Direct naar artikelinhoud

Duitse kanselier Merkel op zoek naar nieuwe bondspresident

De Duitse politiek is geschokt door het opstappen van bondspresident Horst Köhler, een donderslag bij heldere hemel. De media en de publieke opinie zitten nog met veel vragen, maar bondskanselier Angela Merkel is al driftig op zoek gegaan naar een consensuskandidaat voor het hoogste ambt in de staat. De verkiezingsdatum is al vastgelegd voor 30 juni.

Merkel krijgt het hard te verduren de jongste tijd: de verkiezingsnederlaag in de belangrijke deelstaat Noordrijn-Westfalen is nog niet verwerkt, haar aarzelende houding in de financiële crisis rond Griekenland zorgt nog voor rimpels en nu neemt een van haar beste bondgenoten, Horst Köhler, halsoverkop ontslag. Bovendien blijk uit peilingen dat haar partij, de christendemocratische CDU, nog maar net 30 procent van de stemmen zou halen als er nu verkiezingen zouden zijn. Ook dat zou alweer een forse electorale oplawaai zijn.

Duitse media weten intussen dat Merkel nadrukkelijk op Köhler heeft ingepraat om hem van gedacht te doen veranderen, maar zelfs haar opmerkingen dat Duitsland in een zware politieke crisis zou terechtkomen, heeft de president niet belet de fatale stap te zetten. Het bericht was een politieke aardbeving in Berlijn en een zware slag voor de Duitse regeringsleider. De manier waarop Merkel het ontslag te weten kwam, is op zich veelzeggend. Ze heeft zelf aan de pers toegegeven dat ze totaal verrast was.

“We hadden partijbestuur van de CDU, toen ik een papiertje kreeg voorgeschoven dat het staatshoofd mij wilde zien om 12 uur en dat het erg dringend was. Ik dacht toen dat hij mij wilde spreken over het Israëlische optreden tegen het scheepskonvooi naar Gaza.” Maar dat was het dus niet waar de president het over wilde hebben. Het ging wel over zijn plan om onmiddellijk af te treden en Merkel heeft hem daar niet kunnen van weerhouden.

Ze zei nog dat dit een politieke crisis zou kunnen veroorzaken, dat de Duitse burger deze plotselinge daad absoluut niet zou begrijpen en dat dit er mede toe zou leiden dat de Duitsers hun vertrouwen in de instellingen verliezen. Merkel zou verschillende keren hebben aangedrongen dat Köhler deze stap niet zou zetten, maar het mocht niet baten. Een aangeslagen Merkel verliet daarna de presidentiële ambtswoning, Schloss Bellevue, en zou meteen over een opvolger/ster zijn beginnen denken.

Ze zou denken aan een compromiskandidaat, die vooral ‘dicht bij de burgers moet staan’ en die desnoods zelfs van een andere partij dan de hare mag komen. De SPD, de sociaaldemocratische oppositie, heeft al meteen gezegd om eventueel samen met de regeringspartijen iemand voor te stellen. Het is nog te vroeg om namen te noemen, maar de datum is al vastgelegd. Op 30 juni zal de Bundesversammlung (de eerste en de tweede kamer van het Duiste parlement samen) een opvolger voor Horst Köhler kiezen. (FS)