Veel insinuaties, geen bewijzen

Wie wil Johan Vande Lanotte voor de rechtbank dagen? Daarover lost hij voorlopig niets. "Mijn advocaten en ik willen eerst zeker zijn van onze zaak", legt de sp.a'er uit. "Maar het staat vast dat er de voorbije maanden heel wat brieven zijn rondgegaan met onterechte beschuldigingen."

Op die manier verwijst de vicepremier duidelijk naar Jean-Marie Dedecker (LDD). Dedecker richtte de voorbije maanden vier open brieven aan Vande Lanotte, waarin hij de vicepremier beschuldigt van "jarenlange hand- en spandiensten" voor Electrawinds.

"Of ik mij aangesproken voel? Dat kan moeilijk anders", zegt Dedecker, die het gesprek in Terzake live bekeek. "Ik vond het amusant. Maar ik ben vooral blij dat Vande Lanotte eindelijk reageert. Het dossier van Electrawinds is een drama en hij staat mee aan de wieg." Hij is naar eigen zeggen niet bang om naar de rechtbank te gaan. "Ik kan op mijn beide oren slapen. Ik daag iedereen uit om mijn beschuldigingen te weerleggen. Zo heb ik bewijzen dat Vande Lanotte samen met Electrawinds de bvba Rising Sun heeft opgericht. Of dat hij aandelen heeft in Groenkracht cvba, dat participeert in Electrawinds."

Ook Wouter de Vriendt (Groen) uitte de voorbije dagen zware kritiek op zijn streekgenoot. "Ik voel mij niet aangesproken, maar vraag gerust aan Vande Lanotte. Die mag zo hard gaan als hij wil, maar ik blijf bij mijn kritiek. Het is nu eenmaal niet raadzaam om als actief politicus zo nauw betrokken te zijn bij een privébedrijf. Zeker als dat staatssteun krijgt. Het is trouwens makkelijk om zomaar in het rond te schieten."

Belfius

Volgens Vande Lanotte slaat de kritiek dat hij zijn macht heeft gebruikt om overheidsgeld naar Electrawinds te sluizen, nergens op. In een persbericht dat gelijk met de Terzake-uitzending werd uitgestuurd, maakt hij de berekening dat de privésector net iets meer geïnvesteerd heeft in het bedrijf dan de publieke sector. In zijn berekeningen neemt hij wel niet de investeringen op die de bank Belfius in Electrawinds deed.

"Belfius is noodgedwongen bij de federale overheid terechtgekomen maar functioneert nog steeds als een normale commerciële bank en niet als een investeringsvehikel van de federale overheid. Alle huizen die onder hypotheek staan bij Belfius, zijn toch ook niet plots door 'de overheid' gefinancierd?", klinkt het wat cynisch in het persbersbericht.

En of het normaal is dat publieke fondsen investeren in een privaat bedrijf als Electrawinds? "Investeerders investeren omdat ze denken er winst mee te kunnen maken. Bij iedere investering hoort een ook bepaald risico. Elke investeerder meet dit risico af aan de potentiële opbrengsten. Dat is ook hier gebeurd. Als Belgische, Franse, Duitse en Amerikaanse privébeleggingsfondsen beslissen meer dan 100 miljoen te investeren omdat ze het een aantrekkelijk project vinden, is het niet onlogisch dat ook overheidsfondsen dat doen", verklaart de vicepremier.

Niet de eerste keer

Het is niet de eerste keer dat het door elkaar lopen van politieke en economische belangen bij Johan Vande Lanotte voorwerp is van kritische berichtgeving. In het boek De Keizer van Oostende deden VRT-journalisten Luc Pauwels en Wim Van den Eynde vorig jaar een ernstige poging om na te gaan wat de gevolgen zijn van de onmiskenbare machtsconcentratie van Vande Lanotte in de kuststad. De beschuldiging van belangenvermenging hard maken, lukte ook hen niet, maar ze somden een lijst op van bedrijven of verenigingen waarbij de sp.a-voorman betrokken is of was en die 'toevallig' ook allemaal subsidies, overheidsinvesteringen of sponsorgeld kregen. Het ging onder meer over (overheids)bedrijven die de Oostendse basketclub sponsorden en andere deals tussen privébedrijven en stadsinstanties.

In Terzake verklaarde Vande Lanotte, tevens hoogleraar grondwettelijk recht en mensenrechten aan de UGent, dat zijn studenten mails met aantijgingen ontvangen naar aanleiding van het boek. "Er worden mails verstuurd aan studenten in Gent. Daarin wordt gezegd: dit heeft hij gedaan, dat heeft hij gedaan. Terwijl van sommige zaken is bewezen dat ze niet juist zijn."

De Morgen contacteerde gisteravond leden van het universiteitsbestuur, collega-professoren en het studentenblad Schamper, maar niemand stelde weet te hebben van het bestaan van dergelijke berichten.

Het boek De Keizer van Oostende raakte door onzorgvuldigheden verzeild in een hetze. Vande Lanotte reageerde met een lijstje van 65 feitelijke fouten, waarna de auteurs die stellingen weer gingen weerleggen. Ook de VRT zelf werd meegesleurd toen hoofdredacteur Luc Rademaekers besliste de betrokken journalisten tijdelijk uit actieve dienst te halen.

Pittig detail: Rademaekers werd toen op zijn beurt getrakteerd op een pittige ondervraging in Terzake, waarbij hem onder meer voor de voeten werd gegooid of hij wel op zijn plaats zat bij de openbare omroep. Interviewster was ook toen Kathleen Cools.