'Wij zijn de kaboutertjes van de luchthaven'
In de kelder van Brussels Airport zit een sorteerfabriek: 300 handen loodsen er uw koffers naar hun bestemming. Het kloppende hart van Brussels Airport zit meters diep onder de grond, verdoken achter gepantserde deuren en security checks. Een uitzonderlijke blik in de catacomben van Zaventem. Ann De Boeck
Brussels Airport, iets na 10 uur. André Bailleul heet ons welkom. Hij is het hoofd van Cofely Services, een filiaal van GDF Suez dat verantwoordelijk is voor de controle en het transport van bagage. Elke dag zorgen 150 werknemers van Cofely Services ervoor dat 32.000 koffers veilig aankomen op hun bestemming. Of bijna elke dag. Want dat het niet altijd gesmeerd loopt, bleek amper twee weken geleden. Toen moesten duizenden passagiers zonder bagage op vakantie vertrekken.
Als we maar niet te veel foto's nemen van de veiligheidsposten, klonk het aan de telefoon. Zelfs dat is een privilege dat voor de doordeweekse passagier niet is weggelegd. Sinds 11 september 2001 is de luchtvaart drastisch veranderd. Wat er achter de schermen van Zaventem gebeurt, lijkt een goed bewaard staatsgeheim.
Het is 10.30 uur, de vertrekhal ligt er opvallend kalm bij. De laatste ochtendvluchten zijn een uurtje geleden opgestegen. Via de bagagezaal lopen we tot bij een dubbele witte deur. "Let op, vanaf nu gaan we backstage." Het klinkt bombastisch, maar Bailleul zegt het bloedserieus. Zijn toegangsbadge opent de deuren naar de coulissen van Zaventem. Achter de doodsaaie deur schuilt een hyperbeveiligde wereld. Alleen een select kransje werknemers heeft toegang tot de kale, witte gang die doodloopt op een lift. Met de juiste code dalen we af tot in de kelders van de luchthaven.
Diep onder de vertrekhal ligt een soort fabriekshal, beveiligd met een metaaldetector. "Jullie kennen de procedure: geld uit de zakken, riemen en jassen uit", zegt een vrouw streng. Daarna wijst ze ons de weg naar een donkere, stofferige zaal. Opletten voor jullie hoofd, zegt onze gids, en nergens aankomen. Behoedzaam lopen we een metalen trap op. We klauteren tussen machines, pijpen en elektriciteitsdraden, omringd door een kilometerslange bagageband die door de hal kronkelt.
"Elke dag komen hier 32.000 koffers voorbij", vertelt Bailleul trots. Ze worden door hun eigenaars op de bagageband geplaatst, waarna ze via een ingenieus systeem in deze ruimte belanden. Eén voor één vliegen ze voorbij: een blauwe zak met rode streep, een zwarte valies met Stubru-sticker en een zeldzaam exemplaar met luipaardmotief. "99,5 procent van al deze koffers arriveert correct op bestemming", zegt Bailleul. Hij spreekt uit ervaring, want Cofely Services is sinds 1989 actief op Zaventem. Inmiddels rijken de tentakels van het bedrijf tot in 34 luchthavens over de hele wereld, waaronder Londen Gatwick, Boston en Abu Dhabi.
De kelder van Zaventem is een wirwar van kamertjes, gangen en deuren. Centraal de controlekamer, Dr. Strangelove anno 2012. In het midden van de kamer staat een grote tafel met computers, aan de muur tientallen tv-schermen. Ze worden nauwkeurig in het oog gehouden door Roel (48), de walkietalkie voortdurend in de hand, die al 18 jaar de kofferstromen opvolgt. Op 16 juli, amper drie weken geleden, liep het hier volledig fout. Een koffer belandde naast de transportband en blokkeerde de hele machine. In twee uur tijd stapelden 4.000 valiezen zich op. "Het ergste defect in 20 jaar", zegt Bailleul kritisch. Uiteindelijk vertrokken 2.000 passagiers zonder bagage op vakantie.
Buiten op de tarmac wanen de bestuurders van bagagehandelaars Flightcare en Aviapartner zich op het circuit van Francorchamps. Daniël Verhaegen, een sympathieke man, toont hoe een gigantische stekker in een vliegtuig wordt gestoken. "Zie je die gele stroomkabel? Die heeft een frequentie van 400 in plaats van 50 hertz en geeft het vliegtuig stroom zodra de piloot de motoren heeft gestopt." Een andere slang voorziet de airco voor de passagiers in het toestel. Streeftemperatuur: 24 graden. Allemaal zaken waar lang over werd nagedacht, maar die je als passagier niet merkt. "Wij zijn de kaboutertjes van de luchthaven."
Via pier B staan we weer in de vertrekhal, maar niet voordat we een laatste keer door een veiligheidspost gaan. Gelukkig zullen reizigers binnenkort minder tijd verliezen aan de veiligheidscontroles, zo laat Bailleul in zijn kaarten kijken. In de toekomst zal Zaventem overschakelen op een 'single checkpoint'. "Daarbij wordt een reiziger slechts één keer gecontroleerd, waarna hij vrij kan rondlopen in de hele luchthaven. Om dat mogelijk te maken, zal een lange, nieuwe gang tussen pier A en pier B worden gebouwd."