Volgens De Wever 'schaffen wir das nicht'
Ligt Europa wakker van de brief die Bart De Wever schreef over de vluchtelingencrisis? Hij zal het internationale debat niet naar zijn hand zetten. Wel sluit hij zich aan bij een bestaande tegenstroming en geeft die een extra zetje. 'Het Duitse asielbeleid moet kantelen.'
Als N-VA-voorzitter Bart De Wever uitspraken doet over een gevoelig onderwerp als de asielcrisis, dan kun je er gif op innemen dat het nationaal nieuws wordt. In de rest van Europa is de impact van zijn woorden vele malen kleiner. Hij is nu eenmaal geen gezaghebbende stem in het buitenland. Er kwam nauwelijks of geen publieke reactie op zijn brief gericht aan zijn Europese collega-voorzitters.
Bij de andere partijen in de federale regering is dat wel anders. Je kunt veel zeggen over Guy Verhofstadt (Open Vld), maar als Europees fractieleider van de liberale ALDE-fractie weegt hij wel op het debat. CD&V kan dan weer Europees commissaris Marianne Thyssen de wei insturen. En bij MR hebben ze premier Charles Michel die als Belgische spreekbuis op de internationale bijeenkomsten zijn stempel kan drukken. Op woensdag en donderdag is hij in Malta om er op de Europese top de asielcrisis te bespreken. Het is daar, en niet via open brieven, dat het Europees asielbeleid wordt vormgegeven.
Toch is de brief van De Wever niet enkel voor intern, nationaal gebruik. Integendeel. Hij blijft de voorzitter van de grootste partij van het land, dat weten ze in de rest van Europa ook. Bovendien werd de brief de voorbije weken intens voorbereid, met de hulp van staatssecretaris Theo Francken en Europees parlementslid Sander Loones.
Via contacten met parlementsleden en partijvoorzitters uit vooral Duitsland, Nederland en Groot-Brittannië werd het terrein verkend en werden standpunten afgetoetst. Zo capteerde De Wever een gevoel dat al eerder her en der de kop opstak in Europa: de Wir schaffen das-aanpak van Merkel is niet langer houdbaar. "Het asielbeleid in Duitsland moet kantelen", poneerde hij gisteren stellig.
De Wever opent geen nieuw debat, hij geeft het wel een duwtje in de richting die hij de juiste acht. Bij Europees president Donald Tusk vindt hij een medestander. "Duitsland moet meer doen om de buitengrenzen te bewaken", waarschuwde de Pool gisteren nog in een interview met Welt am Sonntag.
Wat meer is, op de Europese top van deze week staan een aantal punten die De Wever aanstipt ook op het programma. Strengere bewaking van de buitengrenzen, een duidelijk terugkeerbeleid naar Afrikaanse landen zoals Mali of Nigeria en hulp voor de regio rond Syrië: de kans is groot dat die maatregelen binnen een breder pakket worden goedgekeurd. Na afloop zal de N-VA-voorzitter zich op de borst kunnen kloppen dat zijn brief gewerkt heeft.
Maar waar het De Wever in eerste plaats om te doen is: deel België niet langer in in het kamp van Duitsland en de 'voluntaristische landen'. Tot voor kort lag die mogelijkheid nog wagenwijd open. Francken doet er alles aan om de asielzoekers een menswaardig onderkomen te geven, Thyssen noemde Merkel een week terug "een grote dame".
Geen van de federale meerderheidspartijen wilde reageren op de brief. Tot gisteravond laat zaten de topministers samen om het standpunt van de regering op de Europese top te bepalen. Feit is dat premier Michel zijn manoeuvreerruimte al voordien fors beperkt zag. Mocht hij zich resoluut achter de aanpak van Merkel willen scharen, dan zullen tegenstanders niet aarzelen om de brief van De Wever boven te halen.