Eerst weekend, dan de chaos
In Brussel kun je vanaf maandag niet meer met de auto door het centrum van de stad rijden. Tientallen straten, waaronder de centrale Anspachlaan, worden een grote voetgangerszone. Brusselaars, en iedereen die er moet zijn, bereiden zich maar beter voor. 'Mijn vrouw geraakt allicht nooit meer in Brussel.' Ann De Boeck
De Kardinaal Mercierstraat, naast Brussel-Centraal. Drie dagen voordat deze straat definitief wordt afgesloten, worden her en der wegmarkeringen aangebracht voor de nieuwe bushaltes van de MIVB. De oranje werkplunjes vormen hier, na de plaatsing van duizend nieuwe verkeersborden en ontelbare markeringen, stilaan een vertrouwd straatbeeld. Meer dan twintig straten veranderen straks van rijrichting, vele andere worden helemaal afgesloten. Met een beetje geluk vallen al die puzzelstukjes zondagnacht, tussen 20 uur en 6 uur, in elkaar.
Wat al die voorbereidingen niet kunnen vermijden, is de voorspelde chaos. Getuige daarvan is de rust waarmee schepen van Mobiliteit Els Ampe (Open Vld) ons langs de werven gidst. "Angst? Neen. Mijn stressniveau is al wat gedaald, want alles zit op schema. Ik denk dat ik zondagnacht wel zal slapen. Maar ik maak mij geen illusies: maandag zal er sowieso chaos zijn. Dat is onvermijdelijk. Mijn raad? Beschouw het als een vakantie in het buitenland. Druk op voorhand een plannetje af en stippel je route uit."
110 euro boete
Nog een tip: zet uw gps uit, zoniet riskeert u een boete van 110 euro voor het inrijden van de voetgangerszone. Meer dan 200 instructies moeten worden aangepast in de navigatiesystemen, maar elk merk doet dat op zijn eigen tempo. "Bij Google is er maandag al een update, TomTom is ook al volop bezig, maar Garmin en Nokia volgen pas komende week. En dat is enkel voor de onlinediensten, want een gps moet je zelf updaten. Wie dat nooit doet, is dus gesjareld. Mijn vrouw geraakt allicht nooit meer in Brussel", lacht Marc Daniëls, woordvoerder van Ampe, tevens cartoonist en een typisch Brussels 'ketje'.
In de Mercierstraat buigt Filip, een oudere werkman met een witte pet, zich over een plattegrond van de bushaltes die op de stoep ligt. "De tekening klopt niet, want die bushalte moet twee meter verder komen", zo brieft hij zijn werkmakkers. Ampe kijkt vertwijfeld, maar Filip sust: "Op elk plan zit wel een beetje speling." Filip is wel wat gewoon. Hij bouwde in de jaren 90 nog mee aan de voetgangerszone in centrum Gent, toen een erg controversiële beslissing. "Dat was chaos tot en met. Maar kijk: nu zouden de Gentenaars niets anders meer willen."
Fietsersbond boos
Klikt mooi natuurlijk, maar Brussel is Gent niet. En al zeker niet Bordeaux, de Franse stad waar Brussel zich aan spiegelt. Bordeaux geldt internationaal als voorbeeld inzake stadsvernieuwing, maar die transformatie is helemaal gebaseerd op de tram in het centrum. Brussel wil niet weten van een tram in het centrum. Bovendien liep een testfase tijdens de kerstmarkt eind vorig jaar faliekant af, want de kleine ring raakte volledig strop. Er worden vooral problemen verwacht met de 'bestemmingslus' die rond de autovrije zone komt, een miniring die het verkeer rond de zone moet leiden. Critici vrezen dat die lus extra verkeer zal aanzuigen. Dat er allicht vier nieuwe ondergrondse parkings bijkomen in het stadscentrum, maakt het volgens hen alleen maar erger.
Nog scherper is de reactie van de Fietsersbond, die deze week een boos persbericht uitstuurde. "Natuurlijk zijn we blij dat er een voetgangerszone komt, maar daar eindigt het goede nieuws. Want de fietser krijgt geen volwaardige plaats in die zone en moet de omliggende straten gebruiken. Zo komen fietsers natuurlijk gewoon vast te zitten tussen de auto's."
Een ding is zeker: de Brusselaar wordt maandag wakker in een andere stad. Het plan? Minder auto's, meer fietsers, wandelaars en openbaar vervoer. Zonder de muffe geur en de claxons van de auto's op de Anspachlaan wordt een terrasje aan het Beursplein plots een pak aangenamer. En ja, sommige voertuigen zullen nog altijd worden toegelaten in de zone. Taxi's bijvoorbeeld, op voorwaarde dat zij een klant in de zone moeten ophalen. Donderdag voegde het schepencollege daar in extremis nog een extra categorie aan toe: paardenkarren. Met dank aan de schepen van Toerisme.
Schepen Ampe geeft aan dat de sfeer in het stadsbestuur gespannen is. De inzet is hoog. Zondagnacht wordt hoe dan ook een historische nacht voor Brussel, maar die kan zowel negatief als positief uitdraaien. Legt Brussel de lat niet te hoog? "Ja, het is gekkenwerk", zegt Daniëls. "Maar het toont wel aan dat wij van onze stad houden. Geef toe: anders begin je hier niet aan."