Het Frans van Kris en het Nederlands van Elio: zoek de verschillen

In het 3D-printingcenter hield hij een miniatuurhaantje in de hand terwijl hij voor de camera's sprak. Het was een behoorlijk nerveuze Kris Peeters (CD&V) drie weken geleden in Seraing. Een beetje stuntelig pleitte de Vlaamse minister-president, toen nog in volle kiescampagne, voor een sterkere samenwerking tussen Vlaanderen en Wallonië. In het Frans, dat wel, maar met een joekel van een Vlaams accent, en met behoorlijk wat euhs en ahs.

Het valt op: het statige Nederlands versus dat aarzelende Frans met haar op. Spreekt Peeters in het Frans, dan slaagt hij er moeilijk in om te overtuigen. Het is geen toeval dat de CD&V'er de Franstalige televisiestudio's mijdt. Dat Peeters geen talenknobbel is, bleek ook tijdens een bezoek aan New York in 2011. In het Engels roemde de minister-president tot driemaal toe de Vlaamse 'chef-cocks', wat vooral schunnige blikken opleverde. Peeters bedoelde 'master-chefs'.

Politieke impact

Peeters mag dan uitpakken met staatsmanschap, veel waarnemers stellen luidop vragen bij de taalvaardigheid van de kandidaat-premier. "Als Peeters premier wil worden, dan is zijn kennis van het Frans problematisch", zegt politicoloog Nicolas Bouteca (UGent). "Als premier moet je je beleid kunnen verdedigen in beide landsdelen. Dat wordt moeilijk, zeker als Peeters met een Franstalige minderheid zou besturen. In Wallonië zal dan het beeld ontstaan dat de besparingen worden opgelegd vanuit Vlaanderen. Dat beeld moet hij kunnen counteren."

Zo niet, dan belandt Peeters in een vergelijkbaar scenario als Elio Di Rupo (PS). Hoewel Di Rupo lessen Nederlands volgde, kreeg de premier het Nederlands nooit echt onder de knie, en kon hij enkel keurig ingestudeerde mediaverschijningen doen. De kritiek daarover luwde mettertijd, maar stak bij elk nieuw hortend tv-interview toch weer op. Met een belangrijke politieke impact, omdat N-VA alle ruimte kreeg om het negatieve beeld van een PS-regering neer te borstelen, iets waar de Vlaamse coalitiepartners maar aarzelend tegenin konden gegaan. Daarom hebben de Vlaamse partijen, en met name ook CD&V, de analyse gemaakt dat de volgende premier best toch weer een Vlaming is, of toch tenminste iemand die zich comfortabel en genuanceerd kan uitdrukken in beide landstalen.

Toch is talenkennis geen onoverkomelijk struikelblok om premier te worden. Het zou niet de eerste keer zijn dat een premier niet vloeiend is in de andere landstaal. Martens, Dehaene en Leterme waren dat wel, Verhofstadt, zeker bij aanvang, niet. Politicoloog Carl Devos (UGent): "Dat heeft alles te maken met het Belgische politieke systeem. Door de scheiding van de media en de politieke partijen kunnen politici groot worden zonder dat ze de dwang voelen om de andere landstaal te praten."

Logische keuze

Overigens staat het nog helemaal niet vast dat Kris Peeters premier kán worden. Als CD&V de premier mag leveren, en dat is in elk centrumrechts scenario de eerste optie, is hij wel de logische keuze. Ook CD&V-voorzitter Wouter Beke is een mogelijkheid, maar alles wijst erop dat CD&V nu toch voor Peeters kiest. Nu duidelijk wordt dat N-VA de leiding van de Vlaamse regering overneemt, is de 'Zestien' de enige politieke carrièrekans voor Kris Peeters. Zeker omdat de jongere Beke, die sinds de verkiezingen zijn machtspositie heeft versterkt binnen de partij, zelf graag nog even voorzitter wil blijven.

Wil de man zelf wel een transfer? Als Peeters de 'Zestien' krijgt, zal hij wel nog vaak herinnerd worden aan zijn uitspraak dat het premierschap een degradatie zou zijn. De voorbije weken circuleerden geruchten dat Peeters Eddy Bruyninckx zou willen opvolgen als CEO van het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen. Die (Schelde)bocht zou evenwel genomen zijn en Peeters zou voor zichzelf uitgemaakt hebben dat hij toch nog enkele jaren in de politiek wil blijven.