Terugkeer zwart geld gunstig voor Belgische economie
Ook zonder fiscale amnestie blijft zwart geld terugkeren uit het buitenland. Bij vermogensbeheerders en fiscale advocaten lopen er dagelijks nieuwe dossiers binnen van Belgen die hun verborgen vermogen willen regulariseren. De schatkist vaart er wel bij, maar levert het zwart geld de Belgische economie ook wat op?
Vijftien miljard euro. Zoveel geld zal de jongste fiscale amnestieverlening naar schatting doen terugvloeien naar ons land. Het cijfer kan nog oplopen, want de regularisatie, die eind vorig jaar werd afgesloten, is administratief nog verre van afgerond.
De overheid heeft een vette kluif aan de operatie. Ontslagnemend staatssecretaris voor fraudebestrijding John Crombez (sp.a) schat de opbrengst aan gederfde belastinginkomsten en boetes voor de schatkist op 2 miljard euro. Voor de armlastige overheid is dat bedrag mooi meegenomen.
Maar zorgen vermogens die jarenlang in het buitenland verborgen werden gehouden voor de Belgische fiscus ook voor een opkikker voor de Belgische economie? Voor de jongste operatie valt dat moeilijk te zeggen. De afhandeling van de ingediende regularisatiedossiers is nog volop bezig.
"Heel wat mensen wachten nog op een attest van de regularisatiecommissie voor ze hun geld naar België repatriëren", zegt Crombez.
Vastgoedmarkt
Vorige regelingen voor fiscale amnestie die bezitters van zwart geld de mogelijkheid boden om tegen gunsttarieven hun fiscale zonden af te kopen, hadden een positief effect op de Belgische economie. Crombez verwacht dat die lijn wordt doorgetrokken, zeker nu een recordbedrag aan zwart geld terugvloeit.
Na de 'eenmalige bevrijdende aangifte', die toenmalig minister van Financiën Didier Reynders (MR) in 2004 lanceerde en die naar schatting tussen 5 en 8 miljard euro kapitaal uit het buitenland terugbracht, viel het de Nationale Bank op dat consumptie en investeringen door particulieren flink stegen. Dat zorgde ervoor dat de Belgische economie in 2005 sterker groeide dan die van de buurlanden. Ook het Rekenhof en fiscale experts zoals Jozef Pacolet (KU Leuven) zagen een positief effect van de hele operatie.
Hoe groot het effect van de fiscale amnestieverlening op de sterkere groei was, is niet te zeggen. Precieze berekeningen hierover zijn moeilijk te maken. In de statistieken wordt geen rekening gehouden met het feit dat geld ooit zwart was.
Ook fiscale advocaten spreken over een gunstig effect van de regularisatie op de economie. "Mijn klanten wenden hun geld aan voor schenkingen aan de volgende generatie. Het geld wordt gebruikt voor consumptie, renovatie of aankoop van een woning of - in mindere mate - het opstarten van een bedrijf", zegt Jan Tuerlinckx, fiscalist van het Antwerpse advocatenkantoor Tuerlinckx.
De vastgoedmarkt lijkt de belangrijkste begunstige van de regularisatie. Dat de Belgische vastgoedprijzen de crisis beter hebben doorstaan dan in onze buurlanden, wordt onder meer toegeschreven aan de injectie van geregulariseerd vermogen uit het buitenland in de woningmarkt. De inbreng van zwart geld houdt de woningprijzen hoog.
Al vindt Michel Maus, hoogleraar fiscaliteit en advocaat bij het Brusselse kantoor Everest, dat het effect van het zwart geld op de reële economie niet overdreven mag worden. "Na regularisatie doen mijn klanten 'copy/paste' en vertrouwen ze hun centen opnieuw aan een vermogensbeheerder toe", vertelt hij. "Het gros van de centen wordt financieel belegd, en dat geld wordt wereldwijd ingezet. Het aandeel van beleggingen in Belgische bedrijven is in dat verhaal zeer beperkt."
Geen beschutting
Op termijn zal ook dat vermogen doorsijpelen naar de Belgische economie. Vroeg of laat draagt ook de oudere generatie, die destijds voor de Belgische fiscus naar het buitenland is gevlucht, haar centen over aan de jongere generatie. Dan kan het geld voor particuliere consumptie en investeringen worden aangewend, activiteiten die door allerhande belastingen ook de overheid weer ten goede komen.
En in de toekomst kan nog veel meer geld terugkeren. De komende jaren worden internationale verdragen van kracht waardoor zwart geld in Europa niet langer verborgen kan blijven voor de Belgische fiscus. Belastingparadijzen als Luxemburg of Zwitserland bieden geen beschutting meer.
"Slechts de helft van mijn klanten heeft zijn zwart geld geregulariseerd. Heel veel klanten beklagen het zich dat ze de stap naar regularisatie nog niet hebben gezet", zegt Maus. Tuerlinckx acht het raadzaam om een nieuwe fiscale amnestieverlening op te starten om de achterblijvers nog een kans te geven orde op zaken te stellen en te ontsnappen aan hele hoge boetes en gerechtelijke vervolging. Op korte termijn acht hij de repatriëring van bijna 30 miljard euro mogelijk als de overheid opnieuw gratie verleent.
Volgens Crombez moeten de achterblijvers niet hopen op een nieuwe fiscale amnestieverlening. "We hebben mensen met zwart geld de voorbije negen jaar drie keer de kans gegeven om hun situatie te regulariseren. Nu is het gedaan. Sinds begin dit jaar zijn de boetes verdubbeld en wordt geen kwijting meer gegeven voor strafbare feiten. Fiscale fraude is een misdrijf. Wie die boodschap nog niet heeft begrepen, heeft een groot probleem."