Europa wapent artiesten tegen Google
Muzikanten en uitgevers krijgen nieuwe wapens in handen in hun strijd tegen Google. De Europese Commissie heeft nieuwe voorstellen over het auteursrecht klaar die de makers meer slagkracht moeten geven tegen de techreuzen.
Voor muzikanten was het al langer een doorn in het oog: de tientallen miljoenen dollar winst die YouTube maakt, onder andere dankzij de reclame die bij hun videoclips verkocht wordt, versus het bedrag dat zij van het Amerikaanse videoplatform krijgen. Meer dan duizend artiesten, onder wie Coldplay, Lady Gaga, Paul McCartney en Pete Townshend, stuurden vlak voor de zomervakantie nog een brief aan de Europese Commissie om die value gap aan te klagen. Volgens de muzikanten sluisde YouTube, dat eigendom is van Google, geld weg uit de muziekindustrie.
De brief viel niet in dovemansoren. De Europese Commissie stelde gisteren een belangrijke hervorming van het auteursrecht voor, vijftien jaar na de vorige, die de "culturele sector moet laten bloeien." Eén van de belangrijke aspecten gaat net over die value gap. Videosites zullen transparanter moeten zijn over hoeveel inkomsten ze halen uit de beelden die anderen gemaakt hebben. Dat geldt voor de muziekvideo's, maar even goed voor tv-fragmenten. Als de makers van die beelden weten hoeveel winst YouTube er bijvoorbeeld op verdiende, moet dat hen meer slagkracht geven in de onderhandelingen met de videosite om zo een betere deal uit de wacht te slepen.
Ook voor nieuwssites
Maar niet alleen de entertainmentsector moet beter worden dankzij de hervorming van het auteursrecht. Met dit voorstel krijgen ook de uitgevers meer rechten. Wie nu bijvoorbeeld een film of muziek maakt, beschikt over zogenaamde naburige rechten en kan daardoor zelf beslissen waar en hoe die werken geopenbaard worden. Ook uitgevers zouden volgens het voorstel zo'n naburige rechten krijgen, waardoor ze kunnen bepalen wat er met hun artikels gebeurt.
Een belangrijke bepaling, want de uitgevers kunnen zo de strijd aangaan met Google News. Die site aggregeert nieuwsartikels van verschillende sites. Wie bijvoorbeeld zoekt naar nieuws over de Champions League, krijgt een overzicht met links naar nieuwsartikels daarover. Uitgevers klagen dit al lang aan omdat ze vinden dat Google daardoor inbreuk pleegt op hun auteursrecht en Google winst maakt met hun artikels. "Dit is een belangrijke en historische stap", verwelkomde Carlo Perrone van de European Newspapers Publishing Association het voorstel dan ook.
Niet iedereen is echter even opgetogen. Critici vrezen dat de nieuwe regels ervoor zullen zorgen dat hierdoor meer betaalmuren op de nieuwssites komen, en de informatie minder vrij wordt. Bovendien is het nog maar de vraag of dit voor de uitgevers geen pyrrusoverwinning wordt. Als Google weigert om de uitgevers te betalen voor de links in Google News, kan de Amerikaanse gigant beslissen niet langer naar die sites door te verwijzen. Voor de nieuwssites kan dit een flinke slok op de borrel betekenen. In Spanje en Duitsland zagen nieuwsmedia het aantal bezoekers verminderen toen Google hen niet langer indexeerde.
Of de soep echt zo heet zal gegeten worden, valt nog af te wachten. Het voorstel van de Europese Commissie moet nu naar het Europees Parlement en dan naar de lidstaten, die het uiteindelijk in hun eigen wetgeving moeten omzetten. Daarmee zijn we vertrokken voor een proces van verschillende jaren. De lobbyisten van alle belanghebbenden staan nu al klaar om dat beslissingsproces in de voor hen juiste richting te duwen.