Michel mag het weer eens oplossen

Michel moet stilaan zijn linkerarm- en been veil hebben voor een succesje, maar voorlopig wil het niet lukken. Integendeel. Een nieuw rapport van de Europese commissie geeft de Belgische begroting een onvoldoende. De inspanningen om de begroting in orde te krijgen, zijn te klein, de staatsschuld blijft te hoog en de taksinkomsten veel te onzeker. België dreigt zo, vier jaar na de eerste keer, opnieuw op het Europees strafbankje voor onderpresterende lidstaten te belanden. De beslissing hierover valt normaal tegen het voorjaar. In het slechtste geval worden er boetes opgelegd.

België is niet alleen. Nog zeven landen, waaronder Italië, Spanje en Portugal, zitten in de problemen. Al is dat wel maar een schrale troost voor de regering. Het beeld van haar beleid brokkelt verder af. De vraag dringt zich bovendien op of er nog veel beterschap zit aan te komen, zoals de bevoegde ministers Sophie Wilmès (MR, Begroting) en Johan Van Overtveldt (N-VA, Financiën) volhouden.

Om het begrotingsevenwicht te behalen, moet er inderdaad de komende jaren nog 9 miljard euro worden gevonden. Een moeilijke oefening voor het 'kibbelkabinet'. De kiesstress zal de komende jaren alleen verlammender werken. Het besef groeit dat een begrotingsevenwicht bijna onhaalbaar wordt. "Die opdracht is naar de knoppen", blaast een cabinetard. "Hopelijk kunnen we de rest van ons palmares redden."

Het zijn de coalitiepartners zelf die elkaar keer op keer van de wal in de sloot helpen. Zo kwam de felste uithaal naar Van Overtveldt van een CD&V'er. "Nu zelf doen wat je jarenlang de socialisten hebt verweten, faut le faire", zei europarlementslid Tom Vandenkendelaere. Symptomatisch, want al een hele week rammelt het al langs alle kanten.

Een korte reconstructie: vorige woensdag waarschuwt de Europese Commissie een eerste keer voor een ontsporing van de Belgische begroting. Een reactie van de regering komt er niet. Of het moeten die twee quotes van Wilmès en Van Overtveldt zijn, dat de zaken eigenlijk positiever zijn dan gedacht. Pas op zondag verschijnt Michel in De zevende dag. In plaats van een rondje damagecontrol geeft hij tot ieders verbazing CD&V een bolwassing. De partij moet niet denken dat de meerwaardebelasting gekoppeld is aan de vennootschapsbelasting, zegt hij. En het is niet gedaan. Dinsdag pakt De Tijd uit met het positief advies van de Hoge Raad van Financiën over die verlaging van de vennootschapsbelasting. Van Overtveldt heeft dat op eigen houtje, tegen de zin van de premier, aangevraagd.

Deloyaal en achterbaks

Bij CD&V staan de zenuwen gespannen. Michel wordt verweten deloyaal te zijn. Van Overtveldt is achterbaks. Ook binnen N-VA stellen sommigen zich vragen bij de soloslim van hun minister: "Dit was niet verstandig."

Van Overtveldts drang om 'zijn' vennootschapsbelasting er dit jaar door te krijgen, maakt van hem stilaan een risicopatiënt voor de regering. En hij is niet de enige. CD&V-vicepremier Kris Peeters moet en zal zijn meerwaardebelasting krijgen. In twee jaar tijd is die vermogenswinstbelasting verworden van een ingewikkelde fiscale maatregel tot een symbool ter grootte van Brussel-Halle-Vilvoorde. Zeker CD&V en N-VA moeten hier toch het gevaar van kennen.

Allicht daarom wijzen de beide partijen naar Michel als de man die hen uit de impasse moet helpen. Hij moet nu eindelijk eens alle coalitiepartners zo ver krijgen dat ze zichzelf geen stokken in de wielen steken. Via bilaterale vergaderingen met zijn topministers werkt Michel aan een consensustekst over de grote fiscale hervormingen. Eens die op papier staat, zal hij de Nationale Bank, de Hoge Raad van Financiën en het Planbureau uitnodigen voor advies. Opnieuw dus, maar deze keer zal het gaan over een voorstel waarover iedereen akkoord is. Van Overtveldt koos voor zijn eigen uitgangspunten, waardoor het advies dat hij vroeg "niet gevalideerd" werd door de regering.

Vrijdag wordt een belangrijke dag: dan gaat het eerste voltallig kernkabinet sinds de herfstvakantie door. Dan moet ook de spoorbaas worden aangeduid, wat al voor genoeg hoogspanning zal zorgen. Op een doorbraak in de andere dossiers is het wellicht nog weken wachten.