Westvleteren - Gistel - Loirestreek: een jaar in het verborgene

Een van de laatste beelden die we tot gisteren van Vangheluwe hadden dateert van donderdagavond 22 april vorig jaar, enkele uren voor de persconferentie waarop zijn ontslag wordt aangekondigd. “Op een kerkstoel, achteraan in de kapel, hoofd in zijn handen”, beschrijft een aanwezige tijdens de mis in de Sint-Sixtusabdij van de paters van Westvleteren. Doof voor de onrust binnen de katholieke wereld - iemand gooit een kassei door het raam van het bisdom in Brugge - lijkt Vangheluwe zich de gastvrijheid van de paters te laten welgevallen en lijkt hij er vanuit te gaan dat dit alles slechts tijdelijk is. Tot eind augustus via het weekblad Humo bekend raakt dat hij vanuit de abdij kleine geldsommen is blijven storten aan slachtoffers en een van hen ook telefonisch ook de huid heeft volgescholden.

Op 8 september verschijnt in het weekblad Tertio een open brief van Jan De Volder van de Sint-Egidiusgemeenschap: “Het begint me stilaan te dagen dat het uw bedoeling is u daar definitief te nestelen. U voelt blijkbaar niet aan dat het alle gelovigen van dit land goed zou doen een tijdje niet van u te moeten horen.” Hij roept de ex-bisschop op om te immigreren naar Angola. Het is Jürgen Metdepenningen, woordvoerder van aartsbisschop Léonard, die drie dagen later de mededeling van Vangheluwe voorleest: “Ik zal me elders, buiten het bisdom Brugge, in het verborgene, verder bezinnen over mijn leven en over de toekomst.”

Vangheluwe verliet eerder die ochtend Westvleteren en vertrok naar een nieuwe, geheime bestemming. Bijna onmiddellijk ontstonden er Facebookgroepen, zoals ‘Waar is Vangheluwe?’ van Kris Sierens, de ex-voorzitter van Open Vld in Waregem. Na twee maanden sloot hij de pagina. Sierens zei via een familielid te hebben achterhaald waar Vangheluwe zich verschuilt en aan die wetenschap ook een goede reden te hebben ontleend om de informatie voor zich te houden.

“Hij zat in een klooster in West-Vlaanderen”, zegt Sierens. “Mijn doel was niet een heksenjacht ontketenen. Ik heb Vangheluwe gekend als een erudiet man, ik ben wel eens met hem in debat gegaan. Wat ik beoogde, was hem uit dat isolement halen en - naiëf, besef ik nu - met hem te kunnen praten over wat er was gebeurd. Maakte ik de verblijfplaats bekend, dan zouden ze hem vast opnieuw verplaatsen. Hij werd afgeschermd, op bevel van Rome. De hele notie achter ‘het verborgene’ is dat er een muur rondom hem werd gebouwd, dat hij geen toegang kreeg tot kranten en tv en vooral zelf niet zou inzien wat hij had aangericht.”

Dat nieuwe tijdelijke adres was volgens onze informatie de abdij Ten Putte in het West-Vlaamse Gistel. Daar huist de orde Gemeenschap Moeder van Vrede. Het is een zeer jonge kloosterorde, die haar ontstaan dankt aan een verwarde vrouw uit Sint-Andries, bij Brugge, die eind jaren tachtig beweerde “in contact te staan met de Maagd Maria”.

De orde had altijd al een speciale band met Vangheluwe. Hij was destijds de eerste en enige die de vrouw ernstig nam. Hij droeg pastoor Bernard Debeuf op om, “zoals Maria heeft opgedragen aan deze vrouw”, een nieuwe orde te stichten. Vangheluwe erkende de orde in 2007 als religieuze congregatie.

De orde telt vandaag zes broeders en twee zusters. De abdij, ook Sint-Godelieveabdij genoemd, ligt een eind buiten Gistel en is aan alle kanten omringd door weilanden. Enkele honderden meters verderop dendert het verkeer van de E40. In de abdij is er een voor het publiek toegankelijk deel, met een gastenverblijf, een klein museum en een cafetaria. Eén personeelslid zegt dat Roger Vangheluwe hier verbleef, “gedurende enkele maanden in de winter”. Hij had een eigen verblijf aan de achterkant, in het enkel voor de geestelijken toegankelijke deel, en werd met aandrang gevraagd om zich daarbuiten niet te laten zien. “Er mocht niet over worden gesproken”, zegt het personeelslid.”

Toen we gisterochtend in de abdij met enkele residenten spraken, leek een van de broeders niet te zullen bijkomen van het lachen: “Monseigneur Vangheluwe? Jaja, wacht. Ik roep mijn overste.” Bernard Debeuf, stichter en een van de zes broeders, veinsde eerst doofheid. Uiteindelijk volgde een ontkenning: “Uw inlichting is verkeerd. Wij hebben de monseigneur hier niet meer gezien sinds vorig jaar.”

Mysterieuze koerier

Bij het bisdom in Brugge deed woordvoerder Peter Rossel gisteren naar gewoonte cryptisch: “Er wordt al maanden gespeculueerd. Wij hebben nooit geweten waar hij zich bevond, we weten ook niet waar hij nu is. Uit de eerder deze week vrijgegeven brief van de nuntius kon ik wel opmaken dat hij op meerdere plaatsen heeft verbleven.”

Zeker is wel dat er op het bisdom een vol jaar lang een mysterieuze koerier post ging ophalen voor Roger Vangheluwe die, zoals hij nu zelf zegt, tijdens zijn verblijf in het verborgene “honderden brieven, en slechts vijf of zes negatieve” ontving. “De post werd verzameld door een secretaris”, zegt Rossel. “De persoon die ze kwam ophalen was een onbekende. Ik zou niet eens kunnen zeggen of het een man is of een vrouw.”

Een van de brieven die Vangheluwe op 14 november van vorig jaar beantwoordde, was gericht aan Frans C., een pedofiel die na 30 jaar opsluiting net was vrijgelaten. Vangheluwe stuurde hem een briefje: “Veel moed en vreugde, met de zegen van de Heer. + Roger Vangheluwe.”

C. zei ons eerder deze week dat hij zich kan inbeelden hoe moeilijk Vangheluwe het heeft gehad: “Ge moet opletten. Er zit een beestje in u, en dat beestje kan te allen tijde weer wakker worden. Dus moet ge therapie blijven volgen. Ik weet dat hij in 1986, toen hij een kleine twee jaar bisschop was, tegen zichzelf heeft gezegd: ‘Stop, hier is het gedaan.’ En toen is het ook gestopt hé.”