Zalen en musea blijven te LEEG
Sinds de aanslagen staat de cultuurminnende Belg niet te popelen om naar Brussel af te zakken. De musea zien de bezoekersaantallen dalen en vooral de AB en Botanique hebben het moeilijk. De ticketverkoop is met de helft gedaald. 'Dat krijg je als Brussel wordt omschreven als een hellhole.'
De laatste schooldag voor de paasvakantie is traditioneel de dag waarop schoolklassen dino's komen kijken in het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (KBIN). Ook dit jaar stonden 25 klassen op de planning. Helaas, de laatste schooldag viel drie dagen na de aanslag en 24 scholen belden af. "Ik denk dat vooral de ouders een uitstap naar Brussel niet zien zitten", zegt Yannick Siebens, de persverantwoordelijke van het museum.
Niet alleen de toeristische sector en de horeca in de hoofdstad hebben te lijden onder de nasleep van de aanslagen, ook de culturele sector deelt in de klappen. Het KBIN had vorig jaar met 9.402 bezoekers al een slappe eerste week van de paasvakantie, mede door het mooie weer. Dit jaar is het duidelijk nog minder: amper 5.656 mensen kwamen vorige week langs.
De Bozar geeft geen cijfers maar laat weten dat er zeker de week na de aanslag een forse terugval was bij de tentoonstellingen. "De bezoekersaantallen stijgen dag na dag, maar we zitten nog niet aan het niveau voor de aanslagen", klinkt het.
Voor Art Brussels, dat binnen twee weken van start gaat, heeft nog geen enkele exposant afgebeld. "Maar bij de Amerikaanse collectioneurs die we verwachten, is het opvallend stil", zegt organisator Ann Vierstraete.
Het Kaaitheater, op een boogscheut van Molenbeek, noteerde een aantal annulaties. Dat valt beter mee dan na de lockdown in november. Toen liet Toneelgroep Amsterdam verstek gaan. De Nederlandse theatergroep Schwalbe, bleef deze keer wel. "Ook de voorstelling van Rachid Benzine, in de week van de aanslagen, zat goed vol", vertelt Guy Gypens, artistiek directeur. "Wellicht trekt dit soort politiek getinte voorstellingen een publiek aan dat zich niet zo snel laat afschrikken."
Afwachten wat scholen doen
Hetzelfde verhaal bij Theatre National en KVS, weet Sophie Alexandre van Réseau des Arts à Bruxelles, de Franstalige zusterorganisatie van Brussels Kunstenoverleg. Zij probeert de geleden schade in kaart te brengen, om later eventueel voor hulp aan te kloppen bij de bevoegde ministers. "De impact op het theater blijkt mee te vallen, en over het algemeen geldt: hoe verder de bezoeker woont van Brussel, hoe meer schrik hij heeft." En het is ook afwachten of de schoolvoorstellingen de week na de vakantie doorgaan. Gypens: "Maar we hebben het niet zo moeilijk als de musea en concertzalen."
Iedereen is het erover eens: het zwaarst weegt de situatie op Brusselse concertorganisatoren als Botanique en AB, waar de associatie met Bataclan, de Parijse concertzaal waar in november 89 muziekliefhebbers omkwamen, voor de hand ligt. De sfeer is er voorlopig nog wat ongemakkelijk: de militairen en zwaarbewapende politie-agenten staan bijna in concertzalen.
Tunnels, skinheads en politiek gekibbel
Met de ticketverkoop is het ook weken sukkelen. "Na de aanslagen verkochten we amper een derde van een normale week, de laatste dagen is dat ongeveer de helft." Een aantal concerten werd verplaatst, in tegenstelling tot de lockdown vorig jaar moest Botanique deze keer niets annuleren. "Maar niet iedereen kan of wil op een andere datum, dus we verliezen toch wat geld aan de terugbetaling van tickets." Met de meeste groepen viel doorgaans iets te regelen, waardoor de zaal er niet al te zeer zijn broek aan scheurt.
Bij de AB is het niet anders. "De aanslagen komen boven op de miserie met de tunnels", zucht directeur Dirk De Clippelair. "70 procent van ons publiek komt van buiten het Brussels Gewest, zij hebben het idee dat je hier nog amper geraakt. De skinheads en het politiek gekibbel helpen de zaak evenmin vooruit."
Mariah Carey durfde op 27 maart niet naar Vorst komen en ook De Clippelair voelt de onzekerheid bij de artiesten. "Een aantal bands hebben hun komst voorlopig uitgesteld. James Morrison (Britse singer-songwriter die deze week optreedt, LB) wilde alleen maar komen als we konden garanderen dat de zaal beschermd werd door gewapende militairen. Dat krijg je als Brussel in de internationale media omschreven wordt als hellhole. Je kunt daar ook geen verzekering voor afsluiten"
De extra veiligheidsmaatregelen, van security aan de deur tot een sweep van de zaal, kosten de culturele instellingen een rib uit hun lijf. Het Kaaitheater betaalt, zoals zovelen in Brussel, sinds november voor bewaking aan de deur. "Op onze vraag om extra controle door de politie hebben we zelfs geen antwoord gekregen."
Solidair met elkaar?
De Clippelair kan de financiële impact nu nog niet inschatten. "Ik weet niet hoe lang we dit blijven voelen. Maar in november heeft de lockdown ons 130.000 euro gekost, op een jaarbudget van 10,5 miljoen euro. Als vzw hebben wij geen reserves." Maar beknibbelen op veiligheid is op dit moment geen optie. "Een deel van het publiek verwacht duidelijk dat we maatregelen treffen." De AB hoopt dan ook op financiële steun van de overheid.
Vlaams cultuurminister Sven Gatz (Open Vld) wacht nog af. "Maar we hebben geen schatten in onze kist", klinkt het op zijn kabinet. Daar hopen ze dat de culturele sector solidair is met Brussel. "De grote Vlaamse cultuurhuizen hebben een geschat vermogen van 30 miljoen euro. Misschien kunnen ze een actie organiseren?"