druk op politici? Er was protest tegen de taaltest voor professoren, maar het mocht niet baten.

"Het is vernederend om een taaltest Engels of een genderplan opgelegd te krijgen. De KU Leuven is te zeer naar binnen gericht geweest, vaak zelfs krampachtig. We zijn er niet in geslaagd om een lichtbaken te zijn in het langetermijndenken. Ik wil mijn goede contacten in de politiek, ook die bij CD&V, massaal gebruiken om een hoofdrol te spelen."

Zult u ook onderzoekers als Lieven De Cauter verdedigen? Hij stuurde een open brief aan Bart De Wever en kwam terecht in het oog van de storm.

"Als er politieke druk is, zal ik een onderzoeker verdedigen en genadeloos terugslaan richting politici. Een rector mag niet bang zijn en zwicht niet voor druk. Naar buiten toe verdedigt hij altijd de academische vrijheid, ook als een wetenschapper in de fout ging. De KU Leuven mag geen huis van wantrouwen zijn."

Acht jaar geleden kwam u twintig stemmen te kort, vooral omdat de studenten massaal voor de tegenkandidaat kozen. In de wandelgangen klinkt het dat u nu elke studentenkring hebt benaderd.

"Dat klopt. Acht jaar geleden heerste er een zeer negatief vooroordeel over mij. Nu heb ik het gevoel dat de studenten met open geest luisteren. Bovendien kijk ik ook naar hun positie binnen de universiteit. Zij zitten in de bestuursorganen, maar de beslissingen worden genomen in achterkamertjes waar een machoklimaat heerst. Mijn drie tegenstanders hebben die sfeer op geen enkele manier bestreden."