Senioren kunnen ook op kot
Samenhokken heeft niet alleen voor studenten veel voordelen. Ook senioren tonen steeds meer interesse in samenwoonvormen, als alternatief voor een rusthuis of seniorenflat. 'Voor wie vrijheid wil, is cohousing zeer aanlokkelijk.'
Het is een vraag die veel mensen bezighoudt: hoe gaan we onze oude dag doorbrengen? Hoe kunnen we een verhuis naar een woon-zorgcentrum vermijden? Zou het niet leuk zijn om met vrienden in één huis samen oud te worden?
Bij de Vlaamse Ouderenraad zien ze de interesse in dit soort projecten stijgen. "Cijfers hebben we niet, maar we krijgen geregeld vragen over cohousen of groepswonen voor ouderen", zegt Mie Moerenhout. Niet zo verwonderlijk, want veel ouderen hebben een schrikbeeld van een woon-zorgcentrum.
Moerenhout: "Ik zie dat beeld ook niet snel veranderen, zeker nu de overheid wil dat vooral zwaarbehoevenden naar die centra gaan. Voor wie nog wat bewegingsvrijheid wil, is cohousing aanlokkelijk. Het is een vorm van thuis wonen, maar dan anders. Op voorwaarde dat het betaalbaar is en dat mensen die zich er niet goed voelen er ook vrij eenvoudig uit kunnen stappen, is dat een woonvorm die naast de zorgcentra en de assistentiewoningen een belangrijke rol kan spelen."
Ouderen die interesse hebben in groepswonen kunnen de komende weken bij een aantal projecten terecht. Het burgerinitiatief Symbiosis vzw begint volgende week met infovergaderingen in Gent, Antwerpen en Oostende. Aan het aantal vragen op de site te oordelen, zal het met de opkomst wel snor zitten.
Achter de vzw zit een groep vrienden, prille vijftigers, die geloven in het principe dat sociaal contact ertoe leidt dat iemand minder snel zorgbehoevend wordt. "We vroegen ons af of er nu echt geen woonvorm bestaat waarnaar je kunt uitkijken als je ouder wordt", stelt Steven D'Haens, een van de initiatiefnemers. "We begonnen naar het buitenland te kijken, wat daar voorhanden is. Toen kwamen we vrij snel uit bij solidair wonen of groepswonen. Te vergelijken met cohousing, maar dan voor ouderen."
Ondertussen is de groep vrienden uitgegroeid tot een sociale onderneming. Ze gingen op zoek naar geschikte locaties en kwamen uit bij het klooster van de ongeschoeide karmelietessen in Gent, de Sint-Lambertuskerk van Antwerpen Dam en een stuk grond aan de Tuinen van Steene in Oostende. "Allemaal plekken die een ziel hebben, waar je omwille van de plek alleen al zou willen wonen", stelt D'Haens. "In de projecten krijgen alle bewoners een privéwoonst, alvast aangepast aan het ooit minder mobiel zijn. Daarnaast delen ze een aantal gemeenschappelijke ruimtes, zoals logeerkamers voor gasten en een gezellige living."
Betaalbaar
Volgens D'Haens zijn de projecten niet alleen bedoeld voor de happy few. "We proberen het betaalbaar te houden. De prijs van een woning zal ongeveer overeenkomen met die van een gelijkaardige woning in de buurt. Maar je krijgt er wel een gemeenschappelijke ruimte bij én we leggen een spaarpotje aan voor mochten mensen later bijvoorbeeld willen beslissen om een gemeenschappelijke verpleegster in dienst te nemen."
Ook het OCMW van Gent heeft plannen voor cohousingprojecten. In de wijk Meulestede is een stuk grond voorzien voor negen woonentiteiten voor 65-plussers. "Bij een eerste oproep voor kandidaten kregen we vijf keer zoveel geïnteresseerden. Zo veel dat we besloten om meteen uit te kijken naar een tweede site", stelt Rudy Coddens (sp.a), schepen van Seniorenbeleid en OCMW-voorzitter. "We zijn een OCMW en houden de kostprijs dan ook bewust laag. Ook de laagste pensioenen kunnen hier terecht."
Instaan voor eigen zorg
Gent ging de mosterd halen bij de vzw Abbeyfield, een organisatie uit Engeland die sinds 2004 voet aan de grond heeft bij ons. Met kleinschalige projecten doen ze precies wat het OCMW Gent en het burgerinitiatief Symbiosis ook beogen: ouderen laten samenwonen en hen zo voor een groot stuk doen instaan voor hun eigen zorg. Nu zijn er al vijf Abbeyfield-huizen: twee in Brussel en drie in Wallonië. Sinds 2011 is er ook een Vlaamse afdeling, die projecten aan het opstarten is in Antwerpen, Gent, Leuven en Mechelen.
Ook Abbeyfield begint volgende week met infovergaderingen. "We worden overspoeld door vragen van geïnteresseerde senioren uit heel Vlaanderen", zegt Charlotte Bevernage, voorzitter van Abbeyfield Vlaanderen. "Logisch, want het gaat om een woonvorm die vooral voordelen heeft. We zijn een concept en hebben geen fondsen om zelf te bouwen. We werken samen met gemeentebesturen, woon-zorgcentra of eigenaars die ons concept genegen zijn. Zij verhuren dan het pand aan de bewoners. Zo kunnen de kosten binnen de perken blijven."