'België doet niets tegen obesitas'

e cijfers liegen er niet om: slechts 1 op de 2 mannen in België heeft een gezond gewicht en 200.000 kinderen kampen met obesitas. "Desastreus", zegt Mullie, voedingsonderzoeker aan de VUB en Erasmushogeschool. "Zeker als je weet dat zwaarlijvige mensen vijf tot twintig jaar minder lang leven."

Is dat volgens u de schuld van fastfood- en frisdrankgiganten en hun agressieve marketing?

"Elk individu is verantwoordelijk voor wat en hoeveel hij of zij in zijn mond steekt. Maar enkel de zwaarlijvigen met de vinger wijzen, wat nu gebeurt, is veel te simplistisch. Heel de maatschappij pusht ons in de richting van overconsumptie. Met dezelfde slinkse reclametechnieken die de tabaklobby hanteert.

Als individu is het bijzonder moeilijk om op te boksen tegen de miljarden die fastfood- en frisdrankbedrijven investeren om iedereen zo veel mogelijk te laten consumeren, zodat zij zo veel mogelijk winst kunnen maken."

Wat kunnen we daartegen beginnen?

"Om te beginnen: geen tv-reclame meer voor fastfood, geen frisdrankautomaten meer op school en geen speelgoedjes als beloning bij fastfood. Dat zijn schaamteloze truken om de jeugd aan te zetten tot ongezond eten, terwijl men de verhoogde risico's op hart-en vaatziekten en verhoogde bloeddruk maar al te goed kent. Allemaal om de aandeelhouders tevreden te houden.

"Wist u dat de gezondste ontbijtgranen in de saaiste verpakking zitten? Bij de ongezonde varianten steken ze een dvd of speelgoedartikel om de aandacht af te leiden van het hoge suikergehalte. Mijn haar gaat ervan recht staan als ik zie dat Pizza Hut en McDonalds een beroep doen op sportvedetten als Tia Hellebaut en Kim Gevaert om hun fastfood een gezond imago te verschaffen. Of hun naam verbinden aan sportevenementen om zo op sluwe wijze de scholen binnen te dringen."

Eten we ook niet gewoon liever zoet, zout en vet?

"Ook ja. Vandaar dat we de drempel om gezond te eten moeten verlagen in plaats van verhogen. Er is ongelooflijk veel desinformatie. De voedingswaarden mogen nu wel op de etiketten staan, onderzoek heeft uitgewezen dat de meeste consumenten dat zelfs niet lezen.

"Maar we laten ons wel vangen aan lightproducten en functionele voedingswaren zoals Activia en Benecol. Terwijl die meerwaarde niet wetenschappelijk is bewezen. Zo had ik een patiënt die 160 kilo woog en hopen bier dronk, en dat met een Yakult per dag hoopte te compenseren. Lightproducten zitten niet alleen vol suiker, ze zijn ook duurder. Een droom voor de voedingsindustrie, want mensen redeneren al snel: 'Ik neem nog wat, het kan toch geen kwaad'.

Nog een voorstel uit uw boek: alle snackbars in de buurt van scholen bannen. Is dat realistisch?

"Een rookverbod in cafés leek twintig jaar geleden ook ondenkbaar, en kijk nu. Als we niet dringend drastische, structurele maatregelen nemen, zal 100 procent van de mannelijke werknemers tegen 2080 met overgewicht kampen. En twintig jaar later alle vrouwelijke werknemers.

"Maak fruit en groenten goedkoper door de btw te verlagen. Hef meer belastingen op ongezonde voeding, geld dat je kunt investeren in gezondheidscampagnes. Zorg dat iedereen per dag één uur beweging en gezonde maaltijden krijgt op school. Mijn dochter krijgt nu een les over gezonde voeding in de klas, maar tijdens de lunch serveren ze wel biefstuk met friet."

Schiet de overheid tekort?

"Onze overheid doet niets. Jo Vandeurzen(Vlaams minister van Welzijn en Volksgezondheid, kvdp)heeft dan wel 1 miljoen euro vrijgemaakt voor de strijd tegen obesitas, in de praktijk heb ik daar weinig van gemerkt. Vierkleurenbrochures gaan zwaarlijvigheid echt niet uit de wereld helpen. Die worden trouwens enkel gelezen door mensen die al met gezonde voeding bezig zijn, niet door lagere sociaaleconomische klassen waar het probleem nog harder speelt.

"We moeten van het gevecht tegen obesitas echt een nationale strijd maken. Er zijn genoeg buitenlandse voorbeelden, zoals de vettaks in Denemarken, die tonen dat het wél kan. Finland had in de jaren zestig bijna de hoogste sterftecijfers aan hart-en vaatziekten in de wereld, een grootscheepse campagne van overheid en gezondheidsinstanties heeft dat aantal teruggeschroefd. Niets is onomkeerbaar, maar er moet wel nu iets gebeuren."