Grieks drama nadert ontknoping

Veertien miljard euro. Dat is wat de Griekse regering-Papademos in theorie moet zien op te hoesten voor de aflossing van staatsobligaties op 20 maart. Maar omdat de Griekse staatskas leeg is, zoekt Athene in allerijl naar een compromis met de private obligatiebeleggers - dat zijn vooral de grote Europese banken - over een schuldkwijtschelding.

Charles Dallara, directeur van de internationale bankenorganisatie IIF, en Jean Lemierre, de toponderhandelaar van de Franse grootbank BNP Paribas, hervatten vandaag hun onderhandelingen met de Griekse regering. Ze benadrukten dat ze op zoek gaan naar een "vrijwillige" schuldvermindering, die gedragen wordt door het grootste deel van de financiële sector.

In juli was de banken gevraagd hun schulden op de Griekse overheid met 21 procent te verminderen. Op de Europese top van oktober werd die 'haircut' verhoogd tot 50 procent, maar de modaliteiten moesten nog uitgewerkt worden. Het is daar dat het schoentje wringt.

Zware pil

Een obstakel is de rente die investeerders krijgen op de nieuwe obligaties, die de bestaande schuldpapieren moeten vervangen. De banken willen 5 procent, maar dat vindt Griekenland te duur. Er zou ook een scenario op tafel gelegen hebben om niet 50 procent, maar 70 procent van de Griekse schulden kwijt te schelden, maar dat vonden de banken een te zware pil om te slikken en strijdig met de afspraken van oktober.

Een akkoord met de banken is cruciaal voor de toekomst van Griekenland in de eurozone. Het geldt als voorwaarde voor de uitbetaling van internationale noodhulp. Europa en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) willen Athene een nieuwe reddingsboei van 130 miljard euro toewerpen, na een eerste van 110 miljard. Maar dat tweede reddingsplan zal op de Europese top, gepland op 30 januari, alleen groen licht krijgen als er een deal is met de banken én uitzicht op een langetermijnplan voor de Griekse staatsschuld (ongeveer 350 miljard euro).

Grieks premier Lucas Papademos staat voor een loodzware dubbele opdracht: de bankiers over de streep trekken en de internationale gemeenschap ervan overtuigen dat het Griekse langetermijnplan duurzaam is. De trojka, het expertentrio van de Europese Centrale Bank, het IMF en de Europese Commissie, zal deze week over dat laatste haar rapport uitbrengen. Als de trojka vindt dat de Griekse besparingen uitzichtloos zijn, staat de financiële redding van Griekenland op losse schroeven.

Stakingen

Duizenden boze Grieken staakten gisteren en hielden een protestmars tegen de besparingsplannen van de regering. Daarbij krijgen ook de internationale instellingen zware kritiek. "Weg met de EU. Weg met het IMF!", klinkt het in de straten van Athene. Griekenland is in een economische depressie verzeild, met een werkloosheidsgraad van 17,7 procent.

Grote beleggers als obligatiegigant Pimco en de ratingbureaus S&P en Fitch zien het niet meer goed komen. De kredietbeoordelaars verwachten dat Griekenland binnenkort niet meer aan zijn schuldverplichtingen kan voldoen.

Op de beursvloer lijkt de vraag niet meer zozeer of, maar eerder hoe Griekenland bankroet zal gaan. Gebeurt dat ongeordend, dan dreigt een Lehmanscenario zoals in 2008. Want als Griekenland bij gebrek aan een akkoord eenzijdig een schuldenherschikking moet opleggen aan de banksector, dreigen de financiële markten ten prooi te vallen aan onzekerheid en wantrouwen, waarbij ook andere zwakke eurolanden onder vuur kunnen komen. Slagen beleidsmakers en bankiers het bankroet ordentelijk te organiseren, dan kan de schade misschien beperkt blijven, al weet niemand ook dat heel zeker.

Kredietbeoordelaar Edward Parker van Fitch: "Een wanbetaling zal hoe dan ook relatief binnenkort gaan gebeuren. Griekenland is met een schuldgraad van 160 procent van het bruto binnenlands product niet solvabel en kan zijn schuldverplichtingen niet meer nakomen. Een haircut door de private sector vinden wij eigenlijk al een wanbetaling. In dat opzicht zou het eigenlijk niet meer moeten verbazen."