Vrees voor vergelding houdt Belgische F-16's aan de grond

Nadat de VS vrijdag 59 Tomahawk-raketten afvuurden op een Syrische luchtmachtbasis, is het onduidelijk hoe Syrië en zijn bondgenoot Rusland zullen reageren. Rusland dreigt ermee de speciale communicatielijn met de VS op te schorten. Met die lijn houden beide landen elkaar op de hoogte van hun luchtoffensieven, om zo misverstanden en ongelukken te vermijden.

Omwille van die onzekerheid voeren de Europese bondgenoten van de door Amerika geleide coalitie voorlopig geen vluchten meer uit boven Syrië. Dit betekent dat ook de Belgische F-16's tot nader order aan de grond blijven.

Een woordvoerder van Belgisch defensieminister Steven Vandeput (N-VA) benadrukt wel dat België in geen geval de coalitie in vraag stelt. "Ik kan u enkel zeggen dat er afgelopen weekend niet gevlogen is. Het is aan de internationale coalitie om gebruik te maken van de Belgische diensten en bepaalde doelwitten te selecteren. Dat is de afgelopen 48 uur niet gebeurd en daarom bleven onze F-16's aan de grond. Maar dat betekent geenszins dat België de coalitie in vraag stelt of dat België zijn vluchten boven Syrië eenzijdig opschort. We stappen zeker niet uit de coalitie."

Sinds de VS-aanval op de Syrische luchtmachtbasis zijn er dan ook minder coalitiebombardementen: sommige bronnen hebben het over een halvering. De omsingeling van IS-bolwerk Raqqa door Koerdische strijders en rebellen van het Bevrijdingsleger dreigt daardoor moeizamer te verlopen.

Knarsetanden

De VS voeren nog wél bombardementen uit boven Syrië. Zo was er afgelopen weekend een luchtaanval op het dorpje Hanida, op 30 kilometer van Raqqa. Daarbij kwamen volgens het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten vijftien mensen om het leven, onder wie vier kinderen.

Ook Rusland en Syrië zetten hun luchtoffensief onverminderd voort. Daarbij valt opnieuw op dat de acties niet gericht zijn tegen IS-stellingen, maar tegen dorpjes die gecontroleerd worden door het Syrische Bevrijdingsleger, dat het Assad-regime wil omverwerpen. In het dorp Urum al-Joz vielen volgens de Burgerbescherming negentien doden, onder wie vijf kinderen, en vijfentwintig gewonden.

De kans dat Syrië en Rusland de Amerikaanse Tomahawk-aanval van vorige week met militaire acties zullen vergelden, is echter klein. Amerikaanse militaire bronnen maakten al duidelijk dat het bombardement enkel bedoeld was als antwoord op de chemische aanval die de Syrische luchtmacht vorige week uitvoerde op het dorpje Khan Sheikhoun, waarbij 84 mensen om het leven kwamen. Omdat de VS niet van plan zijn het Assad-regime door middel van bombardementen ten val te brengen, ziet het ernaar uit dat Rusland het Tomahawk-bombardement knarsetandend zal gedogen.

Dat laatste blijkt ook uit het feit dat Rusland op geen enkele manier voorbereidingen treft voor een vergeldingsaanval: Russische radars en luchtafweergeschut worden niet in stelling gebracht tegen coalitiedoelen, zo melden Amerikaanse militaire bronnen.

Toch heeft Rusland een duidelijke waarschuwing in petto: samen met Iran en de sjiitische militie Hezbollah zal het terugslaan als de Verenigde Staten hun bondgenoot Syrië opnieuw aanvallen. "De VS hebben een rode lijn overschreden", klinkt het in een gezamenlijke verklaring.

Bezoek aan Rusland

Hoe lang de voorzorgsmaatregelen van de internationale coalitie zullen aanhouden, is niet duidelijk. Wellicht zal het bezoek van de Amerikaanse buitenlandminister Rex Tillerson aan Moskou voor meer duidelijkheid zorgen. Tillerson is overmorgen in Rusland en de veiligheidsprotocollen tussen de Russische en Amerikaanse commandocentra voor Syrië zullen ongetwijfeld ter sprake komen.

Komt er meer duidelijkheid, dan zullen ook de Belgische F-16's snel weer deelnemen aan de anti-IS-bombardementen. Indien er geen akkoord komt, dreigt het offensief op Raqqa in de problemen te komen en zullen ook de Amerikaans-Russische spanningen naar een nieuw hoogtepunt gaan.