'Geen wetenschappelijke basis voor rookverbod in parken'

Door Katrijn Serneels

Brussel l In een paar Australische staten mag het niet op het strand, in Puerto Rico is het verboden in de auto als je kinderen onder de dertien vervoert. Het rookverbod breidt zich uit naar almaar meer plekken. Zijn daar wel wetenschappelijke argumenten voor?

"Roken in de auto is roken in een afgesloten ruimte", zegt dr. Marijke Ulenaers van de dienst longziekten van het Universitair Ziekenhuis in Leuven. "Er bestaan meer dan genoeg studies die het effect van passief roken in afgesloten ruimtes meten. Zeker als je kinderen bij je hebt in de auto is roken schadelijk. Of je nu het raampje opendraait of niet, dat maakt weinig verschil. Een verbod op roken in de auto in het bijzijn van medepassagiers is dus zinvol."

Het verbieden van roken in openbare ruimtes is een ander verhaal. "Daar heb je geen wetenschappelijke basis voor. Je kunt ervan uitgaan dat als je dicht bij iemand staat te roken, die ook wel wat van die rook inademt. Maar het effect daarvan zal verschillen van situatie tot situatie, dat valt bijzonder moeilijk te meten. Roken verbieden in parken of stranden lijkt me veeleer een kwestie van attitudevorming. Op hoe meer plekken je roken verbiedt, hoe meer rokers erop gewezen worden dat wat ze doen schadelijk en ongezond is. Op plekken als parken en stranden zullen ook de peuken die op de grond worden gegooid een argument zijn om roken daar te verbieden."

Verbruikersorganisatie OIVO is voorstander van een uitbreiding van het rookverbod in ons land naar auto's, parken of stranden. "Op hoe minder plekken mensen mogen roken, hoe meer ze gedwongen worden af te kicken van hun verslaving", zegt Adriaan Meersman, adviseur over tabak bij OIVO. "Mensen weten best dat roken ongezond is, maar dat verandert hun gedrag niet. Een rookverbod verandert het gedrag wel. Daarom is het zinvol dat uit te breiden naar andere plekken."

Zeker in de auto is zo'n verbod aangewezen, aldus Meersman. "Ook nadat er gerookt is, blijft de auto naar sigaretten ruiken. De schadelijke stoffen zetten zich vast in de bekleding en blijven hangen in de lucht. En dan is er nog de verkeersveiligheid: als bellen in de auto verboden is omdat het de aandacht afleidt van het verkeer geldt dat evengoed voor roken. Als de sigaret bovendien uit de handen van de bestuurder valt, veroorzaakt ze brandgevaar. Dat lijkt me voldoende reden voor een rookverbod achter het stuur."

Roken verbieden in parken, op stranden of andere openbare ruimten kan ook een positief effect hebben. "Als je op het strand ligt en de man naast je steekt een sigaret op dan heb je daar hinder van. Je gezondheid zal er niet onder lijden, als je een uur naast die roker ligt. De individuele roker zal denken: wat maakt dat nu uit, of ik in mijn auto of op het strand een sigaret opsteek? Maar het is niet de actie van het individu alleen, je moet kijken naar het effect dat zo'n verbod heeft op het geheel van de maatschappij. En dat zal positief zijn voor de gezondheid."

Verbruikersorganisatie OIVO:

Alleen een uitgebreid rookverbod zal het gedrag van de roker veranderen