Reclameborden bespieden u
JCDecaux, de grootste aanbieder van buitenreclame, heeft in Belgische winkelcentra camera's in zijn reclameborden om passanten te filmen. Zo probeert het bedrijf gegevens te verzamelen. De toekomst volgens adverteerders, onwettig volgens privacy-experts.
In shoppingcentra verspreid over het land staan digitale reclameborden met een cameraatje in. Ze houden het passerende publiek in de gaten. De borden zijn er gezet door Dooh-tv, een Belgisch bedrijfje dat reclame heeft geplaatst in meer dan twintig shoppingcentra. Sinds september vorig jaar is Dooh-tv eigendom van JCDecaux.
Daar noemen ze de camera's liever 'visuele sensoren'. Ze zouden geen beelden bijhouden, maar bewegingen tellen. Zo meten ze hoeveel personen naar het advertentiepaneel kijken, maar op basis van gelaatsuitdrukkingen weet de software ook of u een man of een vrouw bent en hoe oud u bent.
"Dat soort informatie is de heilige graal voor adverteerders", zegt Veerle Colin, marketingdirecteur bij JCDecaux. "Het laat toe om gericht te adverteren."
In strijd met de wet
Privacy-experts zijn minder enthousiast. Het gebruik van camera's is in de publieke ruimte aan strikte wetgeving gebonden. "Dit valt duidelijk niet onder toepassingen van de wet op bewakingscamera's", zegt Ronny Saelens, onderzoeker privacyrecht aan de VUB. "Ze zouden deze camera's duidelijk moeten vermelden, maar ook de kans geven om niet gefilmd te worden. Die mogelijkheid is er in zo'n publieke ruimte nooit."
Ook de Privacycommissie denkt dat het in strijd is met de wet en zal contact opnemen met JCDecaux. Noch de privacycommissie, noch de Unie van Belgische Adverteerders zegt op de hoogte te zijn van de camera's. JCDecaux benadrukt dan weer dat het niet gaat om camerabeelden, maar om geanonimiseerde cijfergegevens. Daar is privacy-expert Saelens het niet mee eens. "Zelfs als het beeld nergens wordt bewaard, is er initieel toch sprake van beeld. Hoe kan men anders op basis van gelaatsuitdrukkingen het geslacht of de leeftijd bepalen? En dus is het in strijd met de privacywetgeving."
JCDecaux wil niet zeggen hoeveel reclamepanelen met deze camera's en software zijn uitgerust en in welke shoppingcentra. Zeker is dat er verschillende in gebruik zijn.
Uit een korte rondvraag van De Morgen bij verschillende winkelcentra met toestellen van het vroegere Dooh-tv blijkt dat die geen weet hebben van publieksonderzoek via camera's. "Het zou kunnen dat de shoppingcentra hier geen weet van hebben, want zij zijn niet de klanten van JCDecaux. Dat zijn de adverteerders", zegt Klaus Lommatzsch, marketing en communicatie-expert bij Duval Union. "Ik denk dat dit de toekomst is."
Dit wordt bevestigd door een van de winkelcentra uit de rondvraag. In een presentatie aan Waasland Shopping Center stelde JCDecaux onlangs de mogelijkheden van een camera nog voor als een innovatieve oplossing.
Tegenover De Morgen spreekt Veerle Colin van JCDecaux nochtans van een uitdoofscenario. "Onze onderaannemers garanderen dat de privacywetgeving gerespecteerd is. Er wordt immers niet gefilmd en het gaat niet om persoonsgebonden gegevens. Maar we weten hoe gevoelig het ligt bij het publiek."
► 9