'Met een verbod duw je ons terug naar de keuken'

Met afschuw heeft ze de voorbije maanden de polarisering zien toenemen, zegt ze. Het racistische gejuich om het overlijden van de 15-jarige Ramzi Mohammad Kaddouri, haar buurjongen, hakte er al flink in. "Blijkbaar wil een groeiende groep mensen alle moslims liever dood", concludeert ze. "Ik word daar heel bang van. Maar angst is geen goed antwoord."

Eergisteren zag ze de beelden van de moslima die op het strand in Nice door vier agenten werd gedwongen haar tuniek uit te doen. Het was de druppel. "Dat was zo beschamend en vernederend. Er werd haar niet gevraagd het strand te verlaten. Nee, ze moest haar kleren uitdoen, op bevel van vier gewapende mannen. Ze werd publiekelijk te schande gemaakt en door omstaanders van het strand af gehoond, samen met haar huilende kind. Mijn hart kromp ervan."

Sabi verwijst daarbij naar de Amerikaanse Anya Cordell, auteur van het boek Race en winnaar van een Anne Frank Award. Die legde deze week in The Huffington Post de link tussen het boerkiniverbod en de Holocaust. "Ook bij mij bracht dat voorval in Frankrijk onwillekeurig associaties met de vorige eeuw naar boven", zegt Sabi. "De Holocaust begon ook niet meteen met bruut geweld. De joden werden eerst gestigmatiseerd, gebrandmerkt als "anderen" en geweerd van publieke plaatsen. Triviale zaken zoals een hoofddoekenverbod, een boerkiniverbod en de discussie over onverdoofd slachten staan symbool voor wat er aan het gebeuren is: het viseren van minderheden. We zitten op een hellend vlak dat kan leiden tot heel veel slechts."

Pestgedrag

Precies daarom vond ze het hoog tijd voor actie. "Er zijn genoeg brieven geschreven, er zijn duizenden columns gepubliceerd, het is nu tijd dat elke Europese staatsburger die nog gelooft in een open samenleving waarin iedereen zichzelf mag zijn, op straat komt. De boodschap van het strandfeest zaterdag is: geef ons onze lichamen terug. Als vrouwen willen we zelf kunnen beslissen welke strandkledij we dragen en welke delen we bloot of bedekt laten. Als dat niet kan, zijn we in deze seculiere maatschappij blijkbaar toch niet zo vrij als we dachten.

"Dan zit je niet toevallig in een cultuur waarin seksuele intimidatie en verkrachting welig tieren. Daarom is er dringend meer feminisme nodig. De waarden van de Verlichting moeten voor iedereen gelden. Ook voor vrouwen, ook voor moslims. Wat een vrouw mag dragen, zou nooit het voorwerp mogen zijn van discussie. Alsof er geen ergere problemen bestaan in de wereld."

Sabi heeft zelf twee boerkini's. "Ik voel me gewoon beter in mijn vel als er wat meer bedekt is. Dit is de manier waarop ik op straat rondloop, waarom zou ik dat dan aan het zwembad of op het strand anders moeten doen? Bovendien duikt zo'n pakje lekker en is het comfortabeler. In het buitenland komen vrouwen me soms zeggen dat ze er ook een willen, omdat het comfortabel en minder naakt is. Ook vrouwen zonder hoofddoek!"

In Belgische zwembaden is de boerkini, net als op sommige Franse stranden verboden. Officieel om hygiënische redenen. Sabi verwerpt dat. "Een drogreden. Een boerkini is gemaakt van badstof. Die geeft veel minder stofdeeltjes af dan gewone kleren. Als je boerkini's verbiedt, moet je ook badpakken verbieden. Ze zijn gemaakt van hetzelfde materiaal."

Aan een Belgisch strand zal Sabi haar boerkini nooit dragen. "Het is niet onze gewoonte om hier naar het strand te gaan", glimlacht ze veelbetekend. "Ik heb geen zin om continu scheef bekeken te worden. Mijn boerkini draag ik vooral op vakantie in Spanje, Turkije of Marokko. In de Turkse badplaatsen is het halaltoerisme sowieso erg in opmars. Daar heb je meer en meer speciale hotels met zwembaden voor vrouwen."

Maar zelfs in het Marokkaanse Marrakech ontving ze deze zomer al negatieve reacties op haar badkledij. "Ik verbleef in een hotel waar ook westerse toeristen kwamen. Een paar hotelgasten ging aan de receptie klagen dat er mensen met hun kleren aan in het zwembad zaten. Puur pestgedrag. Het toont aan dat de islam overal als een bedreiging wordt gezien en dat we zelfs in Marokko niet meer onszelf mogen zijn. Het wordt gevaarlijk als mensen hun waarheid als dé waarheid gaan beschouwen, of dat nu de extremisten van IS zijn of onverdraagzame seculieren."

Dat het voorstel voor een Belgisch boerkiniverbod uitgerekend van Nadia Sminate komt, de eerste burgemeester in Vlaanderen met Marokkaanse wortels, stemt veel moslima's bitter. Sabi kijkt er niet eens meer van op. "Het is natuurlijk handig van N-VA om dat voorstel te laten doen door een jonge Marokkaanse politica. Dan vang je alle mogelijke verwijten over seksisme, antifeminisme of moslimhaat meteen op. Ik stel vast dat politici met allochtone wortels zich wel vaker door hun partij laten misbruiken om polariserende taal te spreken. Sminate wil haar machtspositie behouden ten koste van de moslims, terwijl zij die positie beter zou gebruiken om te ijveren voor meer emancipatie. Met een boerkini- en hoofddoekenverbod duw je vrouwen enkel terug naar de keuken."

Schreeuwende man

Maar is de boerkini dan geen symbool van onderdrukking? Worden moslima's niet verplicht door hun man om zich ook op het strand maximaal te bedekken? Sabi steigert van het wijdverspreide vooroordeel. "Dat zijn vooral speculaties. Maar stel", zegt ze, "dat vrouwen die een boerkini dragen wel onderdrukt worden, moeten we hen dan bevrijden door iets anders op te leggen?"

Ook de Nederlandse cabaretier Pieter Derks merkte deze week op NPO Radio sarcastisch op dat een boerkiniverbod precies is wat al die vrouwen met een schreeuwende man nodig hebben: nóg een schreeuwende man in hun andere oor. "Hij heeft gelijk", vindt Sabi. "Ik zie geen verschil tussen onderdrukking door een man of door een overheid. Je kunt onderdrukking niet bestrijden met onderdrukking.

"Maar eerlijk? Ik zie ze niet, hoor, de vrouwen die een boerkini moeten dragen van hun vent. De meeste vrouwen die ik ken, hebben niet eens een vent. En ze zijn ook pas een hoofddoek beginnen te dragen toen ze oud genoeg waren om die keuze zelf te maken, niet omdat hun ouders dat eisten. Zelf was ik de eerste in de familie met een boerkini. Voordien zwom ik altijd in sportkledij, maar op mijn vijftiende heb ik een handigere oplossing gezocht. In mijn familie en vriendenkring kenden ze toen nog geen boerkini.

"Zou het niet kunnen dat de voorstanders van een boerkiniverbod niet zozeer bezorgd zijn om onze zogezegde onderdrukking, maar vooral stemmen willen winnen door polariserende voorstellen te doen?"