Antwerpen haalt foute verkeerscijfers offline
Coup de théâtre in de veelbesproken Antwerpse verkeersveiligheidscampagne. Het stadsbestuur erkent dat de cijfers die de campagne moesten verantwoorden niet kloppen en laat ze offline halen. 'Maar de campagne blijft ook zonder cijfers gerechtvaardigd en nodig', klinkt het op het Schoon Verdiep.
De nieuwe verkeersveiligheidscampagne van de stad Antwerpen en de lokale politie ligt al sinds de start eind augustus onder vuur. Het stadsbestuur erkent nu dat de cijfers achter de campagne niet kloppen en zal er dan ook niet langer naar verwijzen. De website meerveiligverkeer.be werd vanmiddag al aangepast; er is nu geen sprake meer van welke situaties de grootste oorzaken zijn van verkeersongevallen.
Burgemeester Bart De Wever erkent bij monde van zijn woordvoerder dat er fouten zijn gemaakt en zegt dat de stad en de politie "te ambitieus" zijn geweest. "We hebben hier inderdaad misschien wel te veel hooi op onze vork genomen. Als we verwijzen naar cijfers, moeten we dat ook kunnen staven, en daar blijkt iets fout gelopen," zegt woordvoerder Johan Vermant aan De Morgen.
De nieuwe campagne focust voor het eerst niet enkel en alleen op het autoverkeer, maar richt zich ook specifiek op voetgangers en fietsers. In het Antwerpse straatbeeld hangen daarom al enkele weken duizenden bordjes met boodschappen als 'Ben jij ook een even-wachten-tot-het-groen-wordt-fietser?' Maar veel fietsers en zwakke weggebruikers voelen zich geviseerd en geculpabiliseerd en vinden de focus ongerechtvaardigd.
De lokale politie antwoordde twee weken geleden op de forse kritiek met de stelling dat uit onderzoek blijkt dat twee van de vier belangrijkste oorzaken van ongevallen in Antwerpen 'fietsen op het voetpad' en 'fietsen tegen de rijrichting' zijn. Op plaats één en twee zouden 'te snel rijden' en 'rood licht negeren' staan. Maar ook op die bewering kwam veel kritiek en uiteindelijk gaf de politie toe dat ze een fout had gemaakt: het ging enkel over ongevallen waarbij zwakke weggebruikers waren betrokken, en niet over alle verkeersongevallen.
'Wraakroepend gegoochel'
De Antwerpse gemeenteraad kreeg daarop gisterenavond het befaamde rapport onder ogen waarop de campagne is gebaseerd. Maar de langverwachte duidelijkheid brachten de cijfers niet, integendeel. De analyse zette de bewering van de politie zelfs helemaal op losse schroeven. Oppositieraadslid Toon Wassenberg (sp.a) sprak van 'wraakroepend gegoochel met cijfers'. "De burgemeester blijft zeggen dat de campagne gebaseerd is op objectieve cijfers en verwijt ons politiek spelletjes. Dan is het toch wel vreemd dat hier nu iets totaal anders uit blijkt. Bart De Wever staat hier met zijn broek op de enkels."
Enkele cijfers uit het rapport: op het voetpad fietsen was in de periode 2012 tot 2014 de oorzaak van welgeteld zes ongevallen, of 0,51 procent van het totaal. Het is daarmee pas de dertiende oorzaak van ongevallen met zwakke weggebruikers, terwijl het volgens de campagne de derde oorzaak is.
Te snel rijden, in de campagne oorzaak nummer één, valt in de cijfers al helemaal nergens te bespeuren. Het is dus ook nog altijd niet duidelijk of dat gaat over fietsers en autobestuurders. Het rode licht negeren, in de campagne op plaats twee, staat pas op de elfde plaats met 83 oorzaken bij fietsers en op de zesde plaats met 56 oorzaken bij voetgangers. Bovendien blijkt uit de cijfers ook helemaal niet wie het rode licht negeerde: de fietser/voetganger, of de tegenpartij, meestal een autobestuurder.
De allergrootste oorzaak van ongevallen met fietsers is volgens de analyse het niet verlenen van voorrang, meestal bij het afdraaien. Die zijn 'goed' voor 20 procent van de ongevallen. Maar ook hier is het onduidelijkheid troef. "Vooral bij het negeren van voorrang bij het afslaan heb ik het donkerbruin vermoeden dat de veroorzaker in het merendeel van de gevallen een bestuurder is en niet de betrokken fietser", zegt Wassenberg. "Net zoals bij de vermelding 'Overstekende voetgangers op zebrapad' de voetgangers wellicht niet de veroorzakers zijn van het ongeval."