Creatief met vloerverwarming
Villa Emma zou zo kunnen figureren in een sprookje. Rijzige torens, hoge ramen, in de tuin een vijver met een fontein en sfinksen die de wacht houden. Een kasteel met grandeur, quoi. Maar om er een comfortabele woning van te maken, moesten de bewoners wat out of the box denken.
In een rustig doodlopend straatje in Sint-Amandsberg toornt Villa Emma uit boven de rest van de parktuin, omzoomd door rododendrons, eiken en sparren. Het ijzeren hek staat open, en de bewoners stappen ons glimlachend tegemoet. Georges Billemont (61) en Hilde Van Houtte (59) wonen hier al 20 jaar, maar zopas verbouwden ze de bovenste verdieping tot twee gastenverblijven. De oudste kinderen Maarten (32) en Jasper (30) zijn al even het huis uit, enkel Simon (26) woont nog hier.
"We wonen hier graag," vertelt Hilde. "Toen we het huis voor het eerst zagen, waren we vooral verbaasd dat hier in Sint-Amandsberg zoiets moois stond. De tuin lag er verwilderd bij en het interieur was wat afgeleefd. Toch was er die klik. Door de hoge ramen viel er veel zonlicht naar binnen. De ruimtes waren groot, veel muren hoefden we al niet uit te breken. We werden verliefd op Villa Emma."
De villa is gebouwd in cottagestijl, met veel hout tegen de gevels. Ze dateert van 1909. Een zekere Emma liet ze bouwen als buitenverblijf. Vandaag is de woning geen beschermd monument, maar ze staat wel op de lijst van bouwkundig erfgoed. Dat heeft consequenties. Hilde en Georges mochten wel zonnepanelen en een brandtrap installeren, maar bij een verkoop van de woning moeten ze er opnieuw af. De gevels moeten er hetzefde uitzien als bij aankoop.
Het is opmerkelijk hoeveel rust de villa uitstraalt. Je voelt de ziel en de geschiedenis van het gebouw. Veel originele elementen zijn behouden: de houten vloeren, de ramen, de deuren, de gietijzeren radiatoren en hier en daar de marmeren vensterbanken. Toch voelt het interieur fris en modern aan, dankzij de designlusters, de witgeschilderde kasten en de vele kamerplanten...
Een van de mooiste kamers is de oude eetkamer, met de sjabloontegels op de vloer en tegen de muur. "De blauwe wandtegels zijn nog de authentieke," zegt Georges. "Er mankeerden er enkele, maar dat hebben we opgelost door een houten kast voor de beschadigde wand te schuiven." Ook de woonkamer is gezellig, met in een van de erkers een bureau dat er precies in past, een erfstuk van Georges' vader die brouwer was.
Hoewel er weinig structureel veranderd is, zijn er toch enkele heel belangrijke ingrepen gebeurd. "Aanvankelijk waren de kosten van de verwarming gigantisch. De oude stookolietank van maar liefst 8.000 liter was elk jaar leeg, isolatie was er amper", vertelt Georges. "De gevels aan de buitenzijde isoleren kon niet en mocht niet. Het zou ook de charme van het gebouw tenietdoen. Daarom werd in eerste instantie de zoldervloer geïsoleerd. Later kwam er een volledig nieuw onderdak: tussen de balken kwam eerst minerale wol, daarna pur en gipsplaten."
De oude stookolieketel werd vervangen door een hoogrendementsketel, met een weersafhankelijke regeling. De verwarming werd opgedeeld in drie aparte kringen voor de drie verdiepingen. "In de winter hoefden we de tweede verdieping niet te verwarmen. We hielden ze gewoon vorstvrij. In de zomer werd ze een speel- en Legoparadijs," zegt Hilde.
Een ander probleem was de koudestraling op de gelijkvloerse verdieping. "In de winter voelde je 's morgens de kilte van de vloer aan je benen, ook al droeg je pantoffels. Dat was zeer onaangenaam." Gelukkig kon Georges dat oplossen met een creatief systeem van vloerverwarming. Aangezien de hele woning onderkelderd was, vatte Georges het idee op om te verwarmen langs het kelderplafond. De bezetting werd weggeschraapt tot op de balken, de verwarmingsbuizen werden tegen de houten planken bevestigd en daarna geïsoleerd, zodat de vloer en niet de kelder verwarmd werd. "Vroeger verwarmden we het water voor de radiatoren tot 80 graden, nu nog maar tot 50 graden," zegt Georges. "Dat is niet zoals in een nieuwbouw, maar het stookolieverbruik hebben we kunnen terugbrengen van 8.000 naar 3.500 liter."
Bij de recente renovatie werd de tweede verdieping aangepakt. Er kwamen twee gastenverblijven, met telkens een eigen badkamer. Een van de verblijven gebruikt ook het torentje. Daar is onder meer een mezzanine gebouwd zodat je helemaal in het puntje van het kasteel kan overnachten. Leuk is dat het huis veel hoekjes en kantjes heeft. Via een smalle wenteltrap kan je naar de badkamer met regendouche op de zolderverdieping. Ook het andere verblijf is een ruim gastenverblijf met een aparte badkamer. Hier is een tweede slaapkamer voorzien voor twee extra personen.
vergeelde postkaart
Het sanitaire water van de gastenkamers wordt verwarmd door een zonneboiler. De zonnepanelen zitten tussen de dakkapellen in. Er is een warmtepomp voor de verwarming die ook gebruikt kan worden om te koelen in de zomer.
Omdat er gasten logeren in Villa Emma, is er een brandtrap gebouwd. Niet bepaald een sierstuk op de achtergevel, maar wel wettelijk verplicht.
"Heel leuk is het om deze kamers te verhuren", zegt Hilde. "Als je hier een tijdje woont, werkt en leeft, word je het huis zo gewoon. Dankzij onze gasten beseffen we weer hoe speciaal het hier is. Ook de verhalen die onze gasten meebrengen, vind ik fijn. Onlangs kwam er hier een oudere vrouw logeren die hier nog als kind gewoond had. Ze had een vergeelde postkaart bij zich waarop Villa Emma stond afgebeeld. Ze vertelde over haar jeugd en over de vele feesten die vaak tot in de vroege uurtjes duurden."
Bij een kasteel zoals dit komt er ook wel wat onderhoud kijken. Binnenkort wordt het houtwerk van de gevels opnieuw geschilderd. En de tuin vergt natuurlijk ook veel werk. Het gras moet gemaaid worden, de struiken gesnoeid, het onkruid gewied. Maar de tuin is zo natuurlijk mogelijk gehouden. Hilde: "We doen alles zelf, behalve de bomen snoeien. Maar we doen dat met veel plezier. Het is erg ontspannend."
Info: www.villa-emma.be