100 dagen VS-president: Trump is goed bezig

Honderd dagen: het is sowieso een overhaaste manier om een president te evalueren. Het was Franklin Delano Roosevelt die deze maatstaf lanceerde, maar die had in 1933 dan ook goede redenen om van in het begin vaart te maken met zijn beleid: vier jaar na de beurscrash lag de Amerikaanse economie plat en was de samenleving een sociaal kerkhof.

Die hoogdringendheid is er bij Donald Trump minder, maar toch is het zinvol om hem op de eerste honderd dagen af te rekenen: in de eerste plaats omdat het Trump zelf was die bij zijn aantreden verklaarde dat hij zijn land en de wereld in honderd dagen zou veranderen.

Op de vraag of hij daarin geslaagd is, zullen velen geneigd zijn om 'neen' te antwoorden. Voor de muur met Mexico is er voorlopig geen geld, het inreisverbod voor moslims was chaos, het Witte Huis werd een duiventil, het buitenlandbeleid zit vol bochten en de afbraak van Obamacare is op de lange baan geschoven.

Maar staren we ons niet te veel blind op die gehypete mislukkingen? En laat de doorsnee Europeaan zich niet te veel leiden door zijn/haar weerzin voor Trumps hyperconservatieve ideologie, loopjes met de waarheid en groezelig taalgebruik?

Wie Trumps beginfase beoordeelt op basis van wat de president zelf beloofde, komt tot een minder negatieve beoordeling. Ten eerste was er de benoeming van de behoudsgezinde Neil Gorsuch tot rechter bij het Amerikaanse hooggerechtshof. Het belang van die aanstelling kan niet onderschat worden: van de negen opperrechters zijn er nu vijf van Republikeinse signatuur. Met name voor ethische kwesties als abortus, wapendracht en de doodstraf zal de supreme court een soort verlengstuk van het Trump-beleid worden. Getuige daarvan: amper enkele uren na zijn benoeming weigerde Gorsuch, samen met de vier andere conservatieve rechters, het uitstel van executie te ondertekenen van acht gedetineerden op death row waarna die gevangenen met een dodelijke injectie om het leven werden gebracht.

Gulheid

Minstens even belangrijk voor Trump was dat hij de superrijken enkele mooie cadeaus kon offreren. Schijnheilig is hij over dit ultraliberale beleid nooit geweest: Trump gelooft dogmatisch in de idee dat fiscale voordelen voor de superrijken voor extra-investeringen zullen zorgen waarvan uiteindelijk iedereen beter wordt. Apotheose van deze gulheid waren de drastische belastingvermindering die de president deze week aankondigde: grote bedrijven zullen slechts 15 procent in plaats van 35 procent taksen moeten betalen, de hoogste inkomens krijgen een belastingverlaging van 5 procent en hoeven ook geen eigendomstaks meer te betalen voor hun villa's van meer dan 5,5 miljoen dollar.

De mensen met de middeninkomens zijn de losers van deze hervorming, maar waarom zou Trump zich druk maken over hen? Die stemden toch bijna allemaal Hillary.

Ook het neerhalen van de Wall Street-restricties was niet bepaald nadelig voor de superrijken. Op aangeven van JPMorgan Chase CEO Jamie Dimon pakte Trump uit met een Executive Order om de beursregulaties te verzachten. De spelregels die na de financiële crisis van 2008 tot stand kwamen om roekeloze leningen en rommelkredieten aan banden te leggen, zijn volgens Trump en co. overbodig. "Banken moeten opnieuw agressief geld kunnen lenen. Ik ken zoveel mensen, vrienden van mij, die prachtige bedrijven hebben, maar geen geld kunnen lenen."

Amerikaanse ondernemingen mogen verder tevreden zijn over Trumps Buy American, Hire American-strategie waarbij overheidsdiensten én consumenten zwaar worden aangemoedigd om producten en diensten van eigen bodem te kopen en waarbij buitenlandse producenten strenge importcontroles mogen verwachten. Ook het schrappen van internationale handelsakkoorden als het Trans-Pacific Partnership Agreement (TPP) past in Trumps economisch nationalisme.

Nog een belofte die Trump inwilligde: hij saboteerde de plannen inzake klimaatverandering. Met de absolutie van de president mochten steenkoolmijnen heropstarten en werd begonnen met de constructie van Keystone XL- en de Dakota Acces-pijpleidingen.

Appreciatiecijfers

Nogmaals: het gaat hier stuk voor stuk over maatregelen die volgens veel Amerikanen en andere wereldburgers als roekeloos, inhumaan, simplistisch en verouderd worden afgedaan, maar die door Trump en zijn aanhang als de weg naar het geluk worden beschouwd. Dat blijkt ook uit de appreciatiecijfers van de president. Meer dan de helft van de Amerikanen vindt Trump een slechte leider maar 98 procent van de mensen die een half jaar geleden voor de miljardair stemden, verklaren dat opnieuw te zullen doen.

Op dat vlak heeft Trump niet veel veranderd: zijn tegenstanders haten hem, zijn aanhangers staan nog steeds aan zijn zijde. En de rest van de wereld kijkt toe met een vreemde mengeling van verbazing, fascinatie, angst en frustratie.

Last but not least: als er iemand beter is geworden van honderd dagen Trump, dan is het Trump zelf. Fiscale voordelen voor superrijken en grote bedrijven, bescherming van Amerikaanse zakenbelangen: de baas van The Trump Organization mag bijzonder tevreden zijn over president Trump.