'Helaas zijn we allemaal bang'

Ze is een beetje thuis in Venetië, waar we haar ontmoetten. Niet zover uit de buurt van waar ze geboren is, Vicenza. Haar vader was er als militair gestationeerd op de luchthaven waar naar ze haar dochter Aviana heeft genoemd. Maar zelf spreekt ze geen Italiaans. "Ik ben niet zo sterk in talen", zegt ze. Vreemd, voor iemand die een linguïste speelt. "Ja, vond ik ook nogal vervelend. Ik moest vier regels Mandarijns spreken in de film en ik heb daar zo op gesukkeld dat ik tijdens de opnamen haast in paniek geraakte."

Druk dat ze als vrouw een ambitieuze blockbuster moest gaan dragen waar militairen in voorkwamen en nog meer van die stoere types met schietgeweren, voelde ze niet. "(Regisseur, KVDM) Denis Villeneuve had me gevraagd en had alle vertrouwen in mij." Na vijf Oscarnominaties, voor Junebug, Doubt, The Fighter, The Master en American Hustle is ze natuurlijk wel een naam met weerklank. Maar Hollywood blinkt anderzijds niet uit in vertrouwen in vrouwen. Nog niet zo lang geleden vertelde Todd Haynes dat hij zijn film Carol niet gefinancierd kreeg, hoewel Cate Blanchett er aan vastzat, gewoonweg omdat vrouwen de hoofdrol speelden.

"Wel, gelukkig hadden we buitenaardse wezens", zegt Adams. "En een heel goed script," voegt ze er in één adem aan toe. "Dat is de reden waarom deze film gemaakt is : omdat het verhaal zo sterk was. En daar maakte dat vrouwelijke hoofdpersonage deel van uit. In het kortverhaal van Ted Chiang, Story of Your Life, waarop de film gebaseerd is, ging het ook om een vrouw. Denis had bovendien de goeie ingeving dat dit in de eerste plaats het verhaal van Louise Banks was, en dat het pas in tweede instantie over buitenaardse wezens ging. Er zit natuurlijk een politieke dimensie in de film en ook vanuit wetenschappelijk standpunt valt er best wat over te zeggen.

"Maar in de eerste plaats is Arrival een heel intiem verhaal. Over wederzijds begrip. Als je echt wilt communiceren met een ander, dan moet je toenadering zoeken. Of het nu buitenaardse wezens zijn of mensen. Als je mekaar niet kent, als je de context niet kent van waaruit een ander spreekt, dan kan er geen begrip zijn. Taal is slechts een van de elementen die kan leiden tot wederzijds begrip. Je moet je trachten te verplaatsen in andermans schoenen. En dat vergt veel tijd en geduld.

"Dat merk ik hele dagen bij mijn dochter, die nog maar weinig taal- en communicatieskills bezit. Ze is er ten stelligste van overtuigd dat ze het hele plaatje ziet, en het is aan mij om te tonen dat er meer is." Wellicht verklap je al te veel als je zegt dat dit ook is wat de buitenaardse wezens in Arrival willen aantonen.

Eindigheid

Maar ook voor Jeremy Renner (The Hurt Locker), de tegenspeler van Adams in de film, is het in de eerste plaats een film over mensen. "Het gaat over wat mensen verenigt en verdeelt. Zoals religie of taal. Eigenlijk zijn we allemaal gelijk. We hebben allemaal dezelfde emoties. Angst in de eerste plaats. Als je het hebt over immigranten, of over Donald Trump, of wat dan ook, kun je de bange menselijke reacties ook tot angst herleiden.

"Hoe komt het dat de titel van deze film en van een figuur als Trump in één en dezelfde zin worden uitgesproken? Omdat we bang zijn wanneer vreemde wezens op onze planeet aankomen. Het zou mooi zijn, mocht liefde de overheersende emotie zijn, mocht liefde het land regeren. Maar helaas regeert de angst. En we kunnen maar hopen dat aan het eind liefde alles overwint."

En toch gaat voor regisseur Denis Villeneuve, die eerder de bikkelharde films Incendies, Prisoners en Sicario maakte, over liefde en dood. "We moeten dringend de dood weer tot een thema maken in onze wereld. Geconfronteerd worden met onze eindigheid. De mensheid heeft wat meer bescheidenheid nodig. We leven in een tijd waar het narcisme alles overheerst. Tot in die mate dat we helemaal vervreemd geraken van de natuur. Wat me zo intrigeerde aan dat kortverhaal was dat het me terugbracht naar de natuur, naar mijn eigen eindigheid en naar de mysteries van het leven."