Onbeperkt betaald verlof? Het kan

"Meer autonomie. Een hogere productiviteit. Minder kans op burn-out. Geen getel meer hoeveel verlofdagen er nog overblijven. En uiteindelijk: meer arbeidsvreugde." Christophe Morbee, manager van Besox in Knokke, weet waarom hij al twee jaar met het idee rondloopt om onbeperkt betaald verlof in te voeren. Daarmee schrapt hij het anciënniteitsverlof van het personeel en legt hij de duur van het verlof volledig in handen van zijn 34 werknemers. Gemiddeld nemen die nu 25 vakantiedagen op, vanaf 1 januari 2018 mogen dat er meer zijn. Of minder, tot aan de wettelijke grens van 20 dagen.

Morbee haalde de mosterd bij Netflix, waar de zowat 4.000 werknemers al sinds 2004 onbeperkt vakantie mogen nemen, zolang het nodige werk wordt verzet. "Studies bewijzen dat dit systeem de productiviteit van een bedrijf opdrijft. In België is het blijkbaar toch een utopisch idee. Maar of mijn werknemers nu 20, 50 of 100 verlofdagen nemen: wat telt, is dat de klant tevreden is en onze werknemer gelukkig op de werkvloer."

Collegiaal

Grote voorwaarde om de regeling te doen slagen: collegialiteit. "We verwachten dat collega's het werk opvangen dat een werknemer in verlof achterlaat", stelt Morbee. "Iedereen wil zijn vakantie goedgekeurd zien. Willen we dat zo houden, dan moeten collega's soms met elkaar afspreken om op een ander moment tijd voor zichzelf te nemen."

Op de vloer zelf klinkt dat weinigen verwachten aan hun aantal huidige verlofdagen te komen. Veel mensen werken hier immers al tientallen jaren, en zitten vastgeworteld in een bepaalde vakantiestructuur. "De modaliteiten zijn nog niet vastgelegd", zegt Morbee nog. "Zo weten we bijvoorbeeld nog niet met welke minimumbezetting we zullen werken. Maar twee weken een leeg kantoor in Oostende: dat zal niet lukken. Zie ik rotte appels of beslist een personeelslid om een jaar thuis te blijven, dringt een gesprek zich op."

Arbeidsexpert Jan Denys denkt niet dat deze verlofregeling een gangbare trend zal worden en neemt de benaming met een korreltje zout. "Onbeperkt is niet altijd onbeperkt, want het werk moet gebeuren. De duidelijkheid voor de werknemer valt ook weg. Je legt veel autonomie en verantwoordelijkheid in zijn handen, en dat kan stress bezorgen." Ook over de motivatie is Denys sceptisch. "Ik ben niet zeker of dit systeem een burn-out zal verhelpen: wat met iemand die veel verlof genomen heeft en terugkeert naar een gigantische berg werk?"

"Als iemand ons in een enorm drukke periode verlaat en de collega's het dus niet opgevangen krijgen, zal die persoon tijdens het verlof wel eens mails of een betaling moeten opvolgen", zegt Morbee. "Ze moeten een zelfstandig denkpatroon ontwikkelen. Extra stress? Neen, dat denk ik niet. Die betaling laat je anders tóch niet los."

Ontspanning

Het idee van Morbee is geen primeur voor België, want op kleinere schaal pakt het Antwerpse communicatiebureau Marbles het intussen al een jaar op deze manier aan. Na een eerste evaluatie in januari bleek dat de tien werknemers al vijf dagen méér vakantie opnamen, welgeteld 25. En voor dit jaar verwachten ze een stijging tot wel 30 vakantiedagen. CEO Tom Herrijgers zag ook het aantal ziektedagen terugvallen van een week naar slechts twee of drie. "Door die verlofregeling en een betere verdeling van het werk zien we dat het personeel meer rust en ontspanning heeft en er meer gelachen wordt, terwijl dezelfde resultaten behaald worden."

"Mijn enige vrees is dat collega's elkaars verlof beginnen tellen", zegt Morbee nog. "Omdat de een niet meer of minder wil opnemen dan de ander."