Spoorstaking geeft politiek munitie
De socialistische vakbond ACOD kondigt een spoorstaking aan op 10 oktober. Net in die periode debatteert het parlement over de invoering van de minimale dienstverlening. Geven de bonden de meerderheidspartijen ongewild een kans om te scoren?
Topministers als Johan Van Overtveldt (N-VA) en Alexander De Croo (Open Vld) die speculeren over de privatisering van de NMBS, de nakende invoering van de minimumdienstverlening, maar ook de afbouw van het ambtenarenpensioen en de beslissing van de regering om veel minder gebruik te maken van vaste benoemingen.
Het zijn allemaal redenen waarom ACOD Spoor op 10 oktober 24 uur het werk gaat neerleggen. De actie past in een staking van de socialistische vakbond binnen de hele publieke sector op dezelfde dag.
De timing is niet toevallig. De tweede week van oktober begint ook officieel het politieke jaar in het federaal parlement, wanneer Charles Michel (MR) zijn State of the Union geeft. ACOD gunt de regering niet zomaar haar gloriemoment.
Hoog op agenda
Maar misschien had voor de spoorbonden de planning iets beter gekund. Net in diezelfde periode staat in het parlement al het debat gepland over de invoering van de minimumdienstverlening. De regering keurde net voor de zomer het wetsontwerp goed. Vanaf eind september, wanneer de werkzaamheden weer op gang komen, buigt het parlement zich daarover.
Ongewild duwen de bonden een van de thema's waartegen ze protesteren hoger op de politieke agenda. Bij elke spoorstaking tekende zich immers hetzelfde scenario af. Wanneer er een staking is, klinken er vanuit de meerderheid stemmen om de minimumdienstverlening zo snel mogelijk in te voeren. Ook nu haalt mobiliteitsminister François Bellot (MR) dat argument aan.
Nu krijgen de parlementsleden de kans meteen de daad bij het woord te voegen en het wetsontwerp goed te keuren. "Die stakingen hebben geen enkel draagvlak meer", zegt N-VA-Kamerlid en spoorspecialiste Inez De Coninck. "Die vakbondsactie kan ons helpen om die wet er zo snel mogelijk door te krijgen."
Ludo Sempels van ACOD Spoor ziet het probleem niet. "Het parlementaire debat zal er sowieso snel op zitten", vreest hij. "Dit is een regeringsbeslissing, dus de meerderheid heeft zich hier al achter geschaard. Toch hopen wij dat ze nog twee keer nadenken over deze maatregel."
Sempels wijst op mogelijke veiligheidsproblemen. Het wetsontwerp bepaalt dat wie staakt zich vooraf moet aanmelden. Op basis daarvan wordt een treinschema opgesteld, zodat de burger 24 uur op voorhand weet of zijn trein rijdt of niet. "De perrons zullen volstaan", voorspelt de vakbondsman. "Hoe geraken die mensen veilig aan boord als maar de helft van de treinen rijdt?"
'Reizigers gegijzeld'
Vanuit de regering wordt afkeurend gereageerd. "Dit is een treinstaking tegen het regeringsbeleid", zegt Bellot. "We betreuren dat de reizigers daarom gegijzeld worden." Hij wijst op de extra inspanningen die de regering levert. "Vanaf december gaat het aanbod met 5 procent omhoog, de grootste toename in 20 jaar." Open Vld-vicepremier Alexander De Croo noemt de staking "onaanvaardbaar".
Hoe groot de hinder zal zijn, is nog niet duidelijk. De christelijke vakbond ACV beslist bijvoorbeeld pas volgende week vrijdag of ze deelneemt aan de spoorstaking. Of ACV ook meedoet bij andere openbare sectoren wordt pas daarna beslist. Dat ACOD al acties heeft aangekondigd zonder eerst te overleggen, levert bij ACV tandengeknars op. Bij de socialistische spoorbond is de stakingsbereidheid alvast groot, verzekert Sempels. "De basis heeft zelf gevraagd om acties en die zijn unaniem goedgekeurd."