Direct naar artikelinhoud

'Sterven doen we sowieso'

Na vijf jaar oorlog heeft Syrisch president Assad het verzet in Aleppo gebroken. 'Ofwel geven we ons over en lopen we het risico op executie. Ofwel blijven we hier, maar dat betekent ook de dood', zegt journalist Bilal Abdul Kareem, die in de stad woont.

De oorlog in Aleppo lijkt voorbij nu de laatste rebellen, omsingeld door het leger van Assad in een kleine enclave in het zuiden van de stad, akkoord zijn gegaan met overgave. Dat gebeurde na onderhandelingen door Turkije en Rusland, dat in Aleppo meevecht aan de zijde van Assad. Vanochtend vanaf vijf uur plaatselijke tijd worden de rebellen naar het platteland gedeporteerd.

Voor Assad is de herovering van Aleppo zijn grootste overwinning in de Syrische burgeroorlog: voor het eerst in jaren heeft hij de macht terug in alle grote steden. Nu de rebellen worden verbannen naar het platteland, is het gedaan met de politieke oppositie die hem sinds 2011 probeert omver te werpen.

Hoewel de rebellen deels zijn aangesloten bij het plaatselijke Al Qaida-filiaal krijgen meer gematigde oppositiegroeperingen steun van het Westen, dat hoopt op een democratische omwenteling in Syrië. Assad kon ze jarenlang niet uitschakelen, maar nadat hij militaire steun kreeg van de Russische president Poetin keerde de strijd begin dit jaar in zijn voordeel.

Terwijl troepen van Assad vochten om de laatste buurten van Aleppo, pleegden zij maandagavond in vier rebellenwijken een "nietsontziende slachting van mannen, vrouwen en kinderen", stelt VN-mensenrechtencommissaris Zeid Ra'ad Hussein. 82 burgers, onder wie 11 vrouwen en 13 kinderen, zouden zijn gedood door bombardementen, of op straat standrechtelijk zijn geëxecuteerd.

De slachtoffers zouden tot in hun huizen zijn gevolgd, waar ze ter plekke zouden zijn doodgeschoten. De VN gaan ervan uit dat militiestrijders uit Irak bij de moorden betrokken waren. Net als milities uit Libanon en Iran vechten zij mee met het leger van Assad.

"Je kunt dit niet uitleggen aan kinderen. Het gevoel dat bij iedereen overheerst, is enorme angst." De analyse van journalist Bilal Abdul Kareem is hard. Hij gaat ervan uit dat hij zit te wachten op de dood. De Morgen kon hem even spreken. "Zeker voor een journalist is je overgeven geen optie."

Menselijk schild

Over de executies bestaan intussen "geloofwaardige berichten", heeft Ban Ki-moon, secretaris-generaal van de VN, gezegd in een gisteravond ingelaste spoedvergadering van de Veiligheidsraad. "Onze eerste taak is nu het stoppen van het bloedbad." De VN kunnen de beweringen niet controleren: het Syrische regime laat geen onderzoekers toe in de getroffen wijken.

Terwijl een VN-woordvoerder spreekt over "een totale neergang van de menselijkheid" in Aleppo, doet het Syrische leger de beschuldigingen van executies af als een "wanhopige schreeuw om aandacht". Rusland, dat de strijd in het voordeel van Assad wist te beslissen, laat weten dat de rebellen tot op het laatst 100.000 inwoners vasthielden als "menselijk schild".

Het Rode Kruis ziet vandaag toe op het overbrengen van de rebellen naar het platteland. Onduidelijk is wat er zal gebeuren met de naar schatting 50.000 burgers die na hun vertrek in de rebellenenclave achterblijven. Volgens Bilal Abdul Kareem zijn ze ten dode opgeschreven, maar een Russische diplomaat verzekert dat "niemand de burgers kwaad zal doen".

De burgeroorlog in Syrië heeft aan 300.000 mensen het leven gekost, nadat in 2011 vreedzame protesten losbarstten tegen het regime van president Assad. Hij wordt verantwoordelijk gehouden voor het gebruik van chemische wapens, marteling en moord. Volgens VN-baas Ban Ki-moon is het 'wensdenken' dat de val van Aleppo vrede zal brengen in Syrië.

4-5