Bewust moederschap zonder partner boomt
Steeds meer vrouwen kiezen voor het moederschap zonder partner. Een aantal Vlaamse fertiliteitscentra ziet in vijf jaar tijd zelfs een verdubbeling van het aantal bewust alleenstaande moeders.
Wie vroeger alleen een kind op de wereld zette, werd prompt gebombardeerd tot 'BOM': bewust ongehuwde moeder. Tegenwoordig spreken we al wat sneller over de 'BAM': de bewust alleenstaande moeder. Noem vrouwen die zonder partner aan kinderen willen beginnen hoe je wil, feit blijft dat ze in opmars zijn, zo berichtte Het Belang van Limburg. Voor België en Vlaanderen zijn er geen officiële cijfers over het aantal bewust alleenstaande moeders, maar de fertiliteitscentra bevestigen de trend. Zag die van het UZ Gent vijf jaar geleden nog zestig alleenstaande vrouwen op gesprek komen voor een behandeling, dan staat die teller momenteel op dubbel zoveel.
"Tegen het einde van het jaar zullen we afklokken op zo'n tweehonderd gesprekken", vertelt fertiliteitsexperte Petra De Sutter (UZ Gent). "75 procent daarvan start ook effectief met een behandeling om zwanger te worden. De rest komt louter voor informatie over de mogelijkheden, of moeten we afwijzen omdat hun redenen niet genoeg onderbouwd zijn of hun omgeving het alleen opvoeden van een kind niet toelaat."
Gent is niet alleen: het Centrum voor Reproductieve Geneeskunde in Jette springt met 226 patiënten tot nu toe al over de 223 van vorig jaar, en dat was al een stijging van 27 procent ten opzichte van 2014. Ook het Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL) in Genk noteerde in vijf jaar tijd een verdubbeling van het aantal patiënten - en het jaar is nog niet eens voorbij. Het gaat dan om behandelingen via kunstmatige inseminatie, in veel gevallen met een anonieme spermadonor, of een ivf-behandeling.
Geen flauw benul
Een maatschappelijke trend van de laatste vijf à tien jaar, bevestigt De Sutter, al neemt ze het woord 'bewust' niet graag in de mond. "Slechts een klein aandeel van onze patiënten weet op een bepaalde leeftijd al zeker dat het geen relatie wil. 95 procent staat immers wel open voor een relatie, maar krijgt door het leven iets anders voorgeschoteld. Ze studeren, zijn succesvol, maken carrière en denken intussen aan andere zaken dan het zoeken naar een partner. Ze leggen de lat hoger en gaan minder gemakkelijk een duurzame relatie aan waarin kinderen een prominente plaats krijgen. Tot het besef plots komt dat de tijd intussen wel blijft lopen en de kinderwens nog niet is vervuld."
De gemiddelde leeftijd waarop De Sutter haar patiënten ontvangt, ligt rond de 35. "Maar evengoed behandelen we jongere of oudere vrouwen. Een leeftijdsgrens is er niet, zolang de omgeving het toelaat." Daarnaast is de laatste jaren het maatschappelijke standaardidee van 'het gezin' gewijzigd. "De variëteit aan gezinsvormen is tegenwoordig enorm. Heeft een vrouw een partner die geen kinderen wenst, dan neemt ze het lot in eigen handen. Tien jaar geleden hing daar allicht nog een taboe over en werd je scheef bekeken."
Liesbet Lauwereys (37) was 33 toen het besef dat ze een kind wilde, insloeg als een bom. "Voordien had ik daar geen flauw benul van. Ja, ik dacht weleens aan kinderen, maar het bleef altijd op de achtergrond. Tot het mij plots duidelijk werd dat het op die manier eeuwig zou kunnen duren."
De belangrijkste invloed was haar zus Sigrid (43), met wie ze samenwoont. Zij was op dat moment als alleenstaande al drie jaar bezig met vruchtbaarheidsbehandelingen. "Ik wist hoe moeilijk het zou kunnen worden. Maar door die confrontatie heb ik gewoon de knoop doorgehakt. En ik had geluk: na de eerste kunstmatige inseminatie via een anonieme spermadonor was ik al zwanger." Liesbets zoontje Vaast is intussen 2 jaar oud. "Ik heb zeker niet het gevoel dat ik op zoek moet naar een vader voor Vaast."