Brugse N-VA speelt 'House of Cards'

De vraag in Brugge is vooral: kan Pol Van Den Driessche in 2018 langs de grote poort terugkeren nadat hij de burgemeesterssjerp bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen aan zijn neus zag voorbijgaan. In de aanloop naar die verkiezingen kwam hij in opspraak nadat hij werd beschuldigd van seksuele intimidatie en ongewenste intimiteiten. Daardoor moest hij het N-VA-lijsttrekkerschap in Brugge afstaan aan Ann Soete.

Maar de droom om burgemeester te worden is nog steeds springlevend bij Van Den Driessche. Probleem is dat het niet botert tussen hem en de lokale gemeenteraadsfractie, die meer voelt voor Soete. Een vervelende situatie, die N-VA probeert op te lossen door de kiezer zelf in te schakelen, zo schrijft Het Nieuwsblad. De partijtop liet een onderzoeksbureau eind juli telefonisch peilen wie het best scoort. De resultaten zijn nog niet bekend, en het is evenmin geweten wanneer N-VA beslist wie de Brugse nummer een wordt.

Zo'n externe populariteitspeiling tussen twee eigen kandidaten is ongezien, zegt ook politicoloog Carl Devos (UGent). "Ik ken geen andere gevallen. Als ze al hebben bestaan, zijn zulke onderzoeken toch in stilte gebeurd. En dat lijkt me moeilijk, aangezien je toch een grote groep mensen bevraagt."

De Brugse situatie is dan ook vrij uitzonderlijk. Eerst was er een christendemocratische burgemeester, vandaag is dat de socialist Renaat Landuyt. De partijen zijn er dan ook ongeveer even sterk. De gemeenteraadsverkiezingen van 2018 worden met andere woorden een open strijd. En daar komt dan nog de interne tweespalt bij N-VA bij. "Dit komt niet vaak voor. In de meeste van de 308 Vlaamse steden en gemeenten is er binnen de partijen weinig discussie over de lijsttrekkers", zegt Devos. "Het beeld dat er heel wat ellebogenwerk bij komt kijken, is sterk overdreven."

Een stap vooruit

Devos vindt het ook niet verkeerd dat partijen via zo'n peiling proberen na te gaan wie hen het best vertegenwoordigt. "Dit lijkt nogal Amerikaans. Het doet denken aan House of Cards. Maar dit is niet onverstandig. Het is het recht van een partij om zich zo te informeren. Zo kan een partij op een objectieve manier de pro's en contra's bekijken. Dit is een professionele aanpak, en hoeft dus geenszins het begin van het einde te zijn."

Want dergelijk marktonderzoek krijgt inderdaad al snel een negatieve bijklank. Mensen hebben snel de indruk dat het louter om marketing en strategie gaat, in plaats van om de inhoud. "Wij zetten natuurlijk ook in op onze mensen, maar laten dat niet beïnvloeden door een enquête", zegt Groen-woordvoerder Jonas Dutordoir. "Ik denk dat authenticiteit ook meer wordt gewaardeerd dan het verschuiven van pionnetjes."

Let wel: partijen doen al langer onderzoek naar de eigen kandidaten. Maar dat gaat dan voornamelijk om interne bevragingen bij de eigen leden. Daarnaast checkt onderzoeksbureau iVox geregeld de stand van zaken in steden en gemeenten. Partijen vragen de resultaten van die bevraging dan op. "We bezorgen die aan onze lokale afdelingen, omdat dit voor hen een belangrijke informatiebron is", vertelt CD&V-woordvoerder Steffen Van Roosbroeck.

Intern is ook CD&V al even bezig met de voorbereiding van de verkiezingen. "Of hierbij nog onderzoek zal nodig zijn, al dan niet in samenwerking met externe partners, is nog niet geweten", klinkt het. Van Roosbroeck benadrukt dat het in elk geval de lokale afdelingen zijn die uiteindelijk beslissen wie lijsttrekker wordt.

Maar ook daar is de professionalisering dus stilaan ingezet, ziet Devos. Al is er nog veel ruimte voor verbetering. "Als je kijkt wat er op het vlak van campagnetechnieken nog allemaal mogelijk is, staan we in België absoluut niet ver. Als een partij dan een stap zet, valt dat meteen op."

Devos juicht het Brugse N-VA-onderzoek dan ook toe. "Dit verrijkt de campagnetechnieken en de manier waarop partijen professioneler worden. Je kunt dit negatief framen, maar je moet dit zien zoals het is: als professionalisme."