Boze intercommunales weigeren 'postjes' op te geven

Graaiers. Profiteurs. Postjespakkers. De Vlaamse lokale politici zijn het beu dat ze vereenzelvigd worden met die begrippen. Dat hun collega's op het Vlaamse niveau in de regering enkele weken geleden een voorbeeld wilden stellen door te beslissen dat alle raden van bestuur nog hoogstens vijftien postjes mogen tellen, is in het verkeerde keelgat geschoten. "En nee, dat heeft niets met graaien te maken", zucht een aantal voorzitters van intercommunales. "Het gaat om de democratische vertegenwoordiging van iedere gemeente in een intercommunale. Dat wordt onmogelijk met de nieuwe wet."

De wrevel zit diep, maar speelde zich de voorbije weken vooral achter de schermen af. Het was LDD'er en burgemeester van Glabbeek Peter Reekmans die er eind juni als eerste in een opiniestuk in enkele zinnetjes naar verwees: "Opmerkelijk zijn de demarches van CD&V in de talrijke raden van bestuur van intercommunales. Hun mandatarissen nemen het woord en willen dat de raad van bestuur een stevig statement stuurt naar de Vlaamse regering." Reekmans noemt dat 'tjevenstreken' en vindt dat de partij zich wil vastklampen aan postjes, maar een rondvraag toont aan dat het gaat om een initiatief dat breed wordt gedragen onder lokale mandatarissen. Of ze nu tot Open Vld, sp.a, Groen of CD&V horen: ze zijn boos op de Vlaamse regering. Zelfs N-VA'ers scharen zich achter het protest tegen hun eigen minister van Binnenlands Bestuur Liesbeth Homans.

Om te sussen

Een aantal lokale politici noemt de Vlaamse beslissing onomwonden 'platte symboolpolitiek'. "We staan volledig achter het idee om de uitwassen aan te pakken", zegt burgemeester van Nijlen Paul Verbeeck (CD&V). "Maar deze maatregel is niets meer dan een oplossing om de publieke opinie te sussen. Mijn mening is dat de nationale politiek hier plat op de buik is gegaan voor de druk in de media." Verbeeck is voorzitter van energie-intercommunale IVEG, die vandaag 37 bestuursleden telt. "Eén voor iedere gemeente die is aangesloten. Dat vind ik niet buitensporig. Als wij nu moeten snoeien tot vijftien, welke gemeenten hebben dan nog iets te zeggen in de intercommunale en welke niet?"

Ook de afvalintercommunale Limburg.net, die alle Limburgse gemeenten en steden vertegenwoordigt, de Antwerpse milieu- intercommunale IGEAN en de rioleringsintercommunale Riobra sloten zich aan bij het protest. Samen vertegenwoordigen ze meer dan honderd gemeenten. "Maar het gevoel leeft bij álle intercommunales", zweert Walter Cremers (sp.a), voorzitter van Limburg.net en schepen in Lommel.

De nieuwe regels zorgen niet alleen voor onvrede tussen de lokale overheden en de regering, ze zetten ook druk op de relaties binnen de partijen zelf. "Over alle partijgrenzen heen is er een geweldige spanning ontstaan tussen lokale en nationale mandatarissen", zegt Verbeeck. De lokale politici voelen zich in de steek gelaten, in de hoek gezet als 'graaiers' en nu bestraft met de nieuwe regels. "Terwijl we niets te maken hebben met de wantoestanden in Brussel of Luik", zegt Verbeeck.

Hopen op toegevingen

Zijn collega Cremers hoopt dat de Vlaamse regering dan ook toegevingen doet. "Ik hoop dat Homans zich nog bedenkt of dat het parlement de wet nog aanpast." Al geeft Cremers toe dat het ijdele hoop is. De intercommunales vestigen hun hoop op de Raad van State. Die moet nog advies uitbrengen over de nieuwe wet. "We hebben goede hoop dat men daar zal inzien dat deze nieuwe regels de democratische controle uithollen." Minister Homans maakt zich echter sterk dat haar wettekst de juridische toets zal doorstaan. "Als minister wil ik kleinere en transparantere bestuursorganen. Dat is ook wat de Vlaming verwacht. Ik ben dan ook geenszins van plan om de beslissingen te herzien."