Bedelen met kind: opbrengst maal drie

U kent ze vast, de bedelende vrouwen met kleine kinderen op de arm in winkelstraten en op drukke kruispunten. Het is een praktijk die tal van stads- en gemeentebesturen proberen aan te pakken, maar steevast op de limieten van de wet botsen. Onder meer in Antwerpen, Leuven, Gent en Blankenberge probeert men bedelen te beteugelen via de GAS-regels. In Mechelen is nu een nieuw actieplan opgezet om bedelaars te behandelen als slachtoffers van georganiseerde misdaad en de malafide netwerken aan te pakken, in plaats van de bedelaars te beboeten. "Mensenhandel, bendevorming, uitbuiting en andere criminele activiteiten gelinkt aan bedelarij worden een prioriteit in het recherchebeleid van de stad", zegt burgemeester Bart Somers (Open Vld).

In Brussel probeert Els Ampe als schepen en Brussels Parlementslid de schrijnende toestand aan te pakken. "Er zijn in Brussel twee groepen bedelaars - en dan bedoel ik niet de clochards, maar de families die van bedelen hun bron van inkomsten hebben gemaakt. Een woont in een huurhuis in Schaarbeek, een andere huist in kartonnen dozen in de Nieuwstraat. De politie controleert die mensen geregeld, maar we kunnen hen het bedelen wettelijk niet verbieden.

"En erger: zolang de kinderen niet zelf actief bedelen, maar gewoon op de arm van een volwassene liggen, kunnen we niet optreden in het belang van dat kind. Nochtans zit er duidelijk een verdienmodel achter, en zouden we bedelen met kinderen kunnen beschouwen als kinderarbeid. Na politie-interventies is immers gebleken dat bedelen mét kind drie keer meer opbrengt dan zonder. Een bedelende vrouw haalt zo in een dag tot 150 euro op, wat veel meer is dan wat mensen met een uitkering krijgen. Hebben ze geen kind, dan ligt hun opbrengst rond de 50 euro. We moeten dus dringend middels een federale wet bedelen met kinderen verbieden, in het belang van die kinderen, zodat ze wel naar school kunnen."

Wet aanpassen

Partijgenote Carina Van Cauter stelde recent een parlementaire vraag over kinderbedelarij en de noodzaak om de wet aan te passen. Justitieminister Koen Geens (CD&V) reageerde bijzonder lauw: "De exploitatie van de bedelarij is een misdrijf wanneer de ouder het kind aanzet tot bedelen of het kind ter beschikking stelt van een derde om te bedelen. Er bestaan richtlijnen van het College van procureurs-generaal die de problematiek duidelijk en uitgebreid regelen. Een wetgevend initiatief lijkt mij niet dringend noodzakelijk."

In Vlaanderen is wél een aanpak in de maak. Vlaams Parlementslid Marc Hendrickx (N-VA) heeft een resolutie klaar op basis van het jeugdwelzijn. Dat is Vlaamse materie, en dus moet de federale wet niet worden aangepast. "Er zijn geen specifieke procedures om een zogenaamde verontrustende opvoedingssituatie (VOS) in te stellen bij bedelarij met een kind. Nochtans gaat het hierbij eigenlijk altijd om een verontrustende situatie. Bedelarij mag geen normaliteit worden, zeker niet bij de opvoeding van een kind dat nog in volle ontwikkeling is", zegt Hendrickx.

Verontrustende situatie

"De politie kan via een pv het Openbaar Ministerie nochtans op de hoogte brengen van een verontrustende situatie, en in dat geval via de jeugdrechter de gerechtelijke jeugdhulp opstarten. Helaas worden deze zaken vaak niet als prioritair aanzien. Met onze resolutie willen we, in overleg met de federale overheid, een aanpak opzetten waardoor het bedelen met kinderen wordt gemeld en geregistreerd, zowel door politie als door welzijnsdiensten. En vooral: bij elke melding een VOS-procedure opstarten, zodat we er eindelijk in slagen om kinderen die worden gebruikt om mee te bedelen, van straat te halen."