'Dwangarbeid bij Belgisch leger'
Uitbuiting en dwangarbeid. Daarvan wordt het leger beticht door de christelijke vakbond. Een twintigtal jonge militairen wil ontslag nemen omdat ze hun werk beu zijn, maar ze mogen niet.
Koen (25) had er zich iets helemaal anders van voorgesteld. De militair uit een gevechtseenheid is nu twee jaar in dienst. "Ik heb niets anders gezien dan de straten van Brussel en Antwerpen. Op de informatiedagen had het leger mij een andere job voorgespiegeld: avontuur in het buitenland, met een mooi loon en voldoende rust om mijn sociaal leven te behouden. Daar klopt niets van."
Al twee jaar, sinds de eerste aanslagen in Parijs en de antiterreuractie in Verviers, staan er in de grote steden militairen op straat. Maar is deze operatie Vigilant Guardian nog langer houdbaar?
Volgens de christelijke legervakbond neemt de onvrede bij veel militairen toe. Ze maken lange dagen en raken nooit thuis. Hun verloning is niet correct. "De gemiddelde werkweek duurt nu 66 uur", vertelt vakbondsdélégué Walter Van den Broeck. "Dat is onhoudbaar. Zeker omdat de militairen geen loon naar werk krijgen. Er bestaan alleen forfaitaire premies, maar die zijn veel te laag."
Geen tijd om huis te kopen
Koen beaamt. "Ik ben het beu. In februari was ik zeven dagen thuis. De rest zat in een kazerne. Ik wil een huis kopen met mijn vrouw maar we hebben geen tijd om eens langs de bank te gaan. Ik moet constant inspringen voor collega's. Je kunt niets plannen", zegt hij. "Heel wat militairen in mijn eenheid zitten met juist dezelfde problemen. Ik wil nu veranderen van job en politieman worden. Ik ben al geslaagd voor de fysieke toelatingsproeven, dankzij een dure laserbehandeling voor mijn ogen."
Alleen: Koen mag geen ontslag nemen. Sinds november vorig jaar weigeren het leger en minister Steven Vandeput (N-VA) consequent elk ontslag van jonge militairen. Al die soldaten (23 rekruten die hun legeropleiding onlangs achter de rug hebben) worden verplicht om hun 'rendementsperiode' van drie jaar helemaal uit te zitten. Als het leger hen zolang nodig denkt te hebben, moeten ze blijven.
"Die regel is door de jaren heen nooit toegepast, tot in november vorig jaar", vervolgt vakbondsman Van den Broeck. "Er is een personeelstekort en ze willen niemand meer kwijt. Maar op die manier worden jongeren gegijzeld." Volgens de vakbond is dwang niet de beste oplossing. Zo maak je van het Belgisch leger geen aantrekkelijke werkgever. "Sowieso wil je toch alleen gemotiveerde soldaten op straat met een wapen?" Vorig jaar verlieten 271 militairen (jonge en oude) het leger definitief. 208 zochten tijdelijk andere oorden op.
Minister Vandeput beseft dat er veel wordt gevraagd van de militairen. Maar als het leger dat nodig acht, is het nu eenmaal zo dat jonge soldaten gebonden zijn aan drie jaar dienst. "Hun opleidingen zijn met gemeenschapsgeld betaald. Daar mag iets tegenover staan. De Raad van State heeft al bevestigd dat drie jaar dienst een billijke eis is", laat Vandeput weten via zijn woordvoerder. "We doen er alles aan om duidelijker werkschema's te maken. We proberen ook voor betere logies en eten te zorgen."
Koen ziet het met lede ogen aan. "Ik heb een ontslagbrief van anderhalve pagina geschreven, met al mijn toekomstplannen bij de politie. De minister stuurde me een antwoord van zes regels terug."
Koen is een fictieve naam