Belgisch bedrijf verdacht van miljoenenfraude met suiker

De fraude kwam aan het licht toen de Belgische douane zich vragen begon te stellen over de wel vreemde route die grote met 22 ton vloeibare suiker gevulde vrachtwagens doorheen Europa maakten. In plaats van rechtstreeks van België naar Kroatië te rijden, maakten de transporten een volstrekt ongerijmd ommetje via het Russische Kaliningrad. Waarom volgden de vrachtwagens een route van 4.000 kilometer via acht Europese landen, terwijl de meest directe route tussen België en Kroatië slechts 1.500 kilometer bedroeg?Toen bleek dat op de boordpapieren Kaliningrad, een Russische enclave aan de Baltische Zee, als eindbestemming voor de vracht was opgegeven, werd al snel duidelijk waarom er zo’n omweg werd gemaakt. Voor export naar Rusland kon Beneo-Orafti Europese exportsubsidies opstrijken. Voor uitvoer naar Kroatië bestond die mogelijkheid niet meer. Na herhaaldelijk geknoei was Kroatië geschrapt van de lijst van begunstigden van exportsubsidies. Door de transporten over Kaliningrad naar Kroatië te leiden, slaagde Beneo-Orafti erin om zijn exportsubsidies veilig te stellen. Op drie jaar tijd werden via die weg 200 vrachten vervoerd. Dat leverde het bedrijf een subsidie van 3 miljoen euro op. Belgische en Europese opsporingsdiensten vielen binnen bij het bedrijf in de lente van dit jaar. De helft van de subsidies werd al in beslag genomen. Het onderzoek, dat momenteel aan de gang is, kan leiden tot de inbeslagname van de andere helft en een fikse boete erbovenop, schrijft de International Herald Tribune.In juridische kringen werd gisteren bevestigd dat een onderzoek gaande is naar onregelmatigheden bij Beneo-Orafti, een dochter van de Duitse multinational Südzucker. De Belgische Douane wou geen commentaar kwijt over de zaak. Olaf, de Europese antifraudedienst, weigerde elk commentaar.

Afgeschermde markt

Gewone suiker is het meest fraudegevoelig product in de lange rij van producten die in aanmerking komen voor Europese subsidies. De teelt van suikerbieten beslaat in heel Europa een areaal van ongeveer één miljoen hectare, goed voor een productie van 16,7 miljoen kubieke meter suiker. In heel de suikerindustrie in Europa wordt 7 miljard euro omgezet.Suiker is een van de laatste producten die kunnen genieten van een afgeschermde Europese markt. Jarenlang zorgde de Europese Unie ervoor dat suikerbietentelers een gegarandeerde prijs voor hun product kregen. Daarom waren suikerbieten zelfs tot in het hoge noorden van Finland een zeer aantrekkelijke teelt. Onder druk van de Wereldhandelsorganisatie wordt de suikermarkt voorbereid op zijn liberalisering. Maar die resultaten zijn nog niet ver gevorderd, waardoor de suikerprijs in Europa veel hoger blijft liggen dan in de rest van de wereld. In Europa wordt suiker ongeveer twee keer zo duur betaald dan op de wereldmarkt. Voor de herstructurering van de suikerindustrie werd het afgelopen jaar 1,3 miljard euro uitgetrokken. Om de suikerprijs te ondersteunen trok de Europese Unie het voorbije jaar 475 miljoen euro uit. Dat is smak geld en daarom wordt suiker ook wel eens omschreven als het “witte goud”. Een van de belangrijkste begunstigden van die subsidies is de Italiaanse firma Zuccheri. Die kreeg ongeveer 140 miljoen euro uitbetaald. Maar via zijn verschillende filialen is het Duitse Südzucker de absolute nummer één. De multinational met 40 filialen in tien landen, waaronder Tiense Suiker en Beneo-Orafti, strijkt meer dan 150 miljoen euro op. De antifraudedienst Olaf maakte tussen 2005 en 2008 melding van 67 miljoen subsidies die op een onregelmatige manier of door fraude verkregen werden. Verscheidene landen, waaronder België, hebben boetes gekregen omdat ze te laks waren bij de controle van de suikerindustrie. Vorig jaar waren er volgens Olaf 34 gevallen van fraude, waarin 4,4 miljoen euro omging. Deze zaken worden echter gezien als het topje van de ijsberg. De fraude in de sector zou veel dieper gaan.Naast de ‘carrousel’-handel tussen Europese lidstaten en Kroatie, is er de handel in ‘spooksuiker’. Die handel bestaat enkel op papier. Door het omkopen van douaneambtenaren slagen bedrijven erin exportsubsidies op te strijken. Nog een veelbeproefde techniek is die van de kartelafspraken. Verschillende suikerproducenten maken afspraken over prijs, klanten en invloedssferen. Volgens de International Herald Tribune zouden dit jaar hierover onderzoeken zijn gevoerd in België, Duitsland en Hongarije. Ook populair is het mengen van dure suiker van Europese bieten met goedkope rietsuiker uit Brazilië, waarna het mengsel als 100 procent Europese suiker in de markt wordt gezet en er meer subsidies kunnen worden binnengehaald. In Duitsland wordt producent August Töpfer verdacht van zulke praktijken. Hij zou subsidies opstrijken voor suiker die niet in de Europese Unie is geproduceerd. De onderzoekers roken onraad toen het bedrijf in zijn aanvragen melding maakte van grote hoeveelheden suiker, waarvoor het bedrijf helemaal niet de nodige opslagruimte bezat.