Acteurs in de bres voor hongerstakers
Na een gesprek met staatssecretaris voor Asiel en Migratie Melchior Wathelet vorige week woensdag dat niets opleverde, treden de hongerstakers uit Noord-Afrika, India en Pakistan nu toch uit de schaduw.
Voor de gevel van de Kartuizerstraat 43 in Brussel is de rode loper uitgerold en staan bekende acteurs, strak in het pak, gezellig te keuvelen. Enkel de graffiti op de gevel, die ‘grève de la faim’ uitschreeuwt, wijst erop dat er zich achter deze gevel een drama afspeelt. Acteurs Jeroen Vander Ven en Thomas Bellinck roepen sympathisanten binnen voor “het allereerste Gala van de Bureaucratie”. Acteurs Wouter Hendrickx en Christine Van Pellicom reiken de Gouden Administratiestempel in de categorie “meest met de voeten getreden grondrechtelijk artikel” uit aan artikel 23, paragraaf 1 van de universele verklaring van de rechten van de mens. “Een ieder heeft recht op arbeid, op vrije keuze van beroep, op rechtmatige en gunstige arbeidsvoorwaarden en op bescherming tegen werkloosheid.” Collega’s Bruno Vanden Broecke en Jolente De Keersmaeker bedenken de cel van migratie en asiel van het kabinet van Melchior Wathelet met de prijs voor “meest rigide overheidsinstantie” en Geert Van Rampelberg kent de Gouden Administratiestempel voor “best verborgen hongerstaking 2010/2011” toe aan de actie die voor onze ogen plaatsvindt.
Ondertussen is het gordijn van de ruimte naast het podium op gegaan. Een twintigtal hongerstakers ligt op de grond. Ze kijken het publiek wezenloos aan. Voor de actievoerders is dit de tweede hongerstaking op rij en hun lichamen voelen duidelijk de effecten. Ze verloren vijftien tot twintig procent van hun oorspronkelijk gewicht en drie onder hen moesten voor verzorging naar het ziekenhuis. “Voor het recht op werk zou je je gezondheid toch niet op het spel moeten zetten?”, zegt dokter Rita Vanobbergen, die de hongerstakers helpt en steunt. “Soms begrijp ik het allemaal niet. Gisteren (maandag, ST) leefde half België mee met het lot van de kalfjes Willy en Barabas in Basta. Alle respect voor wat de Neveneffecten doen, maar deze zaak zet dat toch in perspectief.”
De sans-papiers strijden voor een werkvergunning C. Met hun tijdelijke verblijfsvergunning, die voorlopig steeds verlengd werd om de drie maand, hebben ze enkel recht op een zogenaamde oranje kaart B, waar strenge voorwaarden aan gekoppeld zijn. Zo moeten ze een werkgever vinden die hen zonder proefperiode een jaar voltijds in dienst wil nemen en bereid is in te staan voor medische kosten en mogelijke repatriëringskosten. “Terwijl we wel een OCMW-uitkering krijgen”, zegt Aziz, een van de hongerstakers. “Wij willen onder rechtvaardige omstandigheden kunnen werken. We willen waardig kunnen leven in dit land. Velen van ons zijn hier al tien, sommigen zelfs twintig jaar. Wanhoop heeft ons tot deze actie gedreven.” Een gesprek met staatssecretaris Wathelet vorige week woensdag leverde niks op. “Er werd zelfs gedreigd hun voorlopige verblijfsvergunningen in te trekken en hen collectief uit te wijzen”, zegt Daniel Alliet, de pastoor van de Begijnhofkerk die hen begeleidt.
“Hier staan we dan hulpeloos te wezen”, zegt Reinhilde Decleir. “Ik moet toegeven dat ik schrik had toen ik het vrij cynische concept van deze voormiddag op papier las, maar je voelt dat dit de juiste manier is om aandacht te vestigen op deze zaak. Er moet nu geluisterd worden naar deze mensen. Het eerste artikel van de universele verklaring van de rechten van de mens heeft jarenlang bij ons op Tutti Fratelli (de sociaal-artistieke werkplaats die Decleir leidt, ST) gehangen. Ik geloof rotsvast in de gelijkheid van elke mens. Daarom steun ik deze actie. Of dat als kunstenaar ook mijn verdomde plicht is? Twintig jaar geleden zou ik daar volmondig ‘ja’ op hebben geantwoord. Nu vind ik dat elke kunstenaar dat voor zichzelf moet uitmaken. Stil protest kan even legitiem zijn.”
Initiatiefnemer Thomas Bellinck koos de andere weg. “Ik steun deze actie als burger en als bewoner van Brussel, niet zozeer als theatermaker. Alleen zet ik wel de theatrale middelen in die ik ken. Ik verwoord een boodschap en geef die een zekere vorm. Ik weet ook niet goed hoe ik me tegenover een gruwelijke en radicale actie als een hongerstaking moet verhouden. Ik weet alleen dat deze mensen geen andere weg meer zien. Ik hoop dat de betrokken beleidsmakers het gesprek aangaan. Niet willen praten, is een onaanvaardbare houding.”
Leugens
Volgens staatssecretaris voor Asiel en Migratie Melchior Wathelet is er echter geen enkele reden tot praten. “Dit is geen hongerstaking als een andere”, zegt zijn woordvoerder Benoît Pitance. “De actievoerders zijn hoogstens twee jaar in het land en komen dus niet in aanmerking voor regularisatie. Ze zeggen wel al tien à twintig jaar in België te zijn, maar dat klopt niet. Minister Turtelboom gaf hen een voorlopige verblijfsvergunning om te herstellen van hun vorige hongerstaking, maar die geeft hen niet het recht op een werkvergunning C. We kunnen niet in gesprek gaan met deze hongerstakers, want hun actie heeft geen enkele legale basis.”