Vlaamse pedopater zet Canadees dorp op stelten

De dingen zijn niet meer hetzelfde in het 1.500 zielen tellende Igloolik. De terugkeer in januari van Eric Dejaeger naar de provincie Nunavut zette kwaad bloed. Verschillende inwoners van Igloolik beweren dat Dejaeger hen als kind misbruikte tussen 1978 en 1982, toen de Belg het onooglijke dorpje in de oostelijke poolprovincie uitkoos als uitvalsbasis voor zijn missionariswerk. Aanvankelijk ging het om slechts zes klachten, maar sinds Dejaegers terugkeer lieten al 28 dorpsbewoners weten dat ze het slachtoffer zijn van Dejaegers ongeremde pedofiele appetijt.

Toen eind maart ook nog eens de Waarheids- en Verzoeningscommissie neerstreek in Igloolik, liepen de gemoederen hoog op. De commissie is een initiatief van de Canadese overheid om de Inuit in het reine te laten komen met hun verleden. Tussen 1870 en 1996 werden 150.000 Inuitkinderen bij hun ouders weggehaald en in internaten geplaatst.

De scholen, die gerund werden door de kerk, maakten deel uit van een overheidsprogramma om jonge aboriginals om te vormen tot Canadezen. Ze mochten hun eigen taal niet spreken en elke verwijzing naar hun cultuur was verboden. Enkele voormalige studenten zeggen dat ze op de scholen fysiek, psychologisch en seksueel zijn misbruikt.

Burgemeester Paul Quassa, zelf een voormalige kostganger, moedigde de dorpsbewoners aan hun ervaringen te delen met de commissie. Maar het bespreekbaar maken van het ene trauma maakte in het dorp een ander wakker. Pastoor Tony Krotki, al sinds 2001 actief in Igloolik, moest het ontgelden. Hij pakte ‘getraumatiseerd’ zijn biezen nadat een dorpsbewoner hem mondeling bedreigde.

“Ontoelaatbaar”, zei burgemeester Quassa. Ook de kerkgemeenschap reageerde geschokt. “Dit is een zware, zware domper”, liet bisschop Reynald Rouleau optekenen in de krant Nunatsiaq. Krotki diende geen klacht in bij de politie, maar hij liet ook weten dat hij voorlopig niet terugkeert naar Igloolik. Bisschop Rouleau: “De zaak weegt op ons bisdom. Het is onbegrijpelijk dat iemand het op een priester heeft gemunt. De man heeft niets met Erik Dejaeger te maken.”

Canadese nationaliteit

Ondertussen blijft het onverwerkte hoofdstuk over Dejaeger het dorp in zijn greep houden. De West-Vlaamse pater-oblaat, die de Canadese nationaliteit verwierf, werd in 1990 al eens veroordeeld tot een celstraf van vijf jaar voor het misbruik van negen Inuitkinderen. De feiten vonden plaats in Baker Lake, ook een dorp in de provincie Nunavut. Toen hij vrijkwam, vluchtte Dejaeger terug naar België. Hij dook onder bij de paters-oblaten in Blanden, bij Leuven.

Eind vorig jaar werd echter duidelijk dat het Canadese gerecht Dejaeger zoekt wegens de zedenfeiten in Igloolik. Bovendien bleef hij in 1995 weg van een rechtszitting over zes andere pedofilieklachten. In 2001 verspreidde Interpol een opsporingsbericht, maar België weigerde hem uit te leveren. Pas toen bleek dat hij de Belgische nationaliteit niet meer had, werd Dejaeger op het vliegtuig naar Canada gezet.

Sodomie

Sinds zijn gedwongen terugkeer naar de besneeuwde vlaktes in Nunavut verblijft Dejaeger in de gevangenis. Van de 28 aanklachten die tegen hem lopen, is er ook een wegens sodomie: Dejaeger zou tijdens zijn verblijf in Igloolik seksuele betrekkingen hebben gehad met een hond. Een man die de pater wilde aangeven bij de politie omdat hij zich ‘verdacht’ gedroeg, werd door Dejaeger zelf met geweld onder druk gezet om dat niet te doen.

In Igloolik biedt burgemeester Quassa zijn burgers psychologische begeleiding aan om het nieuws omtrent Dejaeger te verwerken. “Behalve over de slachtoffers van de internaten hebben we het nu ook over de nieuwe slachtoffers.”

In mei plant bisschop Rouleau een bezoek aan het dorp, om de inwoners te kalmeren. “Ik zal advies vragen aan de parochieraad en aan de leiders in de katholieke gemeenschap over hoe we de zaak zullen aanpakken.” Een vervanger voor pastoor Krotki is nog niet gevonden. De zevenhonderd katholieken in Igloolik zullen Pasen zonder pastoor moeten vieren.