Moet nieuwe Gentse bib afgebroken worden?
MILJOENENCLAIM. De bouw van de nieuwe bibliotheek en het centrum voor nieuwe media in Gent ligt stil. Een nietig verklaarde bouwvergunning, een betwiste onteigening en een schadeclaim van 100 miljoen euro zetten de bibliotheek voor de 21ste eeuw op de helling.
Een louter formele kwestie volgens de ene. Een uitspraak met heel wat meer gewicht volgens de andere. Feit is dat de Hoge Raad voor Vergunningsbetwistingen de bouwvergunning voor De Krook, zoals het project officieel heet, vernietigde. En dus vallen de werken op de werf vlak bij het Gentse Zuid stil. De vernietiging van de vergunning komt er op vraag van de nv VOP, een investeringsmaatschappij die eigenaar was van 60 procent van de grond waarop nu de nieuwe bibliotheek wordt gebouwd en er ook het fitnesscentrum Ucon uitbaatte.
Johan Van Overstraeten, bestuurder bij VOP, vecht al jaren een bittere strijd uit met het stadsbestuur (zie kader). Met succes trouwens. In eerste instantie slaagde hij erin om de onteigeningsvergoeding voor zijn gronden op te drijven van 3,6 naar 8,1 miljoen euro. En begin dit jaar kreeg hij een rechter zelfs zo ver de hele onteigening onwettig te verklaren. De nieuwe bibliotheek wordt dus gebouwd op grond die officieel niet van de stad is. En dat moet gecompenseerd worden, vindt Van Overstraeten, die dreigt met een schadeclaim van zowat 100 miljoen euro. Een ronduit astronomisch bedrag, zeker in verhouding met het totale budget voor de nieuwe bibliotheek, die op 115 miljoen euro is begroot.
Met de vernietiging van de bouwvergunning haalt Van Overstraeten nu opnieuw een grote slag thuis. De Hoge Raad voor Vergunningsbetwistingen heeft opmerkingen bij de mobiliteitsstudie voor het project. In het gebouw zijn geen parkeerplaatsen voorzien, terwijl twee afzonderlijke studies daar toch expliciet naar vroegen. De beslissing om niet op die vraag in te gaan is volgens de Hoge Raad onvoldoende gemotiveerd. Ook met de bezwaren in het kader van de ruimtelijke ordening is niet echt koosjer omgegaan. Die bezwaren worden in de vergunningsaanvraag van tafel geveegd met een advies van het Gentse college van burgemeester en schepenen. Kan niet, oordeelt de Hoge Raad, aangezien datzelfde college ook een van de opdrachtgevers van het nieuwe gebouw is.
De gewestelijk stedenbouwkundig ambtenaar heeft nu drie maanden de tijd om zich uit te spreken over het dossier. Annelies Storms, Gents schepen van Cultuur en voorzitter van de cvba die bouwheer is van De Krook, heeft alvast vertrouwen in de goede afloop. "Eigenlijk gaat het om een aantal formele bezwaren. De bevoegde ambtenaar heeft zijn beslissing om een vergunning te verlenen onvoldoende beargumenteerd. Wij hopen dan ook dat we zo snel mogelijk een nieuwe vergunning krijgen."
"Daarmee stapt mevrouw Storms wel heel licht over het vonnis van de Hoge Raad heen", vindt Martin Denys, advocaat van de nv VOP. "Dit is geen vodje papier dat je zomaar ongedaan kunt maken. Een nieuwe vergunning kan er ons inziens niet komen zonder een grondig openbaar onderzoek."
De plannen voor het gebouw bijsturen is echter geen optie. "De ruwbouw staat er al", reageert Tom Balthazar, schepen van Stadsontwikkeling. "We kunnen er nu geen parkeerplaatsen meer in voorzien." Ondertussen liggen de werken stil en tikt het kostenplaatje aan. Wanneer de aannemer zijn mensen niet aan de slag kan houden, staat ook daar een schadevergoeding tegenover.
Wat er nu te gebeuren staat, lijkt niemand echt te weten. De opdrachtgevers hopen op een nieuwe vergunning. "Maar zeker is dat natuurlijk nooit", zegt schepen Balthazar. En wat als de vergunning er niet komt? "Dan zullen we eens heel goed moeten nadenken over wat we willen en kunnen doen. Dit blijft een fantastisch project. Het zou wel heel jammer zijn om dit gebouw af te breken."