Ringland buigt, maar breekt niet

"Wie denkt van ons af te zijn, moet ik ontgoochelen." Met die woorden reageerde Ringland-bedenker Peter Vermeulen gisteren vanuit zijn vakantieadres in de Provence. De burgerbeweging rond de Antwerpse ring werd koud gepakt door haar tegenstanders. Want nog voor Ringland een repliek had geformuleerd op het kritische milieueffectenrapport van Transport&Mobility Leuven (TML), lekte de voorlopige versie uit in De Standaard.

"Zeer laag", valt te horen bij Ringland. Vorige week dinsdag zaten zij samen met de administratie en de andere actiegroepen op het kantoor van intendant Alexander D'Hooghe. Daar spraken ze af om voorlopig niet te communiceren over het rapport, tot Ringland de kans had gekregen een repliek te formuleren en zijn plan bij te sturen. Dat leek te lukken. Het overleg, dat begin juli werd opgestart, wierp eindelijk zijn vruchten af.

Maar dat draaide dus anders uit. De aanhangers van Ringland krijgen een koude douche. Uit het gelekte milieueffectenrapport blijkt dat hun plannen tot langere files en meer sluipverkeer leiden. Zo maakt het burgerplatform een scheiding van het doorgaande en stedelijke verkeer in een combinatie van tunnels. TML spreekt van een 'onlogisch systeem' dat 'geen duurzame basis vormt' voor het Antwerpse verkeer.

De harde waarheid is dat Ringland slechter scoort dan het klassieke Oosterweeltracé, dat al jaren de voorkeur krijgt van de Vlaamse regering. Als de beweging haar zin zou krijgen, dan zou de Kennedytunnel worden overbelast en ontstaan er "onoplosbare problemen" rond de veiligheid voor automobilisten, zoals te korte afritten.

De studie is een ontnuchterende realitycheck voor Ringland. Tot nu toe weigerde de beweging in te gaan op de vraag van de regering om akkoord te gaan met de combinatie van de Oosterweelverbinding en een overkapping. Volgens Ringland zijn die onverzoenbaar en is een aanpassing nodig van het tracé. Nu wint het Oosterweeltracé aan geloofwaardigheid, terwijl Ringland verliest.

Concessies doen

Annick De Ridder, mobiliteitspecialist van N-VA, was er als de kippen bij om Ringland de doodsteek te geven. "Het is positief dat opnieuw duidelijk wordt dat Oosterweel wel degelijk de beste oplossing is en dat het systeem van Ringland niet goed werkt." De Vlaamse regering hoopt dat Ringland nu eindelijk bijdraait en zich achter haar scenario schaart.

Maar vergis u niet: Ringland is springlevend. Al is het maar omdat het rapport zich enkel uitspreekt over het verkeer in Antwerpen, en niet over de overkapping en de scheiding van de verkeersstromen. "Die principes blijven intact en overeind", benadrukt D'Hooghe.

Op zich is de tegenslag voor Ringland geen ramp. De beweging, die brede steun geniet in Antwerpen, heeft de voorbije jaren ongelooflijk snel aan populariteit gewonnen, een evolutie die niet in verhouding staat tot het normale groeiproces van een actiegroep. Bij zo'n opmars is het misschien evident dat een organisatie, grotendeels aangewezen op vrijwilligers, blauwtjes loopt.

Ringland stapte twee maanden geleden bewust mee in het beleidsmakingsproces met de intendant. Daarmee gaat de beweging al een pak verder dan andere actiegroepen ooit gekomen zijn. En wie zijn droom wil omzetten in realiteit, beseft dat hij concessies zal moeten doen. Daar had bedenker Peter Vermeulen geen kritische studie voor nodig. Hoe groot die concessies zullen zijn, en of Ringland zich zal moeten neerleggen bij het Oosterweeltracé, is nog niet duidelijk.

De grote verdienste van dit rapport is dat het een realistische oplossing voor de Antwerpse verkeersknoop een stap dichter brengt. Anderzijds is het geloof in een sereen en constructief overleg naïef gebleken. Welgeteld twee maanden heeft de wapenstilstand rond Oosterweel geduurd.

Ringland en D'Hooghe benadrukken dat hun samenwerking met de politieke besluitvormers gewoon doorgaat. Maar het vertrouwen tussen de partners is nu wel weg.