Crombez tackelt cumuls

Crombez wil een artikel in de partijstatuten laten inschrijven waardoor een zitje in een parlement niet langer kan worden verenigd met een functie als burgemeester, schepen of OCMW-voorzitter. Dat zei hij gisteren in De Standaard.

Nieuw is het voorstel niet. De zogenoemde 'decumul' was een belangrijkste beloftes van Crombez bij de voorzittersverkiezingen afgelopen jaar. Sp.a is overigens een van de laatste partijen die nog geen cumulverbod had (zie kader).

In het voorstel zijn uitzonderingen mogelijk voor burgemeesters in gemeenten met minder dan 20.000 inwoners en voor schepenen en OCMW-voorzitters in gemeenten met minder dan 30.000 inwoners.

Politoloog Bart Maddens (KU Leuven) verwacht dat heel wat lokale afdelingen van de uitzonderingsmaatregel gebruik zullen maken om iemand "naar Brussel te sturen", maar waarschuwt voor discriminatie tussen gemeenten.

"Voor burgemeesters van gemeenten die net te groot zijn om van de uitzonderingsmaatregel gebruik te kunnen maken, wordt het een pak moeilijker om in het parlement te geraken." Uit onderzoek blijkt immers dat burgemeesters en schepenen beter dan anderen scoren bij parlementsverkiezingen. Maddens: "Hen nu laten kiezen, kan de partij electoraal schaden."

Kamerlid en burgemeester van Harelbeke Alain Top is een voorbeeld van die electorale bonus. "Mocht ik geen burgemeester zijn, dan was ik wellicht geen parlementslid geworden."

Dat wil niet zeggen dat Top niet achter het decumulvoorstel van zijn voorzitter staat, benadrukt hij. Meer zelfs, Top zou het nog wat aanscherpen door lokale afdelingen bij aanvang van elke nieuwe legislatuur te laten bepalen of iemand twee mandaten mag combineren. "Je moet een cumul niet voor twintig jaar toestaan."

Met zijn voorstel wil Crombez zo veel mogelijk partijleden bij de macht betrekken en meer jong talent een kans geven. Daar kan niemand tegen zijn, zegt Renaat Landuyt, die behalve burgemeester van Brugge ook Vlaams Parlementslid is. "Ik verwacht dan ook dat dit voorstel unaniem zal worden goedgekeurd. In het delen zijn we specialisten, waarom zouden we dan tegen verdelen zijn?"

Al wil Landuyt toch benadrukken dat hij de combinatie van beide mandaten erg interessant vindt. "Je kunt op die manier enorm veel persoonlijke contacten leggen. Dat heeft mij op beide beleidsniveaus ook versterkt. Maar dat weegt niet op tegen het belang van de partij."

Maddens stipt aan dat een cumulverbod niet betekent dat burgemeesters en schepenen voortaan geen kandidaat meer kunnen zijn bij parlementsverkiezingen. "De partij kan hen nog steeds inzetten, maar niet op een verkiesbare plaats, want dan zou het als kiezersbedrog kunnen worden gezien. Als ze dan toch verkozen zijn, gaat hun opvolger naar het parlement."

Omweg

Of een cumulverbod de beste manier is om vers bloed in het parlement te krijgen, durft Maddens te betwijfelen. "Je kunt ook rechtstreeks ingrijpen en nieuwe figuren op verkiesbare plaatsen zetten, maar dan moet je een aantal uittredende parlementsleden opzijschuiven. Ik heb het gevoel dat Crombez, om die confrontatie niet te moeten aangaan, voor een omweg kiest."

Zowel Top als Landuyt weet al voor welk mandaat hij kiest, als die keuze zich in 2018 stelt. "Ik hoop dat ik dan nog burgemeester ben, zodat ik voor het burgemeesterschap kan kiezen", is Landuyt duidelijk. Ook Top gaat voor zijn lokaal mandaat. "Daar sta je dichter bij de mensen, en je kunt sneller zaken verwezenlijken dan in de federale omgeving."

Hans Bonte, die als Kamerlid en burgemeester van Vilvoorde evenmin gebruik kan maken van de uitzondering, ziet in het voorstel "eindelijk perspectief op een iets minder zot leven". Welke keuze hij zou maken, zei hij niet.