'Financieel rugzakje' moet personen met handicap voorthelpen
Niemand durft het einde van de wachtlijsten voor personen met een handicap nog te voorspellen. Een systeem van persoonsvolgende financiering in de zorgsector moet soelaas bieden. 'Maar dat mag geen alibi zijn om minder te investeren.'
De welzijnssector maakt zich op voor een radicale omschakeling. Vertrekpunt wordt de vraag naar zorg van de persoon met een handicap. Elke persoon met een erkende handicap en een ondersteuningsnood zal in de toekomst recht hebben op een basisondersteuningsbudget (BOB) van 300 euro per maand.
Wie meer nodig heeft, kan via het systeem van de persoonsvolgende financiering (PVF) een cashbedrag krijgen of een voucher waarmee hij/zij zelf kan aankloppen bij een voorziening of elders.
Met dat 'rugzakje' moeten de personen met een handicap veel meer zelf hun ondersteuning kunnen bepalen en sturen. Het BOB wordt vanaf 2016 stapsgewijs ingevoerd. Een van de architecten van het nieuwe systeem is Jean-Pierre Van Baelen, directeur van het diensten- en begeleidingscentrum Openluchtopvoeding in Brasschaat.
"Met het BOB laten we als samenleving in tegenstelling tot vandaag niemand meer in de kou staan", zegt hij. Het is ook een manier om mantelzorgers te ondersteunen. Met die 300 euro kan de persoon met een handicap de zorgtaken van zijn mantelzorger(s) misschien wat verlichten. De persoon kan die vrij besteden en inzetten waar het voor hem het meest betekenisvol is.
Het BOB kan ook helpen de druk op de wachtlijsten te verlichten. Van de 20.000 mensen die nu op een wachtlijst staan, zouden er duizenden geholpen zijn met een BOB.
Zorggarantie tegen 2020
De regering heeft beloofd om tegen 2020 zorggarantie te realiseren voor mensen met een grote ondersteuningsnood. Zullen we dat halen? "Dat blijft het doel", zegt Van Baelen. Deze legislatuur komt er 330 miljoen euro bij voor de sector. "Dat loopt tot 2018-2019. Dan kijken we hoe ver we staan."
Om de hele omschakeling te doen slagen, spelen heel wat factoren een belangrijke rol. Zal de administratie alles kunnen 'behappen'? In hoeverre zal het basisondersteuningsbudget de mantelzorgers ondersteunen en de druk op de wachtlijst verminderen?
Van Baelen gelooft alvast dat er in de sector nog efficiëntiewinsten mogelijk zijn en dat het aanbod best nog een stuk flexibeler kan. Maar toch mag de overheid niet stoppen met investeren in welzijn en in het uitbreiden van het aanbod.
"Persoonsvolgende financiering mag voor de overheid geen alibi zijn om niet meer te investeren in welzijn. Met de huidige middelen gaan we er niet komen. We moeten blijven investeren.
"Onze bevolking blijft vergrijzen. De medische wetenschap blijft verbeteren en mensen overleven ongevallen die ze vroeger niet overleefden. Het is aan ons om daar zorg voor te dragen. Het is ook een ethische kwestie dat we daarin blijven investeren."