Op eieren lopen in Turkije

Vier dagen geleden nam het Turkse regime hardhandig de grootste oppositiekrant van Turkije, Zaman, over. Intussen zijn tientallen kritische journalisten achter de tralies gedraaid en staat de regering klaar om een belangrijk persagentschap in te lijven. President Erdogan beseft dat Europa van hem afhankelijk is voor een oplossing in de vluchtelingencrisis en acht zichzelf onaantastbaar. Vandaar dat het principeakkoord tussen de EU en Turkije wordt afgeschoten door het Europees Parlement en de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties. Zij willen niet dat vluchtelingen zomaar worden teruggestuurd naar een land zonder bescherming.

Net nu begint in Ankara een Turks-Belgische top met regeringsleden Koen Geens (Justitie, CD&V), Jan Jambon (Binnenlandse Zaken, N-VA), Didier Reynders (Buitenlandse Zaken, MR) en Theo Francken (Asiel en Migratie, N-VA). De top staat in het teken van onderlinge samenwerking. Zo bespreekt Geens met zijn Turkse evenknie de gerechtelijke activiteiten in terrorismezaken. Jambon woont een vergadering bij tussen de Turkse en Belgische politie. Bedoeling is dat zij vlotter informatie gaan uitwisselen. Vraag is of dit de juiste timing is. "Dat die ontmoeting net nu valt, is puur toeval. Ze was al heel lang gepland", benadrukt de woordvoerder van Jambon.

Uitdrukkelijk njet

Zullen de ministers een woord lossen over de schending van de persvrijheid? Jambon staat er niet voor te springen. "Het is niet de bedoeling dat we over dit soort thema's praten. Dat is eerder de taak van buitenlandminister Reynders." Ook Geens heeft geen speciale plannen in die richting. "De gesprekken daarover lopen al lang en blijven ook lopen", klinkt het. De CD&V'er zal samen met Reynders wel aan tafel gaan met mensenrechtenactivisten en Turkse journalisten.

Het contrast met de verontwaardiging in ons land is groot. In België sprak N-VA gisteren een uitdrukkelijk njet uit tegen een Turks lidmaatschap van de Europese Unie. Een van de eisen van Turkije is het openen van nieuwe hoofdstukken in de toetredingsonderhandelingen. Maar N-VA ziet een toetreding niet zitten. "Ankara kiest consequent voor de koers van het autoritaire Midden-Oosten en bouwt de burgerlijke vrijheden af. Wie de trekken van een autocratie vertoont, verdient geen perspectief op toetreding", zeggen N-VA-europarlementsleden Sander Loones en Mark Demesmaeker. Een boodschap die kan tellen aan de vooravond van een belangrijke Turks-Belgische top.

Vanuit het regeringsvliegtuig probeerde Reynders gisteren te vermijden dat de top in het water zou vallen. "Ik lees en hoor veel parlementsleden over allerhande zaken, maar ik ben hier met een duidelijk regeringsstandpunt. Dat is klaar en duidelijk: we zijn bereid nieuwe hoofdstukken te openen. Alleen zo is het mogelijk om een echte dialoog op gang te krijgen met Turkije, ook over persvrijheid en justitie." Feit is wel dat de ministers gewrongen zitten in Ankara. Onze nationale belangen en de mensenrechten staan er lijnrecht tegenover mekaar.

Hoeksteen

Sp.a-oppositielid Dirk Van der Maelen noemt de top een schande. "Dit is de slechtst mogelijke timing om de banden met Turkije aan te halen. Terwijl onze ministers daar zitten, voert het regime van Erdogan een strafcampagne tegen de Koerden en draait het journalisten achter de tralies." Van der Maelen verwijst naar het regeerakkoord, waarin het respect voor mensenrechten naar voren wordt geschoven als hoeksteen van het buitenlandbeleid. "Hoe kun je dan op dit moment naar Turkije reizen?"

► 2-3