De bankkaart die de files moet aanpakken

De Begijnenvest in Antwerpen, gisterochtend iets voor 10 uur. Met één oog op de klok jaagt Klaas van Raalte (35) er nog een laatste kop koffie door. Hij moet dadelijk vertrekken naar een klant in Mechelen. Als 'Client Insights Manager' voor audit- en advieskantoor KPMG peilt hij of klanten tevreden zijn over de dienstverlening van zijn bedrijf. Een routineklus. Maar de man kijkt druk om zich heen, opdat hij zeker niets vergeet als hij de deur uitgaat. Want het is een speciale dag voor Klaas. Voor het eerst sinds lang laat hij zijn bedrijfswagen - een comfortabele BMW 1 - aan de kant.

Klaas is een van de 250 Vlamingen die sinds deze week een jaar lang deelnemen aan een proefproject met het mobiliteitsbudget, een initiatief van het Vlaams Instituut voor Mobiliteit (VIM). In plaats van de traditionele bedrijfswagen krijgen zij een speciale kredietkaart waarmee ze al hun mobiliteitskosten kunnen betalen. Dat kan gaan over een buskaartje, maar net zo goed over een treinticket of een huurfiets. Hun maandelijks budget wordt vastgelegd door hun werkgever. Via een bijhorende app kunnen ze aflezen hoeveel ze die maand nog mogen uitgeven.

Tweeëntwintig bedrijven, waaronder Delhaize, KPMG en Arcadis, scharen zich achter het project. Hun voordeel? Geen geknoei meer met bonnetjes voor parkings, tankbeurten of openbaar vervoer. Ze hoeven geen administratief kluwen meer te doorworstelen om verschillende vervoersalternatieven terug te betalen. Eén simpele mobiliteitsfactuur per werknemer.

Raar

De Vlaamse overheid pompt bijna 350.000 euro in het proefproject, de werkgevers een kleine 90.000 euro. De bedoeling is om na te gaan of het mobiliteitsbudget een oplossing is voor de files.

"Ik ben blij dat de federale regering een wettelijk kader gaat maken voor het mobiliteitsbudget, dat moet er zo snel mogelijk komen. We kunnen Vlamingen moeilijk overtuigen met alternatieve vervoersmiddelen, als werkgevers en werknemers ondertussen fiscaal verleid worden om te gaan voor een bedrijfswagen", zegt Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts.

Als Klaas om 10u10 te voet aankomt bij de huurfietsen van Velo op de Frankrijklei, haalt hij zijn lichtblauwe magneetkaart tevoorschijn. Rechtstreeks betalen voor een huurfiets lukt niet, maar met zijn kaart kan hij wel een dagpas kopen via de Velo-website. Na vijf minuten zijn we al op weg. Vol goede moed denderen we op onze rood-witte huurfietsjes over de Frankrijklei ("Zie ik er niet raar uit, met een kostuum op de fiets?"), de putten en de bulten nemen we erbij. Om 10u22 komen we aan bij het Velo-station van Antwerpen-Centraal. Lege plaatsen zat om onze huurfietsen achter te laten. Nu gaat het in strakke pas richting loketten.

Gisteren liep het hier fout, geeft Klaas toe. In de aanloop naar de reportage probeerde hij zijn mobiliteitskaart te testen, maar gaf de ticketautomaat van de NMBS een foutmelding. Nu blijkt de kaart, of de automaat, het toch weer te doen. Het budget van Klaas - 200 euro - slinkt meteen met 3,9 euro, de prijs voor een enkele rit van Antwerpen naar Mechelen. Op de diensttabel verschijnt 10u26 als het eerstvolgende vertrekuur richting Mechelen. Dat is al binnen een minuut. Zigzaggend steken we de menigte voorbij en dalen we af naar perron 23, op verdieping -2. Maar daar verschijnt al de volgende trein op het scherm: 10u47. Helaas. De volle twintig minuten wachten.

Resultaten van het proefproject zijn er pas in het najaar van 2016, maar op de trein maakt Klaas alvast een eerste balans. "Ik vind het belangrijk om op tijd te komen bij klanten. We zijn ondertussen al wat tijd verloren, dat is een nadeel. Maar nu we op de trein zitten, gaat het wel vlot. Die rust, de ruimte om je laptop open te slaan: eigenlijk is dit zalig." Nochtans is het in de consultancywereld normaal om werknemers een bedrijfswagen aan te bieden, zeker als je talent wil aantrekken. "Maar het ene sluit het andere niet uit. De combinatie lijkt me ideaal", zegt Klaas.

Aangekomen in Mechelen staat een elektrische Renault Fluence van KPMG te blinken op de stationsparking. Van hieruit is het nog een drietal kilometer tot bij de klant. De klok op het dashboard geeft 11u33 aan als we op onze eindbestemming aankomen. Al bij al redelijk vlot. Maar het moet gezegd: met zijn bedrijfswagen zou Klaas hier al veel langer zijn. En toch. Mocht het mobiliteitsbudget definitief worden ingevoerd, dan overweegt Klaas alsnog om zijn wagen vaker thuis te laten: "Voor de tijdwinst moet ik het niet doen. Maar elke dag in de file staan, vaak alleen in de auto, dat is ook geen oplossing."