Het is stil in het donker
Twee jaar na zijn bejubelde debuut heeft James Blake een opvolger klaar. Op 8 april verschijnt Overgrown, een plaat waar zowel Brian Eno als RZA gastrolletjes op vertolken. Maandagavond speelde Blake de nieuwe nummers voor het eerst live in Londen.
James Blake, gezien op 26 februari in ICA, Londen
Hoe vaak valt het voor dat je op de radio echt een nieuw geluid hoort? Een nummer dat je kijk op popmuziek gevoelig verandert? Een andere klankkleur? Dat was het effect dat James Blake twee jaar geleden sorteerde met 'Limit to Your Love', zijn cover van het gelijknamige Feist-nummer. De sound was spartaans, uitgebeend en volkomen uniek. Midden in de song viel een opvallende, loodzware stilte die nog belangrijker leek dan wat de instrumenten deden. Je hoorde elektronica ritselen zonder dat er meteen een kilte over je heen viel. En Blakes stem - impressionistisch als een schilderij van Monet - was van het type waar je niet onverschillig bij kon blijven.
James Blake, 22 jaar op dat moment, brak meteen door en sleepte voor zijn titelloze debuut zelfs een Mercury Prize-nominatie in de wacht. Live deden zijn eerste optredens was schuchter aan, maar twee festivalseizoenen en een paar wereldtournees later blaakt de jonge Londenaar van zelfvertrouwen.
Hypnotiserend
Maandagavond speelde Blake de nummers uit Overgrown voor het eerst live, en de locatie die hij daarvoor gekozen had was op z'n minst opmerkelijk. Geen concertzaal, dit keer, maar het ICA, een modern museum met een reputatie in het opzetten van radicale tentoonstellingen. De driehonderd genodigden moesten eerst een zaal met werk van topfotograaf Juergen Teller door voor ze het podium vonden, wat de concertervaring achteraf wellicht nog specialer maakte.
Blake, een reus van twee meter met de looks van een koorknaap, zette zich achter zijn keyboard, boorde samen met drummer Ben Assiter en gitarist Rob McAndrews 'Air and Lack Thereof' aan - een extroverte clubtrack die live meteen nog een stuk grootser werd. Lees: loeiharde techno met staccato beats, maar je hoorde niettemin dat dit een nummer was waarbij bloed door de aderen stroomde. Het klonk immens, alsof de muziek groter was dan de kamer waarin ze gemaakt werd, maar de muzikanten zelf bleven als immobiele academici neerzitten. Best dus om met de ogen dicht te luisteren.
'I Never Learnt to Share', waarbij Blake tegen zijn eigen vervormde stem opzong, voelde dan weer heel bevreemdend aan. Dat had uiteraard te maken met de hypnotiserende manier waarop steeds weer diezelfde zin herhaald werd: "My brother and my sister won't speak to me, but I don't blame them." En toch: je voelde dat het - wellicht door de routine van het vele optreden - minder diep ging dan vroeger. Het kraste wel, maar écht snijden deed het niet. 'Limit to Your Love' bleef daarentegen even pakkend.
Ook de nieuwe songs pakten de luisteraar. 'Overgrown', desolaat als iets van Joni Mitchell - overigens een van de belangrijkste invloeden op het nieuwe werk - boeide in al zijn eenvoud, en 'Retrograde', de huidige single, speelde het contrast tussen die hoge falsetstem van Blake, de overstuurde elektronica én het rechtlijnige ritmepatroon van Assiter maximaal uit. Meteen een knappe apotheose voor een set van precies een uur.
Geen bissen, geen toegift, geen extra's. Alleen stilte in het donker. Precies zoals hij twee jaar geleden voor het eerst van zich liet horen. Goed om hem terug te hebben.
James Blake komt op zaterdag 6 juli naar Rock Werchter.