Corruptie stuwt Afghaanse opiumteelt naar record
De groeiende onzekerheid in Afghanistan legt de opiumteelt geen windeieren. Vorig jaar nam de teeltoppervlakte met 59 procent toe, terwijl de oogst met de helft aangroeide.
Door Lode Delputte
WENEN l Drie vierde van de heroïne op de wereldmarkt heeft zijn oorsprong in Afghanistan, aldus de VN-drugswaakhond INCB.
De cijfers in het INCB-jaarrapport, dat vandaag in Wenen gepresenteerd wordt, laten aan duidelijkheid niets te wensen over. In 2006 oogstten de Afghaanse boeren 6.100 ton opium, verspreid over 165.000 hectare, een nieuw record.
Alleen al in de provincie Helmand, traditioneel het productiecentrum bij uitstek, zwol het aantal hectaren papaver met 69.300. In totaal zijn 28 van de 34 Afghaanse provincies inmiddels 'besmet', een indrukwekkende geografische spreiding in vergelijking met enkele jaren geleden. En tegelijk stijgt het aantal verslaafden. Onder het miljoen Afghaanse heroïnejunks bevinden zich 60.000 kinderen van jonger dan 15.
Volgens de INCB moet de hoofdreden voor de onhoudbare papaveropmars gezocht worden in de corruptie. Corruptie en papaverteelt versterken elkaar, geeft het VN-agentschap te verstaan, want opiumgerelateerde activiteiten nemen intussen al een derde van de landelijke economie in beslag.
Met name met de controle op de precursors die nodig zijn om van papaver heroïne te maken, loopt het flink mis in Afghanistan. Zo blijkt een gecontroleerde substantie als azijnzuuranhydride, onder meer gebruikt voor de aanmaak van aspirine, erg makkelijk in de handel verkrijgbaar.
Het wordt niet met zoveel woorden gezegd, maar de opium is vermoedelijk de belangrijkste motor voor het weer opflakkerende conflict in het land, en voor de heropleving van de taliban.
Intussen loopt de belangrijkste handelsroute voor Afghaanse papaverderivaten door Iran, wereldrecordhouder heroïneconsumptie. Een andere weg gaat door Turkmenistan, in Centraal-Azië. Daar is vooral het gebruik van injectienaalden toegenomen, en als rechtstreeks gevolg daarvan het aantal hiv-gevallen. Ook Pakistan is een belangrijk doorvoerland, met routes naar Karachi en Bombay (India), vandaar naar de Hoorn van Afrika en zo naar Europa.
Maar ook in West-Afrika wordt de toestand "bijzonder zorgwekkend", aldus het rapport van de drugswaakhond. De Latijns-Amerikaanse cocaïnekartels hebben zich sinds enkele jaren op landen als Liberia, Guinee en Ivoorkust gestort omdat ze daar probleemloos aan 'bolletjesslikkers' raken en het toezicht vanwege de staat op drugs er virtueel nihil blijkt.
En dan is er Latijns-Amerika zelf, met name de Andeslanden. In Colombia, waar in 2005 en 2006 telkens zo'n 170.000 hectare coca uitgeroeid werd en de VS via het controversiële Plan Colombia nog altijd een eradicatie met militaire middelen voorstaan, blijken vooral de wetteloze grensregio's met Venezuela en Ecuador een kolfje naar de hand van guerrilla's, paramilitairen en drugshandelaars te zijn.