Regering blaast zichzelf nieuw leven in
De federale regering staat er weer. Dat zegt ze althans zelf, en ze bezigt het oude wapen van de superministerraad om dat te illustreren. Maar hoelang blijft het spook van de fiscale hervorming in de bezemkast?
"We hebben bewezen dat we nog steeds beslissingen kunnen nemen." Zelf wilde hij het niet gezegd hebben, maar met zijn verklaring aan het eind van de thematische ministerraad over veiligheid op Hertoginnedal zette premier Charles Michel (MR) de critici alvast mooi op hun plaats. Terwijl de regering al in lopende zaken werd verklaard, pakte ze uit met 28 maatregelen om de veiligheid in ons land te verhogen.
Vertoon is belangrijk bij superministerraden. Terwijl de belangrijkste beslissingen vorige week al werden beklonken tussen de kabinetschefs, trokken de topministers zich terug in het kasteel voor het oog van tientallen cameralui en journalisten. Hapjes en drankjes waren voorzien, zodat de pers zeker niets moest missen van de officiële doorstart van de federale ploeg. Niet toevallig op Hertoginnedal, historisch symbool van politieke hervormingen.
Het is tekenend voor de ijver waarmee Charles Michel zijn regering nieuw leven wil inblazen. De premier toverde het idee van de superministerraden uit zijn hoed toen N-VA en CD&V zijn regering vorige maand nog maar eens in een diepe crisis dompelden. Het verwijt van staatssecretaris Zuhal Demir (N-VA) aan CD&V - dat CD&V een 'moslimpartij' zou zijn - draaide toen uit op een conflict dat uit de hand dreigde te lopen.
Illusie
Maar er was ook externe kritiek die pijn deed, zelfs vanuit de 'bevriende' hoek van de werkgeversfederaties Voka en VBO. Hoewel de centrumrechtse regering een prioriteit heeft gemaakt van de economische relance, stelt ze de werkgevers net daar teleur. VOKA-topman Hans Maertens sprak van een regering in lopende zaken, door het gebrek aan daadkracht gepimpt tot 'slopende' zaken.
Vraag is of drie superministerraden volstaan om dat imago te keren. "Thematische ministerraden waren een ideetje van Verhofstadt toen zijn regering op sterven na dood was", zo merkte Kamerlid Hendrik Vuye (ex-N-VA) fijntjes op via Twitter. "De geschiedenis herhaalt zich."
Met zijn tweede regering hield Verhofstadt verschillende superministerraden om die ploeg een nieuw elan te geven. Met lekkere Italiaanse gerechten van 'zijn' Maria en een verblijf van meerdere dagen probeerde hij de onmin tussen liberalen en socialisten te overwinnen. Het resultaat waren vooral grote verklaringen en reeks geplande maatregelen die in een nieuw kleedje werden gestopt.
Het eten bij Michel was dan wel wat soberder - broodjes met kaas - maar de dadendrang lijkt des te groter. Opvallendst is het juridische luik van Koen Geens (CD&V) met een verstrenging van de wet-Lejeune voor zware criminelen, een regeling voor spijtoptanten en voor burgerinfiltranten. Maar ook de andere partijen kregen elk hun trofeetje. Open Vld pakt uit met de verhoogde strijd tegen cybercriminaliteit, N-VA is trots op het repressievere uitwijzingsbeleid met nieuwe gesloten centra.
Op de persconferentie na de ministerraad - die een uur vroeger startte dan gepland - verwoordde premier Michel het herwonnen vertrouwen. "De afgelopen 2,5 jaar hebben we al veel beslissingen genomen, maar vandaag tonen we nogmaals dat we ook ambitie koesteren voor het tweede deel van deze legislatuur", klonk het. Een symbolisch beeld: naast hem stonden al zijn ministers schouder aan schouder. Behalve dan CD&V-vicepremier Kris Peeters, die in China zat.
Schone schijn of een echte doorstart? De toekomst zal het snel uitwijzen. Een eerste echte uitdaging volgt deze zomer met de begrotingscontrole en -opmaak voor volgend jaar. Daarbij moet de regering op zoek naar 4 à 5 miljard euro. N-VA-voorzitter Bart De Wever herhaalde in De Tijd nog eens dat dat geld uit de sociale zekerheid moet komen. Een nieuwe strijd met CD&V staat in de sterren geschreven.
Veto
En dan is er ook nog de fiscale hervorming die haar schaduw over alle regeringswerk gooit. Nogmaals De Wever bevestigde dit weekend een hard veto tegen een vorm van vermogenswinstbelasting. Voor CD&V blijft dat een voorwaarde om akkoord te gaan met de gewenste verlaging van de bedrijfsbelasting. Om nog maar te zwijgen van de regeling voor Arco of de nachtvluchten.
Dat de regering haar eerste superraad aan veiligheid wijdde, is dan ook geen toeval. Na de terroristische aanslagen in Europa en de cyberaanval dit weekend heerst in de Wetstraat een consensus over de nood aan extra inspanningen voor veiligheid. Dat maakte van deze eerste raad een eitje. De volgende thematische raden gaan over werk, economie, sociale zekerheid en armoedebestrijding.
Ter illustratie: de nieuwe veiligheidsmaatregelen vergen een jaarlijkse inspanning van 105 miljoen euro. Deze zomer is de uitdaging veertig tot vijftig keer zo groot.