200 miljoen extra voor uitzetten asielzoekers
De Europese Commissie trekt 200 miljoen euro extra uit om uitgeprocedeerde migranten terug te sturen naar hun land van herkomst. Het aantal mensen dat terugkeert moet fors omhoog, schrijft de Commissie in een actieplan dat morgen wordt gepresenteerd. Theo Francken is alvast tevreden.
Op basis van het aantal afgewezen asielverzoeken raamt de Commissie dat er nu minstens 1 miljoen uitgeprocedeerde migranten in EU-landen verblijven. Dat aantal neemt snel toe: vorig jaar arriveerden 181.000 merendeels economische migranten in Italië - een record. De feitelijke terugkeer verloopt al jaren stroef. Slechts 36,4 procent van de migranten die in 2015 weg moesten, vertrok ook daadwerkelijk. In 2014 was dat 36,6 procent.
De Commissie acht het daarom de hoogste tijd voor 'een duidelijke boodschap': "Migranten die niet het recht zullen krijgen om in de Europese Unie te blijven, moeten de gevaarlijke overtocht niet maken." In 2016 verdronken ruim 4.500 migranten in de Middellandse Zee.
Een eerder terugkeervoorstel van de Commissie uit september 2015 heeft weinig uitgehaald, erkent Commissaris Dimitris Avramopoulos (Migratie, Griekenland). Herhaalde oproepen en beloftes van de Europese regeringsleiders en hun justitieministers brachten daar geen verandering in. Dat ondermijnt volgens de EU het draagvlak voor de integratie van vluchtelingen die wel het recht op een verblijfsvergunning krijgen.
De 200 miljoen euro die de Commissie nu reserveert, moet lidstaten helpen bij het organiseren van de terugkeer van uitgeprocedeerden. Het gaat zowel om het financieren van gezamenlijke chartervluchten (georganiseerd via Frontex, het EU-agentschap voor de bewaking van de Europese buitengrenzen) als om hulp bij het verkrijgen van de juiste reisdocumenten uit de landen van herkomst.
'Vertrekshoppen'
De Commissie benadrukt dat de lidstaten een eind moeten maken aan misbruik van de asielregels, zoals het aanspannen van beroepsprocedures louter om het vertrek uit te stellen. De regels bieden ook ruimte om kansloze asielaanvragen van economische migranten sneller te beëindigen. Zo vroegen vorig jaar 40.000 Nigerianen asiel aan, terwijl maar 8 procent van hen een verblijfsvergunning kreeg. Om te voorkomen dat afgewezen asielzoekers in de illegaliteit verdwijnen, is tot zes maanden opvang in gesloten centra mogelijk.
Avramopoulos roept de lidstaten op om hun terugkeerpremies op elkaar af te stemmen. De landen van herkomst neigen volgens de Commissie vooral naar het terugnemen van mensen uit EU-landen die genereus zijn met hun vertrekpakketten. Dat kan tot 'vertrekshoppen' door illegalen leiden.
Om Afrikaanse landen onder druk te zetten hun mensen terug te nemen, dreigt de EU al enige tijd met het intrekken van hulpgeld en handelsvoordelen. De onderhandelingen met Nigeria, Tunesië en Jordanië moeten snel worden afgerond, die met Marokko en Algerije opgestart.