Direct naar artikelinhoud

Waarom goede doelen uw geld (soms) niet willen

Als u een deel van uw erfenis wil nalaten aan een goed doel, contacteert u maar beter een goede notaris. Want u moet voldoende schenken én een duidelijk bedrag noemen, want anders kunnen goede doelen zonder pardon weigeren. 'Kom op tegen Kanker weigerde onze 25.000 euro.'

In februari vorig jaar overleed de tante van Paul Coesemans. In haar testament had ze gedacht aan het goede doel. "Mijn tante wilde 25.000 euro schenken aan Kom op tegen Kanker", zegt Coesemans. "en zo wilde ze ook de successierechten voor haar erfgenamen verlagen. Maar Kom op tegen Kanker weigerde. Vreemd, aangezien die vorm van steun aan het goede doel vandaag toch enorm wordt gepromoot."

Schenkingen aan goede doelen in uw testament zijn inderdaad al langer ingeburgerd. De Belgische acteur Jan Decleir maakte in 2008 al reclame voor de nationale groepscampagne vzw Testament.be, want "ook als je er niet meer bent, kan je nog meer betekenen dan je denkt".

En toch weigerde Kom op tegen Kanker het geld van mevrouw Coesemans. Waarom? 'Een goed doel dat geld weigert, waar gaat het met deze wereld naartoe', kunt u denken. Maar niemand is verplicht om een erfenis te aanvaarden en dat geldt dus ook voor goede doelen. "Het is inderdaad zo dat Kom op tegen Kanker erfenissen kan weigeren", zegt Yves Braeckman, woordvoerder van Kom op tegen Kanker. "Maar dat is zeker niet de bedoeling. We bestuderen elke schenking grondig en weigeren alleen als we een heel goede reden hebben, zoals schendingen van de wetgeving."

Waarom ze de schenking van mevrouw Coesemans niet wilde aanvaarden, wil de organisatie niet zeggen. Omdat het over vertrouwelijke informatie gaat, treden we niet in detail, klinkt het.

Verplichtingen

Ook de familie Coesemans bleef met vragen zitten. "We waren natuurlijk wat boos", zegt Paul Coesemans. "We begrijpen niet waarom ze weigerden, want het was toch een mooie som en onze notaris heeft ons ook nadrukkelijk gezegd dat alles wettelijk verlopen is. Uiteindelijk hebben we het geld dan gewoon verdeeld onder de erfgenamen."

Kom op tegen Kanker benadrukt dat iedereen welkom is om in gesprek te gaan over schenkingen, ook als de vzw een erfenis weigert. Dat ze nu niet in de pers wil communiceren over deze zaak is normaal, zegt Nadine Loenders, hoofdjurist van het Leuvens Universiteitsfonds - zij overziet de financiering en sponsoring van de universiteit. "Wij spreken ook niet over concrete gevallen omdat het over vertrouwelijke informatie gaat."

Wie aan een goed doel wil schenken, moet dat immers in zijn of haar testament zetten. De notaris creëert dan een zogenaamd 'duolegaat'. Deze formule geeft een voordeel aan een goed doel, maar dat heeft dan ook een aantal verplichtingen, zoals het betalen van de successierechten of erfbelasting. "Het is een volledig correcte fiscale manier van werken", zegt Kris De Sagher, woordvoerder van de Vlaamse Belastingdienst. "Maar alle partijen mogen nog altijd zélf bepalen of ze akkoord gaan met de regeling."

Belangrijk is dus dat er een win-winsituatie ontstaat. Het goede doel ontvangt dan (voldoende) steun en de erfgenamen krijgen een belastingvoordeel. Maar als het testament niet concreet genoeg is over het bedrag van de schenking én het bedrag van de erfbelasting, dan is er meer kans dat een goed doel van de erfenis afziet.

"Niemand heeft een glazen bol", zegt Bart van Opstal, woordvoerder van de Koninklijke Federatie van het Belgisch Notariaat. "Maar wie voor een duolegaat kiest, moet toch goed opletten dat er voldoende voordeel is voor het goede doel. Want het is niet de bedoeling dat de kosten hoger zijn dan wat het effectief krijgt. Dan is het natuurlijk logisch dat het de erfenis weigert." De schenking moet het goede doel effectief steunen en is dus niet bedoeld om louter een belastingvoordeel te bekomen.

Risico

Om uw schenking toch correct tot bij uw goede doel te krijgen, neemt u dus maar best een goede notaris bij de hand. Die heeft softwareprogramma's die berekeningen en schattingen kunnen maken.

Al blijven er natuurlijk altijd onzekere elementen, zegt Van Opstal. "Aandelen kunnen bijvoorbeeld opeens fors dalen. Maar soms worden extra kosten zoals verzorging op latere leeftijd of facturen voor rusthuizen te laag ingeschat, en dat kan voor problemen zorgen bij de afwikkeling van het testament." Notarissen maken nu al zo realistisch mogelijke schattingen, maar waarschuwen de mensen ook dat het steeds een risico blijft. De mogelijkheid dat uw geld niet terechtkomt bij het goede doel dat u verkiest, blijft dus altijd bestaan.