Na de vakantie, de begroting

Veel tijd om rustig op gang te komen hebben de topministers niet. Terwijl N-VA-vicepremier Jan Jambon net terug is uit Italië en zijn Open Vld-collega Alexander De Croo nog wel eens zal wegdromen bij de gedachte aan zijn vakantie in Canada, worden de begrotingsonderhandelingen definitief opgestart. Deze week volgt allicht een eerste vergadering met alle topministers rond de tafel.

De opdracht is loodzwaar. Om volgend jaar een begroting op koers te hebben, moet er 2,4 miljard euro bespaard worden. Voor het beoogde evenwicht in 2018 is er zelfs een totale inspanning van 8 miljard euro nodig. Premier Charles Michel (MR) gebruikte de afgelopen week om discreet af te toetsen. Hij wil meer doen dan enkel de cijfers op orde zetten, hij wil tegelijk enkele sociaal-economische en fiscale hervormingen doorvoeren.

Een begroting in evenwicht zit er allicht niet meer in voor 2018, dat beseffen ook de meeste partijen. De prille economische groei mag niet gefnuikt worden. Toch wil de regering doortastende hervormingen doorvoeren, die ook op langere termijn effect hebben. Het is nu ook het moment: de gemeenteraadsverkiezingen zijn nog net ver genoeg weg. "Tot eind dit jaar hebben we nog de tijd om diepgaand te hervormen", klinkt het bij N-VA.

Gunstmaatregelen

De Vlaams-nationalisten willen met hun minister voor Financiën Johan Van Overtveldt de vennootschapsbelasting onder handen nemen. Het basistarief, dat nu op 33 procent ligt, moet naar beneden. Momenteel profiteren heel wat grote bedrijven van allerlei gunstmaatregelen om hun feitelijke bijdragen te doen dalen. Kmo's kunnen dat in de regel niet; voor hen zou een tarief komen ergens tussen de 20 en de 25 procent, zonder fiscale aftrek. Wie toch nog via gunstmaatregelen wil werken, start vanaf 33 procent.

CD&V ging begin dit jaar nog op de rem staan, maar is intussen bijgedraaid. Toch waarschuwt vicepremier Kris Peeters in De Standaard: "We moeten niet rekenen op terugverdieneffecten van hier tot ginder." Voor CD&V moet het nieuwe basistarief met andere woorden eerder tegen de 25 procent liggen. Peeters zelf broedt nog altijd op een vermogenswinstbelasting.

Open Vld en N-VA eisen ook verdere hervormingen op de arbeidsmarkt. Ze zijn nog altijd gefrustreerd over hoe de nieuwe 38 urenweek er werd doorgejast in de slotfase van de vorige begrotingscontrole. De communicatie draaide in de soep, waardoor het draagvlak verdween, klinkt het bij beide partijen. Ze hopen inhoudelijk nog bij te sturen. Peeters wil daar niet van weten. De coalitiepartners hebben daar intussen genoeg tijd en kansen voor gehad, vindt hij.

Dan zijn er nog de maatregelen om de langdurig zieken weer aan het werk te helpen, en de pensioenen. Zeker bij N-VA en Open Vld is er frustratie over het geaarzel van pensioenminister Daniel Bacquelaine (MR). Die heeft een plan klaar om periodes van werkloosheid minder te laten meetellen voor de pensioenopbouw, maar stuit op verzet bij de bonden. Mogelijk hakt de regering hier ook knopen door.

Achterpoortjes

Het is een beproefde techniek van premier Michel om een heel aantal dossiers samen te nemen. Het bevordert de kansen op een mooie politieke deal, waarbij elke partij 'haar' dossiers in het zonnetje kan zetten. Toch past hij er wel voor op dat hij zijn kar niet overlaadt. Alleen al de onderhandelingen om de vennootschapsbelasting beloven al heel wat tijd in beslag te nemen. Niemand van de coalitiepartners zit te wachten op akkoorden die nog niet tot op het bot zijn doorgesproken.

Momenteel focust Michel op het uitzuiveren van de begrotingscijfers. Zijn alle boekhoudkundige achterpoortjes gesloten? En wat kunnen de ambities van de regering zijn? Is een evenwicht pas tegen 2019 wenselijk? Daarnaast gaat hij op zoek naar gemeeschappelijke grond bij de andere dossiers. Welke worden meegenomen en welke niet?

Want ook dat is typisch voor Michels aanpak: hij drukt pas het gaspedaal in als hij vaste grond onder de voet voelt. Het echte conclaaf, waarbij de topministers zich dagenlang terugtrekken om te onderhandelen, is daarom ten vroegste voor volgende week. Eer de landing wordt ingezet, zal september al een heel eind gevorderd zijn. En dan zal die vakantie nog een heel verre herinnering zijn.