Nieuwe Koude Oorlog op paar vierkante meter

Ze brullen zo hard ze kunnen. "Rusland! Hoera! Poetin! Alle buitenlanders wegwezen!" De soldaten zijn in hun ogen geen bezetters, maar helden.

Overal waar op het schiereiland Russische soldaten opduiken zijn ook luide vrijwilligers te vinden. Ze vormen hagen en zwaaien druk met vlaggen. Alles is goed, de wit-gele banier uit de tsarentijd, de Russische driekleur of de oranje-zwarte Sint-Jorislintjes uit de oorlog. Als de boodschap maar duidelijk overkomt; de Russen op de Krim willen bij Rusland horen, en niet bij Oekraïne.

Zowel Rusland als Oekraïne hebben militaire bases op het schiereiland de Krim. Overal doet zich hetzelfde scenario voor. De Oekraïners worden omsingeld en uitgerookt. De soldaten kijken naar elkaar, de generaals gaan met elkaar in overleg. De demonstranten leiden de aandacht af. Wie niet beter weet zou denken dat een groep boze burgers de macht grijpt.

Gegijzeld

Maar bij de menigte die staat te demonstreren voor het hoofdkwartier van de Oekraïense marine in havenstad Sebastopol gebeurt er iets vreemds. Behalve demonstranten lopen er tientallen vreemde mannen, sommigen met oortjes. Ze kijken elkaar aan, of bellen zenuwachtig heen en weer. "Psssst! Je snapt toch wel dat dit een afleidingsmanoeuvre is?", fluistert een. Een informant van het Oekraïense leger. "Kijk maar, nu gaan ze hier stoken en vallen de Russen aan de andere kant binnen."

De man is verdwijnt weer, maar hij krijgt gelijk. Terwijl de pro-Russische demonstranten opnieuw om het hardst schreeuwen trappen een paar Russische soldaten een zijdeur van het complex in. De basis is bestormd.

Tijd om de journalisten weg te sturen. "Tot ziens! Auf wiedersehn, vuile fascisten!", roept de aanvoerder van de vrijwilligersbrigade. Hij draagt een baseballpetje met de afbeelding van de Russische raketkruiser Moskva. Toch wil hij van iedereen documenten zien. "Weet je wat het is, wij worden hier gewoon bezet! Door wie? Door die nationalistische klootzakken uit Kiev. Moeten wij ons als Russen in het gezicht laten spugen? Vergeet het maar!"

Aan de andere kant van het hek de Oekraïense soldaten. Ze hebben een eed afgelegd; ze dienen de bevelhebber van de Oekraïense strijdkrachten, en beter nog: het land. Overgeven aan een buitenlandse mogendheid mogen ze niet. Maar de jongens die boven op de garages van hun kazernes zitten en het tafereel aanschouwen weten donders goed dat ze geen risico kunnen nemen. Een foute beweging en het conflict over de Krim kan uitlopen tot groot militair drama. Ze zijn gegijzeld op hun eigen basis.

Geen wapens meer

Ze zitten maar wat voor zich uit te staren. Wapens hebben de Oekraïense soldaten bij het marine hoofdkwartier in Sebastopol al niet meer. Admiraal Denis Berezovski, die afgelopen zaterdag nog op zijn post werd benoemd, deserteerde maandagnacht. Hij sloot een aliantie met de nieuw-aangewezen premier Sergej Aksjonov, en legde de eed af 'aan het volk van de Krim'. Hij liet de wapens op de basis overbrengen naar de Russen, en zijn mannen achter op het complex dat midden in het centrum van Sebastopol staat. Kiev belooft de admiraal voor een militair tribunaal te brengen.

Vrienden, familie en de paar inwoners van de Krim die achter de nieuwe machthebbers in Kiev staan lopen voorzichtig langs de barakken. Wie opvalt krijgt de volkswoede van de vrijwilligers over zich heen. Toch gooien ze sigarettenpakjes en voedselpakketten over de muur met prikkeldraad. De informant materialieert uit het niets. "Psssst! Kijk, daar - bij het hek!" Een paar soldaten springen naar beneden, andere worden omhoog gehesen. Je moet met je handen omhoog springen, dan grijpen de soldaten net je polsen.

De informant wordt terug de basis in gehesen. Ook daar staat hij oog in oog met de Russische soldaten die wel wapens hebben. Ze kennen elkaar. Sommigen zijn vrienden, anderen leerden elkaar kennen op de gezamenlijke militaire oefeningen die veelvuldig werden gehouden. Nu zijn ze elkaars vijanden. Het is de nieuwe koude oorlog op een paar vierkante meter.