Gent kiest RTT-toren als lelijkste gebouw van de stad

Gent

Van onze medewerker

Thomas Dierckens

Grote liefde is het nooit geweest tussen de Gentenaars en het Belgacom-gebouw in de Keizer Karelstraat. Een lelijke grijze mastodont die buiten alle proportie is neergepoot in een woonwijk en daarmee de skyline van Gent verpest, is zowat de samenvatting van de meest gehoorde commentaren. Dat de toren nog altijd voor velen een doorn in het oog is, blijkt nu ook uit een oproep die het Gentse stadsmagazine Zone09/ enkele maanden geleden lanceerde bij zijn lezers.

In hun zoektocht naar het lelijkste gebouw van Gent torende het Belgacom-gebouw hoog uit boven andere misbaksels als de Hema aan de Korenmarkt en het Urbiscomplex aan het Zuid. "Wie daarvoor een bouwvergunning gegeven heeft, verdient de galg", luidde zelfs het oordeel van een lezer.

Toch was de toren, waarvan de bouwwerken in 1969 startten, destijds een toonbeeld van modernisme, of een 'telecommunicatiekathedraal van de twintigste eeuw' zoals een architectuurcriticus het gebouw ooit omschreef. "Het gebouw moest expliciet de telefoon promoten", vertelt de architect van het Belgacom-gebouw Dirk Bontinck in het Zone09/-nummer dat vanaf vandaag in de rekken ligt. "Het gebouw moest fierheid uitstralen, een toekomstbeeld schetsen van de telefonie en de techniek achter die telefonie zichtbaar maken. Het was de tijd van de eerste computers, de vooruitgang was volop bezig en mensen toonden nog veel bewondering voor techniek. De RTT-toren moest daarvan het verlengstuk zijn."

Dat zijn ontwerp zoveel kritiek oogst, wijt de architect aan de veranderde tijdgeest. Het gebouw past niet meer bij de huidige stijl van het telecommunicatiebedrijf en ook de omgeving rond de toren is fel veranderd. De toren is immers pal in het Nederscheldeproject gesitueerd dat de Gentse binnenwateren wil herwaarderen. Aan de achterkant van het gebouw ligt nu al de nieuwe jachthaven Portus Ganda. Rond de toren komen twee nieuwe stedelijke pleinen te liggen en eind 2007 volgt de openlegging van de Nederschelde vlak naast het gebouw. Volgens Bontinck is het dan ook niet het gebouw zelf, maar de ligging ervan die zoveel felle reacties uitlokt.

Vele Gentenaars zijn daarom van oordeel dat het gebouw maar beter afgebroken wordt. De kans dat het zover komt, is echter erg klein. Het achterste deel van het complex bevat immers een immense telefooncentrale waar duizenden kabels samenkomen. Technisch gezien is het quasi onhaalbaar om die centrale te verhuizen. Wel loopt er momenteel bij Belgacom een studie om te zien of het gebouw eventueel een andere bestemming kan krijgen.

"We hebben van enkele projectontwikkelaars voorstellen gekregen om de site gedeeltelijk te herontwikkelen en die voorstellen zijn we nu aan het onderzoeken", zegt woordvoerder Jan Margot. "Die studie gaat zowel over de inhoudelijke invulling als over een eventuele fysische aanpassing van het gebouw. Maar het is nog te vroeg om daar enig uitsluitsel over te geven."

Een eerste herbestemming is ondertussen wel al een feit. De administratie van het departement Onderwijs en Opvoeding van de stad Gent heeft begin deze week haar intrek genomen op de gelijkvloerse verdieping van het gebouw. Die stond al een tijdje leeg sinds de verhuis van de Belgacom-winkel naar de Kouter.

Toch mogen we daaruit niet besluiten dat de reconversie van het Belgacom-gebouw daarmee begonnen is, klinkt het bij Connect Immo, de vastgoedmaatschappij van Belgacom die het gebouw beheert. "De site is nog altijd erg belangrijk voor Belgacom. Aan de voorkant bevinden zich kantoren, een bedrijfsrestaurant, een opleidingscentrum en een afdeling van Proximus. De achterkant van het gebouw zit dan weer boordevol met techniek. Een verhuis zal dus niet voor morgen zijn", zegt Geert Claus van Connect Immo.

Hij bevestigt wel dat er momenteel een studie loopt over de toekomst van het gebouw. "Het pand ligt in het hart van het stedelijke weefsel en er is inderdaad veel interesse om er kantoren of appartementen in onder te brengen. De studie moet uitmaken wat de behoeften zijn van Belgacom en hoe eventuele behoeften van anderen daarin passen." Claus schat de kans eerder klein in dat ook het uiterlijk van het gebouw wordt aangepakt. "We zijn geen vragende partij om kosten te doen aan het gebouw. In de eerste plaats gaat de studie over de herbestemming."

Bij de dienst Stedenbeleid van de stad Gent kijken ze al uit naar de resultaten van het onderzoek. "Vandaag is het gebouw een eiland in de stad, een andere stedenbouwkundige invulling zou welkom zijn. We hebben Belgacom gevraagd wat ze van plan zijn met het gebouw en afhankelijk van wat zij indienen, gaan wij het bijzonder plan van aanleg voor de site aanpassen. Nu staat de plek nog ingekleurd als zone voor openbaar nut waardoor appartementen er bijvoorbeeld niet kunnen. Eventueel kan er ook iets gebeuren aan de verhoudingen van het gebouw. Het massieve blok aan de achterzijde heeft zeker architecturale waarde, maar op andere plekken kan nog met volumes gespeeld worden."