Vel gered, twijfel blijft
Excuses of ontslag. Onder druk van premier Charles Michel (MR) heeft staatssecretaris Theo Francken (N-VA) zich in de Kamer verontschuldigd voor de 'commotie' die hij de jongste dagen veroorzaakte. Met de excuses redde Francken zijn vel, maar andere aangebrande uitspraken uit het verleden blijven hem achtervolgen.
Onder druk van de coalitiepartners verontschuldigde Francken zich voor die uitschuivers. "De voorbije dagen ontstond er veel commotie rond een aantal van mijn uitspraken uit het verleden", sprak hij gisterenmiddag in de Kamer. "Ik besef dat ik mensen gekwetst heb, en dat was nooit mijn bedoeling. Ik wil me bij deze oprecht excuseren hiervoor. Ik garandeer u dat ik een staatssecretaris zal zijn in het belang van het land en met groot respect voor iedereen."
Maar zijn woorden waren nog niet koud of er verscheen al een volgende aangebrande uitspraak uit zijn verleden op fora en websites. In een mail uit 2007 schreef Francken dat homobashing in de hoofdstad "alles te maken heeft met het hoge aantal islamieten en kutmarokkaantjes". Dat hij destijds in mailgesprekken met zijn 'VNV'-vrienden, waaruit deze passage komt, niet te nauw keek op stijl en inhoud was al bekend. Maar de oude uitspraken komen wel weer boven op de rel die eerder deze week was ontstaan door Franckens aanwezigheid op de huldiging van VMO-oprichter Bob Maes en andere vroegere misplaatste uitspraken over homo's en migranten.
De excuses kwamen er na een eerste kern- kabinet onder hoogspanning voor de nieuwe centrumrechtse regering. Premier Charles Michel (MR) had gisterenochtend een informele vergadering samengeroepen om de zaak-Francken te bespreken. Voor de liberaal was het duidelijk: de N-VA heeft een castingprobleem met haar ministers (de eerdere commotie rond de collaboratie-uitspraken van vicepremier Jan Jambon in het achterhoofd) maar dit mag absoluut geen regeringsprobleem worden. Versta: Francken moest zijn excuses aanbieden, zo snel mogelijk, of opstappen. De coalitiepartners CD&V en Open Vld deelden dit oordeel. Francken moest het uitleggen, het was zijn probleem.
Ook binnen N-VA zag men in dat de situatie niet langer houdbaar was. De partij ontkent dat Francken gedwongen excuses aflegde. "Natuurlijk was de MR vragende partij, maar Francken wilde ook zelf zijn uitspraken rechtzetten", aldus woordvoerder Joachim Pohlmann. Francken nam daarbij een voorbeeld aan zijn voorzitter Bart De Wever, die momenteel in Singapore zit, maar wiens telefoon gisteren geen seconde stilstond. Een van De Wevers gouden regels in de politiek is: door stront moet je vliegen, niet kruipen. Wie kruipt, zakt alleen maar verder weg. Francken besefte dat het tijd was om even te buigen.
Vraag is hoe het nu verder moet voor de staatssecretaris. Gemakkelijker zal het er zeker niet op worden voor Francken. Bij de minste fout op gevoelige thema's zoals asiel en migratie, zal de oppositie klaarstaan om hem de genadeslag toe te dienen. Ondanks zijn verontschuldigingen bleven PS, cdH en PVDA+ zijn ontslag eisen. ►3-5